Postrzeganie przez dzieci człowieka o dobrym i złym samopoczuciu oraz czynników warunkujących to samopoczucie

Streszczenie

Cel: Zbadanie, jak dzieci w wieku 9–10 lat postr zegają osoby, które mają dobre samo -
poczucie i złe samopoczucie oraz czynniki, które wpływają pozytywnie i negatywnie na
samopoczucie (zdrowie).

Materiał i metody: Zbadano 41 dzieci (20 dziewcząt i 21 chłopców), uczniów klas trzecich
szkoły podstawowej. Zastosowano technikę projekcyjną „Nar ysuj i napisz”. Dzieci po -
proszono o narysowanie rówieśnika, który czuje się dobrze (jest zdrowy), i takiego, który
nie czuje się dobrze (nie jest zdrowy), a następnie o narysowanie wokół każdej osoby
wszystkich rzeczy, osób i zjawisk, które są przyczyną takiego samopoczucia, oraz dopisanie
nazwy każdego narysowanego elementu. Wykorzystano zmodyfikowany schemat badania
zaproponowany przez Weare i Gray [7]. Dokonano analizy treści rysunków i ich opisów.

Wyniki: Dzieci wymieniły wiele czynników wpływających na samopoczucie. Wśród czynników
pozytywnych najczęściej wymieniły aktywność fizyczną i inne atrakcyjne formy spędzania
czasu wolnego, zdrowe jedzenie i picie, posiadanie rzeczy i dobrą pogodę; wśród czynników
negatywnych zaś niezdrowe produkty spożywcze i napoje, choroby i wypadki, złe relacje
z innymi (w tym przemoc, odrzucenie) oraz złą pogodę i zniszczenie środowiska naturalnego.
Większość czynników odnosiła się do zdrowia fizycznego, ale pojawiły się również
czynniki związane ze zdrowiem psychospołecznym oraz statusem społeczno-ekonomicznym.

Różnice zależne od płci w postrzeganiu osoby o dobrym i złym samopoczuciu i czynników
je warunkujących były niewielkie. Prace niektórych dzieci mogą wskazywać, że mają one
problemy zdrowotne lub społeczne i wymagają pomocy.

Wnioski: Wiedza o czynnikach warunkujących dobre i złe samopocz ucie (zdrowie) badanych
dzieci jest zadowalająca, co należy uwzględnić w planowaniu i realizacji ich edukacji
zdrowotnej. Technika „Narysuj i napisz” jest prostą i atrakcyjną dla dzieci techniką, godną
polecenia w badaniach naukowych i edukacji zdrowotnej dzieci w tym wieku. Można ją także
wykorzystać do identyfikowania problemów zdrowotnych, społecznych oraz potrzeb dzieci
zdrowych i chor ych w praktyce lekar za rodzinnego, pielęgniarki szkolnej oraz w czasie
pobytu dzieci w szpitalu.