Wolontariat, rozumiany jako dobrowolna i nieodpłatna działalność na rzecz innych, funkcjonuje między innymi w obszarze ochrony zdrowia, w ramach którego podmioty lecznicze korzystają ze świadczeń wolontariuszy, powierzając im udzielanie świadczeń zdrowotnych oraz wykonywanie czynności niewymagających posiadania szczególnych kwalifikacji. Obok innych osób wykonujących zawody medyczne również lekarze angażują się w wolontariat, wykonując w sposób ochotniczy i bez wynagrodzenia świadczenia, na zasadach określonych w przepisach prawa oraz w treści porozumienia zawieranego z korzystającym (np. szpitalem, hospicjum). Do wolontariatu lekarzy stosuje się ogólne zasady dotyczące działalności wolontariuszy, które zostały przewidziane w przepisach ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Niniejszy artykuł prezentuje wspomniane zasady w odniesieniu do udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarzy. W szczególności wymienia i krótko charakteryzuje poszczególne prawa wolontariusza oraz odpowiadające im obowiązki korzystającego. Stanowi również źródło praktycznych informacji dla podmiotów leczniczych, które zatrudniają lub zamierzają zatrudnić lekarzy na zasadach wolontariatu.
W artykule znalazły się także rozważania na temat umowy zawieranej pomiędzy wolontariuszem a korzystającym, nazwanej w języku ustawy porozumieniem. Niezależnie od tego, czy zostało ono zawarte na piśmie, ustnie czy poprzez faktyczne przystąpienie do wykonywania świadczeń na zasadach wolontariatu jest ono czynnością prawną kreującą relację pomiędzy lekarzem wolontariuszem a korzystającym.
Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 4, 362–369