Epidemiologia zmian masy ciała w przebiegu przewlekłej niewydolności serca

Streszczenie

Wstęp. Przewlekła niewydolność serca (CHF) jest narastającym problemem medycznym i społecznym. Wiąże się ze złym rokowaniem. Utrata masy ciała jest czynnikiem dodatkowo pogarszającym przeżycie. Celem pracy było zbadanie epidemiologii zmian masy ciała i przedstawienie charakterystyki klinicznej oraz laboratoryjnej wyróżnionych kategorii zmian.

Materiał i metody. W trakcie 35 miesięcy obserwacji (mediana) 994 pacjentów z CHF zmniejszenie masy ciała stwierdzono o 73,4% chorych. Mediana zmian masy ciała wynosiła –6,7%. Utrata co najmniej 5% masy ciała wystąpiła u 57,8% chorych. U 26,6% osób odnotowano przyrost masy ciała, a przyrost większy niż 5% u 15,2%. Zmiany masy ciała w granicach do 5% (od –5% do +5%) obserwowano u 27% chorych. Chorych podzielono na kwintyle zmian masy ciała (%zMC) i przeprowadzono analizę porównawczą pomiędzy podgrupami.

Wyniki. U chorych z największą utratą masy ciała (1. kwintyl %zMC) stwierdzono większe zaawansowanie niewydolności serca oceniane za pomocą klasy czynnościowej według New York Heart Association, frakcji wyrzutowej lewej komory oraz stężenia N-końcowego peptydu natriuretycznego typu B (NT-proBNP). Ponadto w tej grupie chorych opisano bardziej nasilony stan zapalny (wyższe stężenia wysokoczułego białka C-reaktywnego) oraz gorszą funkcję nerek (mniejszy szacunkowy współczynnik fi ltracji kłębuszkowej) i wątroby (większe stężenie bilirubiny całkowitej). U tych chorych rzadziej stosowano inhibitory konwertazy angiotensyny i antagonistów receptora angiotensyny (ACEI/ARB) (analiza łączna 2 grup leków), a podawane dawki tych leków były mniejsze. U osób, u których odnotowano największy ubytek masy ciała (1. kwintyl %zMC), stwierdzono największy wskaźnik masy ciała (BMI) przed wystąpieniem objawów niewydolności i największe stężenia NT-proBNP w chwili włączania do rejestru.

Wnioski. W pracy przedstawiono obraz zmian masy ciała populacji chorych z CHF. Utrata masy ciała w przebiegu CHF jest zjawiskiem częstym i wiąże się z większym zaawansowaniem choroby. Bez odpowiedzi pozostaje pytanie, czy gorsze rokowanie u chorych z niskim BMI wynika z małej masy ciała w trakcie CHF, większej jej utraty czy większego BMI przed wystąpieniem CHF.