Tom 7, Nr 3 (2012)
Praca badawcza (oryginalna)
Opublikowany online: 2013-02-20
Wyświetlenia strony
1078
Wyświetlenia/pobrania artykułu
10476
Analiza poziomu wiedzy o podstawowych czynnikach ryzyka chorób układu sercowo- -naczyniowego z uwzględnieniem zależności społeczno-demograficznych — badanie ankietowe
Folia Cardiologica Excerpta 2012;7(3):170-176.
Streszczenie
Wstęp: Choroby układu sercowo-naczyniowego (CHUSN) stanowią w Polsce główną przyczynę
inwalidztwa i umieralności. Znajomość przyczyn ich powstawania przez społeczeństwo jest
podstawą wdrażania skutecznych metod prewencyjnych. Coraz ważniejszą rolę w edukacji
zdrowotnej mogą odgrywać nowoczesne środki przekazu, jak Internet.
Celem pracy było określenie poziomu wiedzy o podstawowych czynnikach ryzyka CHUSN za
pomocą badania ankietowego wśród dorosłych mieszkańców Polski z uwzględnieniem zależności
społeczno-demograficznych, tj. wieku, płci, miejsca zamieszkania i wykształcenia.
Materiał i metody: Badanie metodą sondażu diagnostycznego, którego narzędziem był autorski
kwestionariusz ankiety, przeprowadzono w niereprezentatywnej próbie 255 respondentów
w średnim wieku 38 ± 16 (18–78) lat. Zasadnicze pytanie o znane czynniki ryzyka
CHUSN miało charakter pytania otwartego. Kwestionariusz można było wypełnić w obecności
ankietera lub w postaci elektronicznej przez Internet.
Wyniki: Kobiety stanowiły 70% ankietowanych. Pojęcia czynnik ryzyka CHUSN nie znało
6,3% osób, dalsze 5,9%, mimo deklarowanej znajomości pojęcia, nie wymieniło żadnego prawidłowego
czynnika. Średnia liczba wskazanych czynników ryzyka w badanej populacji wyniosła
3,5 ± 2,1, z czego największą liczbę odnotowano wśród osób z wyższym wykształceniem
(3,9 ± 1,8), a najniższą wśród najmniej wyedukowanych — wykształcenie podstawowe
i zasadnicze zawodowe (2,2 ± 1,2). Najczęściej wskazywanymi czynnikami były: palenie
tytoniu (57,6%), otyłość i nadwaga (48,2%), nieprawidłowa dieta i mała aktywność fizyczna
(po 42,4%), a najrzadziej: płeć (2%), wiek (3,9%) i choroby serca w rodzinie (6,3%). Istotne
statystycznie różnice w porównaniu poziomu wiedzy o czynnikach ryzyka CHUSN stwierdzono
między kobietami a mężczyznami (p = 0,019), mieszkańcami miast a wsi i miasteczek
(p = 0,001), osobami z wykształceniem wyższym a średnim (p = 0,029), wyższym a podstawowym/
zasadniczym (p < 0,001), średnim a podstawowym/zasadniczym (p = 0,007).
Wnioski: Większą wiedzą o czynnikach ryzyka CHUSN charakteryzują się kobiety, mieszkańcy
dużych miast oraz osoby lepiej wykształcone. Niewielkiej części respondentów nie jest znane pojęcie czynnik ryzyka CHUSN. Najczęściej wymienia się czynniki modyfikowalne.
Kobiety wykazują większą wolę uczestnictwa w badaniu ankietowym.
inwalidztwa i umieralności. Znajomość przyczyn ich powstawania przez społeczeństwo jest
podstawą wdrażania skutecznych metod prewencyjnych. Coraz ważniejszą rolę w edukacji
zdrowotnej mogą odgrywać nowoczesne środki przekazu, jak Internet.
Celem pracy było określenie poziomu wiedzy o podstawowych czynnikach ryzyka CHUSN za
pomocą badania ankietowego wśród dorosłych mieszkańców Polski z uwzględnieniem zależności
społeczno-demograficznych, tj. wieku, płci, miejsca zamieszkania i wykształcenia.
Materiał i metody: Badanie metodą sondażu diagnostycznego, którego narzędziem był autorski
kwestionariusz ankiety, przeprowadzono w niereprezentatywnej próbie 255 respondentów
w średnim wieku 38 ± 16 (18–78) lat. Zasadnicze pytanie o znane czynniki ryzyka
CHUSN miało charakter pytania otwartego. Kwestionariusz można było wypełnić w obecności
ankietera lub w postaci elektronicznej przez Internet.
Wyniki: Kobiety stanowiły 70% ankietowanych. Pojęcia czynnik ryzyka CHUSN nie znało
6,3% osób, dalsze 5,9%, mimo deklarowanej znajomości pojęcia, nie wymieniło żadnego prawidłowego
czynnika. Średnia liczba wskazanych czynników ryzyka w badanej populacji wyniosła
3,5 ± 2,1, z czego największą liczbę odnotowano wśród osób z wyższym wykształceniem
(3,9 ± 1,8), a najniższą wśród najmniej wyedukowanych — wykształcenie podstawowe
i zasadnicze zawodowe (2,2 ± 1,2). Najczęściej wskazywanymi czynnikami były: palenie
tytoniu (57,6%), otyłość i nadwaga (48,2%), nieprawidłowa dieta i mała aktywność fizyczna
(po 42,4%), a najrzadziej: płeć (2%), wiek (3,9%) i choroby serca w rodzinie (6,3%). Istotne
statystycznie różnice w porównaniu poziomu wiedzy o czynnikach ryzyka CHUSN stwierdzono
między kobietami a mężczyznami (p = 0,019), mieszkańcami miast a wsi i miasteczek
(p = 0,001), osobami z wykształceniem wyższym a średnim (p = 0,029), wyższym a podstawowym/
zasadniczym (p < 0,001), średnim a podstawowym/zasadniczym (p = 0,007).
Wnioski: Większą wiedzą o czynnikach ryzyka CHUSN charakteryzują się kobiety, mieszkańcy
dużych miast oraz osoby lepiej wykształcone. Niewielkiej części respondentów nie jest znane pojęcie czynnik ryzyka CHUSN. Najczęściej wymienia się czynniki modyfikowalne.
Kobiety wykazują większą wolę uczestnictwa w badaniu ankietowym.
Słowa kluczowe: choroby układu sercowo-naczyniowegoczynniki ryzykamiażdżyca naczyńprewencjastyl życiabadanie ankietowe
