Morfologiczne aspekty jednojamowej prawokomorowej stałej stymulacji serca. Część IV: Stymulacja pęczka Hisa

Streszczenie

Morfologiczne aspekty stymulacji serca
Wstęp: Stała stymulacja pęczka Hisa zapewnia najbardziej fizjologiczny front depolaryzacji mięśnia komór.
Cel pracy: Morfologiczna ocena możliwości stymulacji pęczka Hisa i uszkodzeń powstałych w wyniku wkręcania elektrody z aktywną fiksacją w okolicę przegrody błoniastej (PB).
Materiał i metody: Badanie objęło 32 serca ludzi dorosłych, obojga płci (13K, 19M), w wieku 19–82 lat. Do badań używano elektrody z aktywną fiksacją, którą wkręcano w PB (3–4 obroty). Analizowano obraz makro- i mikroskopowy okolicy PB po umieszczeniu w niej powyższej elektrody. PB została podzielona na 5 części: przednio-górną (PG), tylno-górną (TG), tylno-dolną (TD), przednio-dolną (PD) i centralną (CC). Badano również możliwość uszkodzenia w wyniku implantacji elektrody następujących struktur serca: ściany aorty (AO), płatka przegrodowego zastawki trójdzielnej (TR), drogi odpływu lewej komory (DOLK).
Wyniki: Na podstawie naszych obserwacji stwierdziliśmy, iż tylko w 62,5% badanych serc doszło do prawidłowej stymulacji pęczka Hisa. W pozostałych przypadkach końcówka elektrody znajdowała się w ciele włóknistym (28,1%), mięśniówce przedsionków (6,3%) lub węźle Tawary (3,1%). Najczęściej elektroda wkręcana była w PG — 34% i TD — 8%. Ponadto w wyniku wkręcania elektrody doszło do uszkodzenia: TR — 10 serc, (31,5% elektrod wkrętowych; w większości w CC — 80%), DOLK — 6 serc (18,8%; głównie w PG — 75%) i AO — 1 przypadek (3,1%).
Wnioski: Na podstawie badań mikroskopowych stwierdziliśmy, że stymulacja pęczka Hisa może być możliwa tylko w 62,5% przypadków (z anatomicznego punku widzenia). Aktywna fiksacja w okolicy przegrody błoniastej nie jest całkowicie bezpieczna, gdyż w 53% przypadków powoduje uszkodzenie struktur serca.