Test pochyleniowy u osób w wieku podeszłym: zastosowanie, wyniki, bezpieczeństwo metody i implikacje terapeutyczne

Streszczenie

Wstęp: Omdlenia i stany przedomdleniowe są częstym problemem osób w wieku podeszłym, a wykonanie testu pochyleniowego (TT) może się wiązać z ryzykiem powikłań. Celem badania jest ocena bezpieczeństwa, przebiegu, wyników oraz przydatności klinicznej TT u osób powyżej 70 rż.
Materiał i metody: U 45 chorych w wieku 75,9 ± 4,5 roku, w tym u 35 kobiet i u 10 mężczyzn wykonano TT według protokołu włoskiego z prowokacją nitrogliceryną. U 37 chorych występowały w wywiadzie omdlenia, u 8 osób jedynie stany przedomdleniowe. Określano wartości ciśnienia tętniczego i częstotliwość rytmu serca przed, w czasie i po badaniu, reprodukcję objawów występujących spontanicznie oraz implikacje kliniczne.
Wyniki: Test pochyleniowy był ujemny u 9 chorych. Ciężki stan przedomdleniowy lub omdlenie było powodem przerwania badania u odpowiednio 13 i 23 pacjentów, spośród których u 10 osób stwierdzono reakcję wazowagalną, a u 26 reakcję dysautonomiczną. Reprodukcję objawów, ocenianą na podstawie wywiadu, uzyskano istotnie częściej u pacjentów z omdleniem wazowagalnym niż u osób z reakcją dysautonomiczną. U żadnego chorego ani w trakcie badania, ani po jego przeprowadzeniu w okresie hospitalizacji nie wystąpiły powikłania neurologiczne. U 24 pacjentów z dodatnim wynikiem TT stwierdzono hipotonię po badaniu, w tym u 16 osób trwającą ponad 2 min.
Wnioski: Test pochyleniowy jest dodatni u 80% zakwalifikowanych do niego chorych w wieku powyżej 70 lat, u 10% osób w fazie biernej. Najczęściej obserwuje się reakcję dysautonomiczną, rzadziej wazowagalną, reakcje kardiodepresyjne w czasie omdlenia stwierdzono u mniej niż 10% chorych. Wykonanie badania, przestrzegając zaleceń wykluczenia istotnego zwężenia tętnic szyjnych oraz trójnaczyniowej choroby wieńcowej, jest bezpieczne. U części pacjentów TT dostarczył istotnych danych przydatnych do dalszego postępowania. (Folia Cardiol. 2004; 11: 591-598)