Zaburzenia ciśnienia tętniczego i parametrów spektralnej analizy zmienności rytmu serca w odpowiedzi na pionizację u chorych na cukrzycę typu 1

Streszczenie

Wstęp: U chorych na cukrzycę stwierdza się zaburzenia regulacji autonomicznej. Hipotonia ortostatyczna jest jednym z objawów dysfunkcji układu autonomicznego. Analiza zmienności rytmu serca (HRV) jest uznaną metodą wykorzystywaną w diagnostyce neuropatii sercowonaczyniowej. Celem niniejszej pracy była ocena zachowania się ciśnienia tętniczego i parametrów widmowej analizy HRV podczas 5-minutowej pionizacji u chorych na cukrzycę typu 1.
Metody: Przebadano 48 chorych na cukrzycę typu 1 bez nadciśnienia tętniczego w wieku 18-28 lat, chorujących na cukrzycę typu 1 od 9 do 23 lat. Grupę porównawczą stanowiły 32 zdrowe osoby odpowiednio dobrane do badanej grupy. U wszystkich osób wykonano 24-godzinne monitorowanie EKG metodą Holtera (SUPRIMA 12, DMS, USA) i ciśnienia tętniczego (Spacelab 90207, Datek-Ohmeda, USA). W czasie rejestracji wykonano test 5-minutowej pionizacji poprzedzonej 15-minutowym odpoczynkiem w pozycji leżącej. Podczas testu inicjowano ręcznie pomiary ciśnienia tętniczego w odstępach minutowych. Ponadto analizowano parametry widma HRV: całkowitą moc widma (TP), widmo bardzo niskich częstotliwości (VLF), niskich częstotliwości (LF) i wysokich częstotliwości (LF) w okresach 5-minutowych w pozycji leżącej i stojącej.
Wyniki: Zgodnie z przyjętymi kryteriami rozpoznawania hipotonii ortostatycznej zarejestrowano spadek wartości ciśnienia skurczowego u 19% chorych na cukrzycę typu 1 i u 3% osób z grupy porównawczej (p = 0,001). Zmniejszenie ciśnienia rozkurczowego zanotowano u 23% chorych na cukrzycę typu 1 i u 0% osób z grupy porównawczej (p = 0,001). W warunkach spoczynkowych (pozycja leżąca) u chorych na cukrzycę i pacjentów z hipotonią ortostatyczną, w porównaniu z grupą kontrolną i z chorymi na cukrzycę bez hipotonii, stwierdzono znacząco niższe wartości TP i VLF (p = 0,001). Po pionizacji obserwowano mniejsze wartości TP, VLF, LF i HF w grupie chorych na cukrzycę z hipotonią w porównaniu z grupą kontrolną. Ponadto po przyjęciu pozycji stojącej rejestrowano obniżanie się składowej LF mierzonej w jednostkach znormalizowanych w grupie chorych na cukrzycę (z hipotonią lub bez niej), w przeciwieństwie do zdrowych osób, u których w odpowiedzi na pionizację następował wzrost LF.
Wnioski: Hipotonia ortostatyczna jest częstą patologią występującą u młodych pacjentów z wieloletnią cukrzycą typu 1. Chorzy na cukrzycę z hipotonią mają bardziej zaawansowaną dysfunkcję autonomiczną niż pacjenci z cukrzycą bez hipotonii, co przejawia się mniejszymi wartościami wszystkich składowych widma HRV podczas pionizacji. W grupie chorych na cukrzycę występuje patologiczny spadek LF podczas pionizacji.