Wpływ rehabilitacji fizycznej na podatność tętnic u chorych po zawale serca

Streszczenie

Wstęp: Właściwie dobrane ćwiczenia i trening fizyczny u pacjentów po zawale serca istotnie wpływają na redukcję sercowo-naczyniowych czynników ryzyka. Jednym z niezależnych czynników wpływających na śmiertelność są zaburzenia podatności dużych tętnic. Celem niniejszej pracy było określenie wpływu 6-tygodniowego treningu fizycznego na mechaniczne właściwości tętnic, w tym na prędkość fali tętna (PWV), u pacjentów po zawale serca.
Metody: Badaną grupę stanowiło 119 chorych po przebytym pierwszym zawale serca, kwalifikowanych do II etapu rehabilitacji poszpitalnej. Trening rehabilitacyjny przeprowadzono tylko u 64 pacjentów (grupa 1). Pozostałych 55 osób (grupa 2) z różnych przyczyn nie uczestniczyło w programie rehabilitacji. U wszystkich chorych w badaniu wstępnym wykonano test wysiłkowy, badanie USG serca oraz nieinwazyjny pomiar PWV. Prędkość fali tętna mierzono za pomocą automatycznego urządzenia do szyjno-udowego pomiaru rozprzestrzeniania się fali ciśnienia tętna (system COMPLIOR). Pacjenci z grupy 1 odbywali program rehabilitacji kardiologicznej według modelu A lub B ustalonego na podstawie wstępnej wydolności. Czas trwania treningu rehabilitacyjnego wynosił 4-9 tygodni. Po tym okresie zarówno u chorych z grupy 1, jak i z grupy 2 ponownie wykonano test wysiłkowy oraz pomiar PWV. Dodatkowo w 6. miesiącu obserwacji w obu badanych grupach wykonano kontrolne pomiary PWV.
Wyniki: Badane grupy były porównywalne pod względem danych demograficznych, lokalizacji zawału serca i sposobu leczenia. Funkcja lewej komory, średni czas trwania wysiłku oraz uzyskane obciążenie były w obu grupach podobne. Także wyjściowe, średnie wartości PWV były porównywalne w obu badanych grupach (12,8 ± 1,6 m/s vs. 12,2 ± 2,7 m/s). W grupie poddanej treningowi fizycznemu stwierdzono znamienną poprawę tolerancji wysiłku (z 6,46 ± ± 2,7 MET do 8,95 ± 2,16 MET). Również w grupie 1 wartości PWV istotnie się obniżyły (z 12,8 ± 1,6 m/s do 8,7 ± 1,8 m/s) i po upływie 6-miesięcznej obserwacji obniżone wartości PWV nadal się utrzymywały (8,4 ± 2,2 m/s). U pacjentów z grupy 2 nastąpiło tylko nieznaczne obniżenie wartości PWV (z 12,2 ± 2,7 m/s do 10,8 ± 2,3 m/s .
Wnioski: U chorych po zawale serca kontrolowany trening fizyczny korzystnie wpływa na mechaniczne właściwości tętnic. Proponowany program rehabilitacji istotnie poprawia podatność dużych tętnic, prawdopodobnie poprzez poprawę funkcji śródbłonka. (Folia Cardiologica Excerpta 2007; 2: 492–497)