Analiza fazy szpitalnej nagłego zatrzymania krążenia na podstawie danych chorych leczonych szpitalnie w Świętokrzyskim Centrum Kardiologii w latach 2003-2005

Streszczenie

Wstęp: Według współczesnej definicji nagły zgon sercowy jest naturalną śmiercią z przyczyn sercowych, rozpoczynającą się nagłą utratą świadomości w ciągu jednej godziny od początku wystąpienia objawów. Nagłe zatrzymanie krążenia to nieoczekiwane ustanie funkcji serca jako pompy, które może być odwracalne w przypadku natychmiastowej interwencji, a w sytuacji jej braku prowadzi do zgonu. W Europie roczna częstość nagłego zgonu sercowego według badania Maastricht wynosiła 1 na 1000 mieszkańców. Najczęstszymi przyczynami nagłego zgonu sercowego są choroba niedokrwienna serca i jej skutki oraz kardiomiopatie. Do pozostałych przyczyn należą: choroby zapalne, wady serca, zaburzenia elektrofizjologiczne, schorzenia neurologiczne. Inne rzadsze przyczyny to: wysiłek fizyczny, przyczyny urazowe, tętniak rozwarstwiający aorty, zaburzenia metaboliczne.
Materiał i metody: Przeanalizowano retrospektywnie 151 przypadków nagłego zatrzymania krążenia, które wystąpiło przed hospitalizacją na Oddziale Intensywnej Terapii Kardiologicznej Centrum Kardiologii w Kielcach od października 2003 roku do końca 2005 roku. Oceniano wiek, płeć, miejsce wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia (przed szpitalem czy na oddziale szpitalnym), czy podejmowano zabiegi resuscytacyjne w miejscu nagłego zatrzymania krążenia, jego przyczyny; jeśli przyczyną był ostry zespół wieńcowy, to jego lokalizację, mechanizm nagłego zatrzymania krążenia, przebyte choroby (zawał serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zaburzenia lipidowe), śpiączkę poreanimacyjną, stosowanie sztucznej wentylacji, dalsze losy chorego (czy przeżył, czy nie), mechanizm zgonu, jeśli nastąpił. Zanalizowano także wyniki sekcji zwłok, jeśli ją wykonano.
Wyniki: Zatrzymanie krążenia występowało w 63,6% przypadków w szpitalu oraz w 36,4% przypadków poza szpitalem. Decyzje o natychmiastowej reanimacji podejmowano w 99,3% przypadków. W 47% przypadków przyczyną nagłego zatrzymania krążenia był ostry zespół wieńcowy. W wywiadzie najczęściej stwierdzano nadciśnienie tętnicze w 58,3%, zaburzenia lipidowe - w 35,8% przypadków, cukrzycę - w 33,1% przypadków oraz przebyty zawał serca - w 25,8%. Śpiączka poreanimacyjna występowała w 96% przypadków, a zgon w fazie szpitalnej - u 73,5% chorych. Jako mechanizm zgonu najczęściej występowała asystolia w 49,7%, migotanie komór - w 19,9% i rozkojarzenie elektromechaniczne - w 29,8% przypadków.
Wnioski: 1. Przeżycie fazy szpitalnej nagłego zatrzymania krążenia w Kielcach w latach 2003-2005 wynosiło 26,5%. 2. Asystolia występowała w 37,5/100 000 mieszkańców, aktywność elektryczna bez tętna - w 22,5/100 000 mieszkańców oraz migotanie komór - 15,0/100 000 mieszkańców. 3. Wiek chorych był zaawansowany ogółem dla kobiet średnio 74,31 ± 6,23 roku i dla mężczyzn średnio 67,22 ± 14,31 roku.4. Mimo rozwoju i dostępności metod resuscytacyjnych nadal istnieją trudności w postępowaniu z chorymi po nagłym zatrzymaniu krążenia.
(Folia Cardiologica Excerpta 2010; 5, 3: 103-108)