Ocena wpływu hormonalnej terapii zastępczej na występowanie choroby wieńcowej po 8 latach obserwacji

Streszczenie

Wstęp: Z roku na rok coraz więcej wiadomo na temat terapii hormonalnej w okresie menopauzy, jednak nadal budzi ona spore kontrowersje. W ostatnich latach obserwuje się tendencję do odwrotu od stosowania hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Jest ona spowodowana między innymi publikacjami Heart and Estrogen/progestin Replacement Study (HERS) i Women’s Health Initiative (WHI) czy przerwaniem badania Women’s International Study of Long Duration Oestrogen after Menoupause (WISDOM), w których zwraca się uwagę nie na zalety tej terapii, lecz na występowanie objawów ubocznych w układzie sercowo-naczyniowym. Hormonalna terapia zastępcza, jak każdy rodzaj leczenia, wywołuje objawy uboczne. Informacje o zwiększonym ryzyku chorób układu sercowo-naczyniowego w trakcie HTZ pochodzą z badań przeprowadzonych w grupach kobiet po 60. roku życia, co czyni je nie do końca obiektywnymi. Estrogeny należy stosować przede wszystkim u kobiet zdecydowanie młodszych (ok. 50. rż.), gdyż to właśnie w tej grupie obserwuje się nasilone objawy naczynioruchowe oraz ogólnie mniejsze ryzyko powikłań w układzie sercowo-naczyniowym niż u kobiet po 60. roku życia, głównie z powodu lepszego stanu naczyń i braku rozwiniętych procesów aterogennych. Celem pracy była ocena wpływu HTZ na występowanie choroby wieńcowej w okresie 8 lat obserwacji oraz porównanie zmian czynników ryzyka w grupie kobiet stosujących HTZ i w grupie niestosującej tego typu leczenia.
Materiał i metody: Analizie poddano dane 353 kobiet urodzonych w 1951 roku zebrane podczas badań u lekarzy rodzinnych oraz w Klinice Kardiologii w Szczecinie w 2001 roku i porównano je z wynikami uzyskanymi w trakcie badań przeprowadzonych po upływie 8 lat. Punktem końcowym było udokumentowane stwierdzenie choroby wieńcowej u kobiet w 2009 roku. Do obliczeń jakościowych wykorzystano test c2, zaś do ilościowych test t-Studenta.
Wyniki: Po wykluczeniach do badania włączono 187 kobiet, 103 stosowało HTZ, 84 nie korzystało z tej formy terapii. Wśród kobiet poddawanych HTZ u 7 (6,8%) po 8 latach stwierdzono chorobę wieńcową. Spośród tych, które nie stosowały terapii, choroba wieńcowa wystąpiła u 2 osób (2,38%).
Wnioski: Zaobserwowano częstsze występowanie choroby wieńcowej po 8 latach obserwacji u kobiet poddanych HTZ, jednak różnica nie jest istotna statystycznie. Nie można stwierdzić,że HTZ stosowana przez kobiety w wieku okołomenopauzalnym wpływa na rozwój choroby wieńcowej, przynajmniej w ciągu 8 lat obserwacji. Jednocześnie nie można wykluczyć, że HTZ nie będzie oddziaływała na rozwój choroby wieńcowej u tych pacjentek w następnych latach obserwacji.
(Folia Cardiologica Excerpta 2010; 5, 6: 388–393)