Zastosowanie echokardiografii w diagnostyce i terapii zatorowości sercowopochodnej — wybrane aspekty w świetle zaleceń Europejskiego Towarzystwa Echokardiograficznego

Streszczenie

W związku z ogromnym postępem w dziedzinie terapii chorób układu sercowo-naczyniowego i rozwojem nowych technik echokardiograficznych istnieje potrzeba prowadzenia dokładniejszej diagnostyki oraz sprecyzowania szczegółowych wskazań do wykonywania poszczególnych typów badania echokardiograficznego w różnych jednostkach chorobowych. Echokardiografia jest metodą używaną w postępowaniu diagnostycznym i terapeutycznym u pacjentów z udarem mózgu, przemijającym niedokrwieniem mózgu oraz zatorowością obwodową. Udar mózgu stanowi trzecią pod względem częstości przyczynę zgonu w krajach uprzemysłowionych. W 15– –30% przypadków udar niedokrwienny mózgu jest spowodowany zatorowością sercowopochodną. Udary mózgu o etiologii sercowopochodnej charakteryzują się szczególnie złym rokowaniem, z 50-procentową śmiertelnością chorych w ciągu 3 lat obserwacji. W związku z tym wczesna identyfikacja tej etiologii udaru jest niezmiernie ważna. Do chorób serca o dużym ryzyku wystąpienia zatorowości sercowopochodnej należy zaliczyć: migotanie przedsionków, zawał serca, kardiomiopatie, obecność masy wewnątrzsercowej, nabyte zastawkowe wady serca o etiologii reumatycznej, miażdżycę aorty wstępującej i łuku aorty, infekcyjne zapalenie wsierdzia oraz obecność mechanicznych protez zastawkowych. U wszystkich pacjentów z objawami zatorowości obwodowej, zwłaszcza udaru mózgu lub przemijającego niedokrwienia mózgu, należy rozważyć potencjalne sercowopochodne źródło zatorowości. Kluczową rolę w postępowaniu diagnostycznym odgrywa badanie echokardiograficzne przezklatkowe i przezprzełykowe. Zwłaszcza wprowadzenie echokardiografii przezprzełykowej do praktyki klinicznej, ze względu na dobrą czułość i wysoką specyficzność wykrywania materiału zatorowego sercowopochodnego, zrewolucjonizowało diagnostykę pacjentów z udarem mózgu. Biorąc to pod uwagę, echokardiografia stanowi nie tylko potężne narzędzie diagnostyczne, ale również odgrywa znaczącą rolę w prewencji pierwotnej i wtórnej udaru mózgu. Celem rekomendacji, opracowanych przez grupę ekspertów Europejskiego Towarzystwa Echokardiograficznego, było omówienie sercowopochodnych przyczyn zatorowości oraz przedstawienie szczegółowych zasad dotyczących zastosowania echokardiografii w diagnostyce przyczyn zatorowości sercowopochodnej.
(Folia Cardiologica Excerpta 2010; 5, 6: 339–352)