Znaczenie rokownicze EKG u chorych dializowanych

Streszczenie

Wstęp: W związku z dużą chorobowością i śmiertelnością u osób dializowanych ważne jest zidentyfikowanie pacjentów z wysokim ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Jednak określenie czułych i specyficznych wskaźników prognostycznych jest niezwykle trudne, co wynika z wieloczynnikowego podłoża obrazu klinicznego przewlekłej choroby nerek. Celem pracy była analiza spoczynkowego zapisu elektrokardiograficznego (EKG) chorych dializowanych oraz ocena wartości prognostycznej zmian patologicznych w 3-letniej obserwacji.
Wyniki: W badanej 100-osobowej grupie dializowanych pacjentów śmiertelność całkowita po 3 latach wynosiła 52%, a niekorzystne zdarzenia sercowe (zgon z jakiejkolwiek przyczyny, nagłe zatrzymanie krążenia, zawał serca, udar, potrzeba rewaskularyzacji) zarejestrowano u 57%. Nagłe zatrzymanie krążenia wystąpiło u 12% osób, zawał serca u 12%, udar u 3%, rewaskularyzacja wieńcowa u 5%. Ryzyko zgonu z każdej przyczyny rosło w sposób istotny statystycznie wraz z wystąpieniem rytmu pozazatokowego (p = 0,045), obecnością obniżenia odcinka ST (p = 0,04) oraz przerostu prawej komory (p = 0,03), zwłaszcza definiowanego według kryterium R/S V5/6 < 1 (p = 0,02). Nagłe zatrzymanie krążenia korelowało jedynie z obecnością bloku prawej odnogi pęczka Hisa (p = 0,002). Zawał serca istotnie częściej występował u pacjentów z obecnością R/S V5/6 < 1 (p = 0,01), a także u chorych z wydłużonym odstępem QTc (p = 0,04). Średnia wartość QTc wynosiła 510 ms. Stwierdzono istotną statystycznie korelację między potrzebą rewaskularyzacji a obecnością przerostu lewej komory definiowanego kryterium RI + SIII > 2,5 mV (p = 0,03) oraz przerostu lewego przedsionka (p = 0,01). W analizie nie wykazano istotnej statystycznie zależności między patologicznymi zmianami w zapisie EKG a udarem mózgu. Wystąpienie rytmu pozazatokowego, obniżenia odcinka ST oraz przerostu prawej komory według kryterium R/S V5/6 < 1 korelowało ze złożonym punktem końcowym (p = 0,03, p = 0,01 oraz p = 0,03, odpowiednio). Obecność w EKG bloku lewej odnogi pęczka Hisa nie miała istotnego wpływu na ryzyko zgonu oraz wystąpienia pozostałych analizowanych punktów końcowych.
Wnioski: Wybrane nieprawidłowe zmiany w spoczynkowym zapisie elektrokardiograficznym u dializowanych chorych w istotny sposób korelują ze śmiertelnością ogólną oraz z wystąpieniem niekorzystnych zdarzeń sercowych. Badanie elektrokardiograficzne będące metodą nieinwazyjną, powszechnie dostępną i tanią może służyć jako wskaźnik ryzyka powikłań sercowo- -naczyniowych w tej szczególnie zagrożonej populacji.