Czym żywimy naszych pacjentów? Analiza danych o jakości żywienia w polskich szpitalach ze szczególnym uwzględnieniem pacjenta kardiologicznego.
Streszczenie
Edukacja żywieniowa chorych prowadząca do zmiany dotychczasowych nawyków żywieniowych zaczyna się w szpitalu i ma kluczowe znaczenie w poprawie stanu zdrowia oraz jakości życia. Żywienie pacjentów jest niezbędnym składnikiem procesu leczniczego. Aktualnie problem jakości posiłków szpitalnych jest pomijany oraz niedoceniany. W ostatnich latach temat ten nabiera szczególnego znaczenia w związku ze zwracaniem coraz większej uwagi na aspekty ekonomiczne leczenia. Nie dysponujemy jednak świeżymi danymi. Najnowsza rzetelna analiza znajduje się w raporcie Najwyższej Izby Kontroli z 2018 r. Wynikało z niej, że system ochrony zdrowia nie zapewniał pacjentom przebywającym w szpitalach prawidłowego żywienia. Według niektórych interpretatorów nieprawidłowe żywienie to niezgodność z aktualną wiedzą medyczną i należy uznać je za naruszenie Ustawy o prawach pacjenta oraz Ustawy o Rzeczniku Praw Pacjenta. Aktualnie brakuje również prawnych dotyczących zawodu dietetyka oraz zasad ich zatrudnienia w placówkach medycznych. Jak dotąd dietetyk, mimo, że jest zawodem regulowanym, nie jest zawodem medycznym, a więc nie figuruje w strukturze zatrudnienia w placówkach ochrony zdrowia. Cały ciężar sprawowania opieki żywieniowej na chorym spoczywa zatem na barkach lekarzy i pielęgniarek niekoniecznie do tego przygotowanych.
Celem artykułu jest przedstawienie i podsumowanie aktualnej wiedzy o jakości oraz organizacji żywienia w polskich szpitalach. Przedstawia on również prawne aspekty planowania opieki żywieniowej, sytuację prawną dietetyków oraz wytyczne dotyczące zasad żywienia chorych.
Słowa kluczowe: żywienie szpitalneopieka nad pacjentemaspekty prawnechoroby sercowo- naczyniowewytyczne
Referencje
- Vaduganathan M, Mensah GA, Turco JV, et al. The Global Burden of Cardiovascular Diseases and Risk: a compass for future health. J Am Coll Cardiol. 2022; 80(25): 2361–2371.
- Czapla M, Juárez-Vela R, Łokieć K, et al. The association between nutritional status and length of hospital stay among patients with hypertension. Int J Environ Res Public Health. 2022; 19(10): 5827.
- Sharma Y, Miller M, Kaambwa B, et al. Factors influencing early and late readmissions in Australian hospitalised patients and investigating role of admission nutrition status as a predictor of hospital readmissions: a cohort study. BMJ Open. 2018; 8(6): e022246.
- International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems – 10th Revision (ICD 10). Warsaw, 2012.
- Szczygieł B, Kłęk S, Kapała A, et al. Lack of nutritional education is the main cause of hospital malnutrition and increased treatment costs. What every doctor should know. (Brak edukacji żywieniowej główną przyczyną niedożywienia szpitalnego i wzrostu kosztów leczenia. Co powinien wiedzieć każdy lekarz). Postępy żywienia klinicznego. 2024; 19: 32–38.
- Waitzberg DL, Caiaffa WT, Correia MI. Hospital malnutrition: the Brazilian national survey (IBRANUTRI): a study of 4000 patients. Nutrition. 2001; 17(7-8): 573–580.
- Westergren A, Wann-Hansson C, Börgdal EB, et al. Malnutrition prevalence and precision in nutritional care differed in relation to hospital volume--a cross-sectional survey. Nutr J. 2009; 8: 20.
- Paterick TE, Patel N, Tajik AJ, et al. Improving health outcomes through patient education and partnerships with patients. Proc (Bayl Univ Med Cent). 2017; 30(1): 112–113.
- Council of the Europe Committe of Ministers Resolution RESAP3 on Food and Nutritiunal Care in Hospitals (Adopted by the Comittee of Ministers on 12 November 2003 at 860th Meeting of the Ministers’ Deputies, 12.11.2003.
- Jarosz M. Principles of proper nutrition of patients in hospitals [Polish]. Institute of Food and Nutrition, Warsaw 2011.
- Wojtyniak B., Goryński P. Health Status of Polish Population and It’s Determinants 2022. https://www.pzh.gov.pl/raport-sytuacja-zdrowotna-ludnosci-polski-i-jej-uwarunkowania (01.07.2023).
- Thibault R, Chikhi M, Clerc A, et al. Assessment of food intake in hospitalised patients: a 10-year comparative study of a prospective hospital survey. Clin Nutr. 2011; 30(3): 289–296.
- Thibault R, Abbasoglu O, Ioannou E, et al. ESPEN guideline on hospital nutrition. Clin Nutr. 2021; 40(12): 5684–5709.
- WHO Cardiovascular Diseases (CVDs). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds) (01.07.2023).
- McDonagh TA, Metra M, Adamo M, et al. ESC Scientific Document Group, ESC Scientific Document Group. 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure. Eur Heart J. 2021; 42(36): 3599–3726.
- de Lorgeril M, Salen P, Martin JL, et al. Mediterranean diet, traditional risk factors, and the rate of cardiovascular complications after myocardial infarction: final report of the Lyon Diet Heart Study. Circulation. 1999; 99(6): 779–785.
- Żywienie pacjentów w szpitalach [Nutrition of Patients in Hospitals]. https://www.nik.gov.pl/plik/id,16458,vp,18988.pdf (21.11.2023).
- Letter from the Chief Sanitary Inspector to the Patient Ombudsman, GIS-BŻ-WS-073-29/BO/15/2. 2016.
- Pismo Rzecznika Praw Pacjenta do Głównego Inspektora Sanitarnego, RzPP-ZPR.422.10.2015.AMAL/RzPP-ZPR.420.95.2015.AS. 2015.
- Address of the Ombudsman to the Minister of Health, V7010.68.2016.AA 2016.
- Śliż D, Jodczyk AM, Łakoma K, et al. Examining the nutrition of cardiological patients in hospitals: evaluating the discrepancy between received diets and reference diet based on ESC 2021 guidelines-hospital diet medical investigation) (HDMI) study. Nutrients. 2023; 15(21): 4606.
- Borowska M, Religioni U, Augustynowicz A. Patients' opinions on the quality of services in hospital wards in poland. Int J Environ Res Public Health. 2022; 20(1).
- Leźnicka M, Warunek A, Hartwich E, et al. Assessment of patient satisfaction with services provided at health care facilities in Kuyavian-Pomeranian voivodeship. Hygeia Public Health. Hygeia Public Health. 2014; 49(4): 787–792.
- Rożdżeński W. Nadequate nutrition as a basis for the liability of a healthcare entity. Medical Law Review. 2019; 2.
- Jarosz M. Principles of proper nutrition of patients in hospitals. Institute of Food and Nutrition, Warsaw 2011: 93.
- Jarosz M. Principles of proper nutrition of patients in hospitals. Institute of Food and Nutrition, Warsaw 2011: 193.
- Regulation of the Prime Minister of April 25, 2016 on the list of regulated professions subject to mutual warning by Member States., Dz.U.2016 poz. 594.
- Regulation of the Minister of Health of September 25, 2023 on a pilot program in the field of nutritional education and improving the quality of nutrition in hospitals - "A good meal in the hospital", Journal of Laws 2023 item 2021. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230002021 (01.06.2024).