Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych i czynniki powiązane u imigrantów i uchodźców: przegląd systematyczny

Streszczenie

Nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych (nonadherence) jest główną przyczyną zachorowalności i śmiertelności. Prawie połowa pacjentów przewlekle chorych nie przestrzega zaleceń dotyczących stosowania leków. Grupy szczególnie wrażliwe, takie jak imigranci i uchodźcy, są bardziej narażone na niewłaściwe przestrzeganie tych zaleceń. Celem niniejszego badania jest określenie wskaźnika przestrzegania zaleceń terapeutycznych (medication adherence) oraz czynników związanych z nieprzestrzeganiem zaleceń w populacji imigrantów i uchodźców. Przeprowadzono przegląd systematyczny oparty na protokole badania (PROSPERO ID: CRD42021285419), przeszukując bazy PubMed, Medline, Embase, Scopus, CINAHL i Cochrane Library pod kątem badań opublikowanych między 1 stycznia 2000 roku a 4 listopada 2021 roku. Postępowano zgodnie z wytycznymi PRISMA. Do oceny jakości artykułów wykorzystano narzędzie oceny jakości NIH i listę kontrolną CASP. Wyszukano, sprawdzono i wyodrębniono odpowiednie dane. Wydzielone dane zestawiono w formie tabelarycznej na potrzeby analiz opisowych i narracyjnych. Do analizy włączono 15 badań przeprowadzonych w 6 krajach, w badaniach tych uczestniczyły osoby z różnymi schorzeniami. Wskaźnik przestrzegania zaleceń terapeutycznych wynosił od 10,1% do 74,5%. W przypadku imigrantów i uchodźców zaobserwowano wyższy wskaźnik nieprzestrzegania zasad leczenia w porównaniu z grupami migrantów i autochtonów. Czynniki społeczno-ekonomiczne, w tym znajomość języka, poziom wykształcenia i obciążenie finansowe, a także czynniki związane z pacjentem, obejmujące zachowania i przekonania kulturowe, były częstymi przyczynami nieprzestrzegania zaleceń terapeutycznych wśród imigrantów i uchodźców. Konieczne są dalsze badania, aby ocenić wpływ nieprzestrzegania zaleceń na wyniki kliniczne. W badaniach tych należy używać spójnej definicji przestrzegania zaleceń terapeutycznych (adherence) i tych samych obiektywnych metod pomiaru wskaźników przestrzegania zaleceń, aby umożliwić metaanalizę danych i uzyskanie konkluzywnych wyników. Zaleca się, aby pracownicy opieki zdrowotnej stosowali interwencje ukierunkowane na poprawę przestrzegania zaleceń i ograniczenie modyfikowalnych czynników ryzyka u imigrantów i uchodźców, zmniejszając w ten sposób różnice w stanie zdrowia między populacjami.