Antropometryczne, metaboliczne i kliniczne czynniki związane z występowaniem cukrzycy i stanu przedcukrzycowego u kobiet w wieku 65–74 lat, mieszkających w centralnej Polsce
Streszczenie
Wstęp. Częstość występowania cukrzycy typu 2 wzrasta na całym świecie. Podobny trend obserwuje się również w Polsce, zwłaszcza w populacji osób w wieku podeszłym. Cele niniejszego przekrojowego badania obejmowały ocenę częstości występowania i identyfikację antropometrycznych, metabolicznych i klinicznych czynników związanych z cukrzycą i stanem przedcukrzycowym u kobiet w wieku wczesnej starości mieszkających w środkowej Polsce. Materiał i metody. Badaniem objęto 364 kobiety w wieku 65–74 lat. U wszystkich pacjentek zebrano wywiad w kierunku cukrzycy i chorób układu sercowo-naczyniowego, wykonano pomiary ciśnienia tętniczego i pomiary antropometryczne, pobrano próbki krwi do badań laboratoryjnych (stężenie glukozy w osoczu na czczo, lipidogram i stężenie kreatyniny), obliczono wskaźnik kostka/ramię, wykonano badanie USG jamy brzusznej z pomiarem średnicy aorty i zmierzono grubość warstwy intima/media tętnicy szyjnej. Dane zebrano w marcu i kwietniu 2012 roku w Gniewkowie, wiejsko-miejskiej gminie w centralnej Polsce. Wyniki. U 98 kobiet stwierdzono cukrzycę (u 25 de novo), a 94 kobiety miały stan przedcukrzycowy (81 de novo). Obwód talii, wskaźnik masy ciała (BMI), zaburzenia lipidowe, a także wskaźniki antropometryczne i metaboliczne: stosunek obwodu talii do wysokości (WHtR), stosunek triglicerydy/cholesterol frakcji HDL i wskaźnik otyłości trzewnej (VAI) były istotnie związane z nieprawidłowym metabolizmem glukozy. Analiza wstecznej regresji logistycznej zidentyfikowała WHtR jako najlepszy pojedynczy wskaźnik chorych na cukrzycę, podczas gdy WHtR i VAI były jedynymi niezależnymi wskaźnikami zaburzonego metabolizmu glukozy. Wnioski. Nieprawidłowy metabolizm glukozy jest bardzo powszechny wśród kobiet w wieku wczesnej starości, zwłaszcza u osób z otyłością trzewną i nieprawidłowym metabolizmem lipidów. Wskaźniki antropometryczne i metaboliczne (WHtR i VAI) były łącznie lepszymi wskaźnikami zaburzeń metabolizmu glukozy w porównaniu z pomiarami pojedynczych parametrów.
