Wpływ karmienia piersią na stężenie glukozy, odpowiedź insulinową i stężenia białka C-reaktywnego u kobiet z przebytą cukrzycą ciążową rozpoznaną według kryteriów WHO — prospektywna obserwacja 18-miesięczna

Streszczenie

Wstęp. Cukrzycę ciążową (GDM) definiuje się jako zaburzenie tolerancji glukozy, które występuje lub jest po raz pierwszy rozpoznawane w czasie ciąży. Wystąpienie GDM predysponuje kobietę do wystąpienia stanu przedcukrzycowego lub jawnej cukrzycy w późniejszym czasie. Karmienie piersią wydaje się wywieraćochronny wpływ na profil metaboliczny kobiet po ciąży powikłanej GDM, choć wyniki dostępnych badań są niejednoznaczne. Celem opisywanego badania była prospektywna 18-miesięczna obserwacja wpływu czasu trwania i intensywności karmienia piersią na odpowiedź glikemiczną i insulinową u kobiet po GDM rozpoznanym według kryteriów WHO 2013. Materiał i metody. Populacja badana składała się ze 144 kobiet, które zostały pierwotnie włączone do badania. Podczas pierwszej wizyty, pomiędzy 26. a 30. tygodniem ciąży, zbierano od pacjentek wywiad medyczny, wyniki doustnego testu obciążenia 75 g glukozy (OGTT 75 g) oraz wykonywano pomiary antropometryczne. Dodatkowo pobierano próbki krwi do dalszych analiz. Do ostatecznej analizy włączono 68 pacjentek (47,2%), które zgłosiły się na wizytę kontrolną 18 miesięcy po porodzie. Podczas tej wizyty zbierano dane dotyczące porodu, karmienia piersią, jak również dane antropometryczne oraz wykonywano OGTT 75 g. Pacjentki porównano w odniesieniu do kryterium długości karmienia piersią (powyżej 12 tygodni lub poniżej 12 tygodni) oraz intensywności karmienia piersią — bardziej intensywnie (> 70% całkowitego karmienia dziecka przypadało na karmienie piersią) lub mniej intensywnie (< 70% całkowitego karmienia przypadało na karmienie piersią). Wyniki. Pięćdziesiąt trzy kobiety (78%) karmiły piersią dłużej niż 12 tygodni, a 52 kobiety (76%) karmiły intensywnie. Pacjentki, które karmiły dłużej niż 12 tygodni, cechowały się istotnie większą masą ciała (p = 0,038) i wyższym wskaźnikiem masy ciała (BMI) (p = 0,0001) niż kobiety, które karmiły krócej. W grupie, która karmiła dłużej, 3-krotnie więcej kobiet było leczonych insuliną (p = 0,038). Kobiety które karmiły bardziej intensywnie, cechowały się istotnie niższym wskaźnikiem HOMA2-IR (p = 0,019) niż kobiety, które karmiły mniej intensywnie; charakteryzowały się one również niższym wskaźnikiem HOMA2-%B (p = 0,05). Liczba pacjentek z izolowaną nietolerancją glukozy była istotnie wyższa w grupie karmiącej mniej intensywnie (18,7% vs. 1,9%, p = 0,037). Zaobserwowano istotną statystycznie ujemną korelację pomiędzy czasem karmienia a stężeniem glukozy na czczo (r = –0,282, p < 0,05) oraz stężeniem insuliny na czczo (r = –0,251, p < 0,05). Analogiczną korelację zaobserwowano w odniesieniu do stężenia insuliny w 2. godzinie OGTT (p = 0,05). Dodatkowo zaobserwowano istotną ujemną korelację pomiędzy intensywnością karmienia piersią a stężeniem insuliny na czczo (r = –0,251, p < 0,05). W analizie modelu wielokrotnej regresji liniowej przedciążowy najsilniejszymi czynnikami wpływającymi na uzyskany wynik były BMI oraz przyrost masy ciała. Ani czas trwania karmienia piersią, ani jego intensywność nie okazały się w tym modelu istotnymi czynnikami. Wnioski. Uzyskane w niniejszym badaniu wyniki potwierdzają, że karmienie piersią może mieć korzystny wpływ na glikemię i odpowiedź insulinową po porodzie u kobiet po przebytej GDM, które znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka kardiometabolicznego. Efekty wydają się bardziej istotne przy dłuższym czasie i większej intensywności karmienia piersią.