Zachorowalność na niektóre elementy zespołu metabolicznego u dzieci w miastach średniej i małej wielkości w Polsce
Streszczenie
Wstęp. Celem opisywanego badania było porównanie częstości występowania nieprawidłowej masy ciała, podwyższonego ciśnienia tętniczego i podwyższonego stężenia glukozy we krwi u dzieci rasy kaukaskiej i nastolatków mieszkających w małym miasteczku i w mieście średniej wielkości w regionie łódzkim (Polska centralna).
Materiał i metody. Przeanalizowano wiedzę rodziców na temat nawyków żywieniowych i poziomu aktywności fizycznej ich dzieci. W latach 2012–2013 wykonano pomiary parametrów antropometrycznych, glikemii na czczo oraz skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego u 842 dzieci w wieku 7–16 lat. Kwestionariusz posłużył do oceny wiedzy rodziców na temat nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej ich dzieci.
Wyniki. W obu badanych populacjach częstość występowania otyłości była istotnie wyższa u chłopców niż u dziewcząt. Ciśnienie tętnicze na poziomie ≥ 95. percentyla znacznie częściej stwierdzano u osób otyłych. Wystąpiła dodatnia korelacja między
otyłością a otyłością brzuszną. Zwiększony obwód talii obserwowano częściej u chłopców, a najczęściej w najmłodszej grupie wiekowej. Podwyższone ciśnienie tętnicze stwierdzano najczęściej u dzieci z otyłością brzuszną. Młodzież w wieku 16 lat spędzała najwięcej czasu przed telewizorem/komputerem. Na obszarach wiejskich wyższy odsetek dzieci i nastolatków spędzał ponad 2 godziny dziennie przed telewizorem/komputerem. Osoby, które spędzały więcej niż 2 godziny dziennie przed telewizorem/komputerem, najczęściej spożywały posiłki typu fast food. Zarówno w małym miasteczku, jak i na wsi dziewczęta były mniej aktywne fizycznie niż chłopcy. Ponad 50% rodziców w obu populacjach uważało aktywność fizyczną dzieci za normalną, a prawie 90% rodziców zaakceptowało nawyki żywieniowe dzieci.
Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują na kluczową rolę czynników środowiskowych i płci w rozwoju nadwagi i otyłości. Konieczne wydaje się podjęcie wszelkich środków zapobiegawczych w celu zmniejszenia ryzyka powikłań związanych z otyłością w przyszłym życiu dzieci.
