Wyszuk. zaawans.

Tom 18, Nr 4 (2021)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2022-01-14
Dodaj do koszyka: 49,00 PLN
Wyświetlenia strony 2532
Wyświetlenia/pobrania artykułu 32
Pobierz cytowanie

Eksport do Mediów Społecznościowych

Eksport do Mediów Społecznościowych

Od klasyki do nowoczesności. Teoria kontinuum sercowo-naczyniowego a rozwój farmakoterapii

Stanisław Surma12
DOI: 10.5603/ChSiN.2021.0017
Choroby Serca i Naczyń 2021;18(4):200-218.

Streszczenie

Choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną zgonow w Polsce. Związek przyczynowo-skutkowy między czynnikami predysponującymi do wystąpienia chorob układu krążenia i w konsekwencji do schyłkowej niewydolności serca (kontinuum sercowo-naczyniowe) w 1991 roku zaproponowali Dzau i Braunwald, a następnie był rozwijany przez innych badaczy, między innymi Claudio Borghi. Klasyczne kontinuum sercowo-naczyniowe bierze swoj początek w czynnikach ryzyka, takich jak: hipercholesterolemia, nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Nowsze kontinuum sercowo-naczyniowe zawiera kardiologiczne powikłania naturalnych procesow starzenia się organizmu, jak sztywnienie aorty. Podstawą skutecznego zapobiegania występowaniu chorob układu krążenia jest nowoczesna farmakoterapia oparta na zasadach medycyny opartej na dowodach naukowych. Wspołczesne leczenie wszystkich stanow klinicznych prowadzących do etapow schyłkowych dwoch teorii kontinuum sercowo-naczyniowego wymaga intensywnej i wieloskładnikowej terapii. Terapię taką oferują preparaty złożone (SPC), oddziałujące na kilka mechanizmow patofizjologicznych. Stosowanie SPC w terapii nadciśnienia tętniczego (np. preparatow złożonych walsartanu z diuretykiem, walsartanu z antagonistą wapnia czy walsartanu z antagonista wapnia i diuretykiem rownocześnie), korzystanie z nowych lekow w terapii niewydolności serca (walsartan/sakubitril) czy w końcu optymalizacja leczenia hipercholesterolemii (preparaty złożone rosuwastatyna/ezetimib w połączeniu z zastrzykiem inklisiranu raz na poł roku) umożliwia skuteczną prewencję sercowo-naczyniową i przerwanie złowrogiego kontinuum sercowo-naczyniowego.

Słowa kluczowe: kontinuum sercowo-naczyniowenadciśnienie tętniczehipercholesterolemianiewydolność serc

Artykuł dostępny w formacie PDF

Dodaj do koszyka: 49,00 PLN

Posiadasz dostęp do tego artykułu?

Referencje

  1. Dzau V, Braunwald E. Resolved and unresolved issues in the prevention and treatment of coronary artery disease: A workshop consensus statement. Am Heart J. 1991; 121(4): 1244–1263.
    CrossRef
  2. Borghi C, Morbini M, Cicero AFG. Combination therapy in the extended cardiovascular continuum: a focus on perindopril and amlodipine. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2015; 16(5): 390–399.
    CrossRefPubMed
  3. Pająk A, Szafraniec K, Polak M, et al. WOBASZ Investigators. Changes in the prevalence, treatment, and control of hypercholesterolemia and other dyslipidemias over 10 years in Poland: the WOBASZ study. Pol Arch Med Wewn. 2016; 126(9): 642–652.
    CrossRefPubMed
  4. Niklas A, Flotyńska A, Puch-Walczak A, et al. WOBASZ II investigators. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in the adult Polish population - Multi-center National Population Health Examination Surveys — WOBASZ studies. Arch Med Sci. 2018; 14(5): 951–961.
    CrossRefPubMed
  5. Stepaniak U, Micek A, Waśkiewicz A, et al. Prevalence of general and abdominal obesity and overweight among adults in Poland. Results of the WOBASZ II study (2013-2014) and comparison with the WOBASZ study (2003-2005). Pol Arch Med Wewn. 2016; 126(9): 662–671.
    CrossRefPubMed
  6. Pinkas J, Kaleta D, Zgliczyński WS, et al. The prevalence of tobacco and e-cigarette use in Poland: a 2019 nationwide cross-sectional survey. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(23).
    CrossRefPubMed
  7. Topor-Madry R, Wojtyniak B, Strojek K, et al. Prevalence of diabetes in Poland: a combined analysis of national databases. Diabet Med. 2019; 36(10): 1209–1216.
    CrossRefPubMed
  8. Luo D, Cheng Y, Zhang H, et al. Association between high blood pressure and long term cardiovascular events in young adults: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2020; 370: m3222.
    CrossRefPubMed
  9. Peters SAE, Singhateh Y, Mackay D, et al. Total cholesterol as a risk factor for coronary heart disease and stroke in women compared with men: A systematic review and meta-analysis. Atherosclerosis. 2016; 248: 123–131.
    CrossRefPubMed
  10. Hedayatnia M, Asadi Z, Zare-Feyzabadi R, et al. Dyslipidemia and cardiovascular disease risk among the MASHAD study population. Lipids Health Dis. 2020; 19(1): 42.
    CrossRefPubMed
  11. Navar-Boggan AM, Peterson ED, D'Agostino RB, et al. Hyperlipidemia in early adulthood increases long-term risk of coronary heart disease. Circulation. 2015; 131(5): 451–458.
    CrossRefPubMed
  12. Surma S, Romańczyk M, Filipiak KJ. Antagoniści aldosteronu — który wybrać w niewydolności serca? Terapia. 2021; 9(404): 38–46.
  13. Bragazzi NL, Zhong W, Shu J, et al. Burden of heart failure and underlying causes in 195 countries and territories from 1990 to 2017. Eur J Prev Cardiol. 2021 [Epub ahead of print].
    CrossRefPubMed
  14. Jones NR, Roalfe AK, Adoki I, et al. Survival of patients with chronic heart failure in the community: a systematic review and meta-analysis. Eur J Heart Fail. 2019; 21(11): 1306–1325.
    CrossRefPubMed
  15. Niewydolność serca w Polsce. Realia, koszty, sugestie poprawy sytuacji. Raport 2020. http://przeszczepserca.pl/wp-content/uploads/2021/07/NIEWYDOLNOSC_podsumowanie_NET.pdf (October 20, 2021).
  16. Henkel DM, Redfield MM, Weston SA, et al. Death in heart failure: a community perspective. Circ Heart Fail. 2008; 1(2): 91–97.
    CrossRefPubMed
  17. Smereka J, Filipiak KJ, Szarpak Ł, et al. Arterial hypertension and outcomes of COVID-19 — evidence from meta-analysis. Med Res J. 2020; 5(2): 132–133.
    CrossRef
  18. Liu Y, Pan Y, Yin Y, et al. Association of dyslipidemia with the severity and mortality of coronavirus disease 2019 (COVID-19): a meta-analysis. Virol J. 2021; 18(1): 157.
    CrossRefPubMed
  19. Yonas E, Alwi I, Pranata R, et al. Effect of heart failure on the outcome of COVID-19 — a meta analysis and systematic review. Am J Emerg Med. 2021; 46: 204–211.
    CrossRefPubMed
  20. Dzau VJ, Antman EM, Black HR, et al. The cardiovascular disease continuum validated: clinical evidence of improved patient outcomes: part I: Pathophysiology and clinical trial evidence (risk factors through stable coronary artery disease). Circulation. 2006; 114(25): 2850–2870.
    CrossRefPubMed
  21. Niklas A, Marcinkowska J, Kozela M, et al. Blood pressure and cholesterol control in patients with hypertension and hypercholesterolemia: the results from the Polish multicenter national health survey WOBASZ II. Pol Arch Intern Med. 2019; 129(12): 864–873.
    CrossRefPubMed
  22. Unger T, Borghi C, Charchar F, et al. 2020 International Society of Hypertension Global Hypertension Practice Guidelines. Hypertension. 2020; 75(6): 1334–1357.
    CrossRefPubMed
  23. Tykarski A, Januszewicz A, Filipiak KJ, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce. 2019; 5: 1–86.
  24. Williams B, Mancia G, Spiering W, et al. ESC Scientific Document Group. 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension. Eur Heart J. 2018; 39(33): 3021–3104.
    CrossRefPubMed
  25. Tsioufis K, Kreutz R, Sykara G, et al. Impact of single-pill combination therapy on adherence, blood pressure control, and clinical outcomes: a rapid evidence assessment of recent literature. J Hypertens. 2020; 38(6): 1016–1028.
    CrossRefPubMed
  26. Rea F, Corrao G, Merlino L, et al. Early cardiovascular protection by initial two-drug fixed-dose combination treatment vs. monotherapy in hypertension. Eur Heart J. 2018; 39(40): 3654–3661.
    CrossRefPubMed
  27. Hameed MA, Dasgupta I. Medication adherence and treatment-resistant hypertension: a review. Drugs Context. 2019; 8: 212560.
    CrossRefPubMed
  28. Messerli FH, Bangalore S, Bavishi C, et al. Treating to New Targets Steering Committee and Investigators, INVEST Investigators. Effect of ramipril on the incidence of diabetes. N Engl J Med. 2007; 356(5): 522; author reply 523–522; author reply 524.
    CrossRefPubMed
  29. Oparil S, Silfani TN, Walker JF. Role of angiotensin receptor blockers as monotherapy in reaching blood pressure goals. Am J Hypertens. 2005; 18(2 Pt 1): 287–294.
    CrossRefPubMed
  30. Tymińska A, Kapłon-Cieślicka A. Dlaczego warto stosować walsartan i jego skojarzenia u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym? Choroby Serca i Naczyń. 2019; 16(3): 172–183.
    CrossRef
  31. McDonagh TA, Metra M, Adamo M, et al. ESC Scientific Document Group, ESC Scientific Document Group. 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure. Eur Heart J. 2021; 42(36): 3599–3726.
    CrossRefPubMed
  32. Zhu D, Yang K, Sun N, et al. trial investigators. Amlodipine/valsartan 5/160 mg versus valsartan 160 mg in Chinese hypertensives. Int J Cardiol. 2013; 167(5): 2024–2030.
    CrossRefPubMed
  33. Schmidt A, Adam SA, Kolloch R, et al. Antihypertensive effects of valsartan/hydrochlorothiazide combination in essential hypertension. Blood Press. 2001; 10(4): 230–237.
    CrossRefPubMed
  34. Calhoun DA, Lacourcière Y, Chiang YT, et al. Triple antihypertensive therapy with amlodipine, valsartan, and hydrochlorothiazide: a randomized clinical trial. Hypertension. 2009; 54(1): 32–39.
    CrossRefPubMed
  35. Assaad-Khalil SH, Najem R, Sison J, et al. Real-world effectiveness of amlodipine/valsartan and amlodipine/valsartan/hydrochlorothiazide in high-risk patients and other subgroups. Vasc Health Risk Manag. 2015; 11: 71–78.
    CrossRefPubMed
  36. Fogari R, Zoppi A, Derosa G, et al. Effect of valsartan addition to amlodipine on ankle oedema and subcutaneous tissue pressure in hypertensive patients. J Hum Hypertens. 2007; 21(3): 220–224.
    CrossRefPubMed
  37. Hermida RC, Calvo C, Ayala DE, et al. Treatment of non-dipper hypertension with bedtime administration of valsartan. J Hypertens. 2005; 23(10): 1913–1922.
    CrossRefPubMed
  38. Düsing R. Effect of the angiotensin II antagonist valsartan on sexual function in hypertensive men. Blood Press Suppl. 2003; 2: 29–34.
    CrossRefPubMed
  39. Ismail SB, Noor NM, Hussain NH, et al. Angiotensin receptor blockers for erectile dysfunction in hypertensive men: a brief meta-analysis of randomized control trials. Am J Mens Health. 2019; 13(6): 1557988319892735.
    CrossRefPubMed
  40. Cohn JN, Tognoni G. A randomized trial of the angiotensin-receptor blocker valsartan in chronic heart failure. N Engl J Med. 2001; 345(23): 1667–1675.
    CrossRef
  41. Viberti G, Wheeldon NM. MicroAlbuminuria Reduction With VALsartan (MARVAL) Study Investigators. Microalbuminuria reduction with valsartan in patients with type 2 diabetes mellitus: a blood pressure-independent effect. Circulation. 2002; 106(6): 672–678.
    CrossRefPubMed
  42. Pfeffer MA, McMurray JJV, Velazquez EJ, et al. Valsartan in Acute Myocardial Infarction Trial Investigators. Valsartan, captopril, or both in myocardial infarction complicated by heart failure, left ventricular dysfunction, or both. N Engl J Med. 2003; 349(20): 1893–1906.
    CrossRefPubMed
  43. Kjeldsen SE, Julius S, Mancia G, et al. VALUE Trial Investigators. Effects of valsartan compared to amlodipine on preventing type 2 diabetes in high-risk hypertensive patients: the VALUE trial. J Hypertens. 2006; 24(7): 1405–1412.
    CrossRefPubMed
  44. McMurray JJ, Holman RR, Haffner SM, et al. NAVIGATOR Study Group. Effect of valsartan on the incidence of diabetes and cardiovascular events. N Engl J Med. 2010; 362(16): 1477–1490.
    CrossRefPubMed
  45. Lacourciere Y, Hebert D, Assouline L, et al. Effective blood-pressure control with valsartan/HCTZ combination therapy in patients with moderate to severe systolic hypertension: the VALOR trial. Am J Hypertens. Am J Hypertens. 2004; 17(5): S115 (abstract P-225).
  46. Calhoun DA, Glazer RD, Pettyjohn FS, et al. Efficacy and tolerability of combination therapy with valsartan/hydrochlorothiazide in the initial treatment of severe hypertension. Curr Med Res Opin. 2008; 24(8): 2303–2311.
    CrossRefPubMed
  47. White WB, Calhoun DA, Samuel R, et al. Improving blood pressure control: increase the dose of diuretic or switch to a fixed-dose angiotensin receptor blocker/diuretic? the valsartan hydrochlorothiazide diuretic for initial control and titration to achieve optimal therapeutic effect (Val-DICTATE) trial. J Clin Hypertens (Greenwich). 2008; 10(6): 450–458.
    CrossRefPubMed
  48. Trenkwalder P, Schaetzl R, Borbas E, et al. Efficacy and safety of the combination of amlodipine 10/valsartan 160 in hypertensive patients not controlled by the combination of ramipril 5/felodipine 5. The EXPRESS-C trial. J Hypertens. 2007; 25(Suppl 2): S228 (abstract P24.261).
  49. Allemann Y, Fraile B, Lambert M, et al. Efficacy of the combination of amlodipine and valsartan in patients with hypertension uncontrolled with previous monotherapy: the Exforge in Failure after Single Therapy (EX-FAST) study. J Clin Hypertens (Greenwich). 2008; 10(3): 185–194.
    CrossRefPubMed
  50. Szymański FM, Mickiewicz A, Dzida G, et al. Leczenie dyslipidemii w Polsce — interdyscyplinarne stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. IV Deklaracja Sopocka. Choroby Serca i Naczyń. 2021; 18(3): 95–120.
    CrossRef
  51. Mach F, Baigent C, Catapano AL, et al. Task Force Members, ESC National Cardiac Societies, ESC Committee for Practice Guidelines (CPG), Authors/Task Force Members, ESC Committee for Practice Guidelines (CPG), ESC National Cardiac Societies, ESC Scientific Document Group. 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk. Eur Heart J. 2020; 41(1): 111–188.
    CrossRefPubMed
  52. Cybulska B, Szostak WB, Kłosiewicz-Latoszek L. Zapobieganie chorobom układu krążenia. In: Szczeklik A. ed. Choroby wewnętrzne: stan wiedzy na rok 2010. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010: 142.
  53. Hsu HY, Lin CJ, Lee YS, et al. Efficacy of more intensive lipid-lowering therapy on cardiovascular diseases: a systematic review and meta-analysis. BMC Cardiovasc Disord. 2020; 20(1): 334.
    CrossRefPubMed
  54. Zhang X, Xing Lu, Jia X, et al. Comparative lipid-lowering/increasing efficacy of 7 statins in patients with dyslipidemia, cardiovascular diseases, or diabetes mellitus: systematic review and network meta-analyses of 50 randomized controlled trials. Cardiovasc Ther. 2020; 2020: 3987065.
    CrossRefPubMed
  55. Ridker PM, Danielson E, Fonseca F, et al. Rosuvastatin to prevent vascular events in men and women with elevated C-reactive protein. N Engl J Med. 2008; 359(21): 2195–2207.
    CrossRef
  56. Brown WV, Bays HE, Hassman DR, et al. Rosuvastatin Study Group. Efficacy and safety of rosuvastatin compared with pravastatin and simvastatin in patients with hypercholesterolemia: a randomized, double-blind, 52-week trial. Am Heart J. 2002; 144(6): 1036–1043.
    CrossRefPubMed
  57. Nissen SE, Nicholls SJ, Sipahi I, et al. ASTEROID Investigators. Effect of very high-intensity statin therapy on regression of coronary atherosclerosis: the ASTEROID trial. JAMA. 2006; 295(13): 1556–1565.
    CrossRefPubMed
  58. Crouse JR, Raichlen JS, Riley WA, et al. METEOR Study Group. Effect of rosuvastatin on progression of carotid intima-media thickness in low-risk individuals with subclinical atherosclerosis: the METEOR Trial. JAMA. 2007; 297(12): 1344–1353.
    CrossRefPubMed
  59. Bays HE, Davidson MH, Massaad R, et al. Safety and efficacy of ezetimibe added on to rosuvastatin 5 or 10 mg versus up-titration of rosuvastatin in patients with hypercholesterolemia (the ACTE Study). Am J Cardiol. 2011; 108(4): 523–530.
    CrossRefPubMed
  60. Surma S, Rakowski M, Banach M. Rola dużych dawek atorwastatyny i rosuwastatyny w leczeniu chorób układu krążenia. Świat Med i Farm. 2021; 244(11/12): 10, 13–21.
  61. Surma S, Banach M, Lewek J. COVID-19 and lipids. The role of lipid disorders and statin use in the prognosis of patients with SARS-CoV-2 infection. Lipids Health Dis. 2021; 20(1): 141.
    CrossRefPubMed
  62. Banach M, Burchardt P, Chlebus K, et al. PoLA/CFPiP/PCS/PSLD/PSD/PSH guidelines on diagnosis and therapy of lipid disorders in Poland 2021. Arch Med Sci. 2021; 17(6): 1447–1547.
    CrossRef
  63. Broncel M. Leczenie hipolipemizujące a choroby współistniejące. Praktyczne wskazówki. ITEM Publishing, Warszawa 2020: 12.
  64. Henney NC, Banach M, Penson PE. RNA silencing in the management of dyslipidemias. Curr Atheroscler Rep. 2021; 23(11): 69.
    CrossRefPubMed
  65. Khan SA, Naz A, Qamar Masood M, et al. Meta-analysis of inclisiran for the treatment of hypercholesterolemia. Am J Cardiol. 2020; 134: 69–73.
    CrossRefPubMed
  66. Surma S, Bańkowski E. Postęp w badaniach nad peptydami natriuretycznymi. Folia Cardiol. 2020; 15(2): 137–148.
    CrossRef
  67. Tan NY, Sangaralingham LR, Sangaralingham SJ, et al. Comparative effectiveness of sacubitril-valsartan versus ACE/ARB therapy in heart failure with reduced ejection fraction. JACC Heart Fail. 2020; 8(1): 43–54.
    CrossRefPubMed
  68. McMurray JJV, Packer M, Desai AS, et al. PARADIGM-HF Investigators and Committees. Angiotensin-neprilysin inhibition versus enalapril in heart failure. N Engl J Med. 2014; 371(11): 993–1004.
    CrossRefPubMed
  69. Chandra A, Lewis EF, Claggett BL, et al. Effects of sacubitril/valsartan on physical and social activity limitations in patients with heart failure: a secondary analysis of the PARADIGM-HF trial. JAMA Cardiol. 2018; 3(6): 498–505.
    CrossRefPubMed
  70. Yancy CW, Jessup M, Bozkurt B, et al. 2017 ACC/AHA/HFSA Focused Update of the 2013 ACCF/AHA Guideline for the Management of Heart Failure: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines and the Heart Failure Society of America. J Am Coll Cardiol. 2017; 70(6): 776–803.
    CrossRefPubMed

Informacje o plikach cookie

Niezbędne pliki cookie

Zawsze aktywne

Te pliki cookie są niezbędne do prawidłowego wyświetlania i działania strony internetowej. Zablokowanie ich może spowodować nieprawidłowe działanie strony.

Analityczne pliki cookie

W ramach naszej strony internetowej korzystamy z narzędzi analitycznych, takich jak Google Analytics, które umożliwiają nam weryfikację ruchu na stronie internetowej. Narzędzia te mogą wymagać użycia plików cookie.

Społecznościowe pliki cookie

Są to pliki cookie powiązane z portalami społecznościowymi, z których korzystamy. Zaakceptowanie ich pozwoli na powiązanie Twojej wizyty na stronie z naszymi profilami w mediach społecznościowych.

Marketingowe pliki cookie

Są to pliki cookie odpowiedzialne za prowadzenie działań reklamowych i marketingowych - zgoda na ich wykorzystanie pozwoli nam kierować do Ciebie reklamy, bazujące na podstawie Twoich wcześniejszych aktywności w ramach naszej stronie internetowej.

Copyright © 2023 Via Medica Regulations Cookie policy Privacy policy Legal Notice