Mechaniczne wspomaganie krążenia u chorych ze skrajną niewydolnością serca

Streszczenie

Mechaniczne wspomaganie krążenia (najczęściej w formie lewokomorowego wspomagania krążenia [LVAD]) przywraca perfuzję narządów oraz ich funkcję, poprawia stan czynnościowy, jakość życia oraz przeżycie u chorych z oporną na leczenie farmakologiczne skrajną niewydolnością serca. Mechaniczne wspomaganie krążenia stosuje się obecnie jako leczenie pomostowe (do transplantacji, do kandydowania lub do wyleczenia), a u chorych, u których występują bezwzględne przeciwwskazania do ortotropowego przeszczepienia serca (OHT), może być leczeniem docelowym. Urządzenia pierwszej generacji o przepływie pulsacyjnym są obecnie implantowane u niewielkiego odsetka chorych. U zdecydowanej większości pacjentów stosuje się drugiej i trzeciej generacji działające na zasadzie przepływu ciągłego. Powodują one ciągłą perfuzję narządów, są bardziej trwałe od pomp pulsacyjnych, a ze względu na niewielki rozmiar urządzenia napędzającego można je stosować w warunkach ambulatoryjnych i umożliwiają normalną aktywność życiową chorych.

Ograniczeniami urządzeń LVAD są powikłania hematologiczne, takie jak udary mózgu i przejściowy napad niedokrwienny, zakrzepica pompy, krwawienia z błon śluzowych i przewodu pokarmowego. W okresie okołooperacyjnym powikłania te są następstwem upośledzonej funkcji wątroby i heparynizacji w czasie krążenia pozaustrojowego. W późniejszym okresie wiążą się przede wszystkim ze stosowaniem pochodnych warfaryny oraz leków przeciwpłytkowych. Powikłaniom krwotocznym sprzyja obecność nabytego zespołu von Willebrandta spowodowanego działaniem wysokich naprężeń ścinających związanych z przepływem krwi przez urządzenie LVAD. Ponadto u chorych leczonych z użyciem LVAD występują infekcje, niewydolność prawej komory i niedomykalność zastawki aortalnej.

Leczenie metodą LVAD wiąże się z wieloma wyzwaniami i kontrowersjami, wymaga interdyscyplinarnej wiedzy i doskonałego warsztatu chirurgicznego, oznacza konieczność stałego monitorowania zdarzeń niepożądanych, a także systematycznej opieki medycznej i psychologicznej nad chorymi. Mechaniczne wspomaganie krążenia stanowi swoistą rewolucję w kardiologii i transplantologii, zwiększając szansę na zabieg OHT poprzez wydłużenie życia i poprawienie stanu czynnościowego chorych znajdujących się na listach transplantacyjnych. Obserwowany w ostatnich latach ogromny postęp technologiczny, nowoczesne techniki implantacji urządzeń, a także polepszenie opieki okołooperacyjnej istotnie poprawiły rokowanie chorych po implantacji LVAD.