Tom 16, Nr 3 (2019)
Nefrokardiologia
Opublikowany online: 2019-09-24
Wyświetlenia strony
970
Wyświetlenia/pobrania artykułu
766
Zaburzenia snu w chorobach serca i nerek
Choroby Serca i Naczyń 2019;16(3):158-164.
Streszczenie
Dotychczasowe badania i obserwacje kliniczne
wskazują na związek między ilościowymi i jakościowymi
zaburzeniami snu a długością i jakością
życia. Szczególną rolę przypisuje się obturacyjnemu
bezdechowi sennemu — chorobie częstej, ale
zbyt rzadko rozpoznawanej i leczonej. Deprywacja
snu prowadzi do rozwoju dysfunkcji śródbłonka,
zwiększenia aktywności czynników prozapalnych,
nasilenia zjawiska stresu oksydacyjnego, pobudzenia
układu współczulnego oraz zaburzeń funkcji
baroreceptorów i chemoreceptorów tętniczych.
Wskutek zaburzeń snu początkowo dochodzi do
rozwoju subklinicznych powikłań w obrębie naczyń,
serca i nerek. Z czasem symptomy nasilają
się, przybierają postać objawów klinicznych i dochodzi
do zmian o charakterze wtórnym. Wspólną
i dominującą cechą tych zaburzeń jest nadciśnienie
tętnicze. Gorsza jakość snu może być czynnikiem
zwiększającym ryzyko wystąpienia chorób układu
sercowo-naczyniowego oraz sprzyjać progresji
przewlekłej choroby nerek.
Słowa kluczowe: obturacyjny bezdech sennynadciśnienie tętniczechoroby serca i nerek
Referencje
- American Psychiatric Association. Zaburzenia snu i czuwania. Wybrane kategorie DSM-5. American Psychiatric Association. Redakcja wydania polskiego. Wydanie I polskie (red. Skalski M.). Edra Urban & Partner, Wrocław 2015.
- Jee D, Keum N, Kang S, et al. Sleep and diabetic retinopathy. Acta Ophthalmol. 2017; 95(1): 41–47.
- Meng LL, Liu Y, Geng RN, et al. Association of diabetic vascular complications with poor sleep complaints. Diabetol Metab Syndr. 2016; 8: 80.
- Cofta S. Ocena wpływu stopnia ciężkości obturacyjnego bezdechu sennego na wybrane wykładniki nasilenia procesów patogenetycznych z uwzględnieniem selektyn i stresu oksydacyjnego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2013.
- Jóźwik-Plebanek K, Prejbisz A, Janaszek-Sitkowska H, et al. Obturacyjny bezdech senny a powikłania w układzie sercowo-naczyniowym. Kardiol Pol. 2012; 70(7): 735–740.
- Cofta S. Zespół bezdechu sennego. In: Batura-Gabryel H. ed. Kompendium pulmonologiczne. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2013: 315–324.
- Pływaczewski R, Brzecka A, Bielicki P, et al. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia zaburzeń oddychania w czasie snu u dorosłych. Pneumonol Alergol Pol. 2013; 81(3): 221–258.
- Yayan J, Rasche K, Vlachou A. Obstructive sleep apnea and chronic kidney disease. Adv Exp Med Biol. 2017; 1022: 11–18.
- Skalski M. Zaburzenia oddychania w codziennej praktyce. Medical Tribune Polska, Warszawa 2012.
- Rechtschaffen A, Bergmann BM, Everson CA, et al. Sleep deprivation in the rat: X. Integration and discussion of the findings. Sleep. 1989; 12(1): 68–87.
- Cappuccio FP, D'Elia L, Strazzullo P, et al. Quantity and quality of sleep and incidence of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Diabetes Care. 2010; 33(2): 414–420.
- Chruściel-Nogalska M, Kozak M, Ey-Chmielewska H. Zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu — podstawy diagnostyki i leczenia. Dental Forum. 2015; 43: 65–69.
- Kiciński P, Zakrzewski M, Dybała A, et al. Obturacyjny bezdech senny — zasady diagnostyki i leczenia. Forum Med Rodz. 2012; 6(5): 228–235.
- Hasiec A, Szumowski Ł, Walczak F. Obturacyjny bezdech — senny zabójca. Forum Med Rodz. 2012; 6(3): 103–114.
- Binko P, Wysokiński A. Obturacyjny bezdech senny i jego związek z nadciśnieniem tętniczym — wciąż aktualny temat. Choroby Serca Naczyń. 2018; 15(4): 226–231.
- Kanarek J, Wolf J, Narkiewicz K. Obturacyjny bezdech senny jako czynnik ryzyka chorób układu krążenia. Choroby Serca i Naczyń. 2014; 11(2): 65–70.
- Wolf J, Narkiewicz K. Zespół bezdechu sennego a choroby układu krążenia. Choroby Serca i Naczyń. 2007; 4(1): 40–47.
- Ahmad M, Makati D, Akbar S. Review of and updates on hypertension in obstructive sleep apnea. Int J Hypertens. 2017; 2017: 1848375.
- Nieto FJ, Young TB, Lind BK, et al. Association of sleep-disordered breathing, sleep apnea, and hypertension in a large community-based study. Sleep Heart Health Study. JAMA. 2000; 283(14): 1829–1836.
- Tamisier R, Pépin JL, Rémy J, et al. 14 nights of intermittent hypoxia elevate daytime blood pressure and sympathetic activity in healthy humans. Eur Respir J. 2011; 37(1): 119–128.
- Aziz F, Chaudhary K. The triad of sleep apnea, hypertension, and chronic kidney disease: a spectrum of common pathology. Cardiorenal Med. 2016; 7(1): 74–82.
- Ozkok A, Kanbay A, Odabas AR, et al. Obstructive sleep apnea syndrome and chronic kidney disease: a new cardiorenal risk factor. Clin Exp Hypertens. 2014; 36(4): 211–216.
- Myśliński W, Dybała A, Mosiewicz J. Zaburzenia czynności układu sercowo-naczyniowego u chorych z zespołem obturacyjnego bezdechu sennego. Wiad Lek. 2005; 58(1–2): 78–83.
- Dewan NA, Nieto FJ, Somers VK. Intermittent hypoxemia and OSA: implications for comorbidities. Chest. 2015; 147(1): 266–274.
- Żerdziński M, Rychlik M, Partyka R. The selectins role in the development of inflammatory response. Journal of Laboratory Diagnostics. 2012; 48(3): 347–351.
- Abdulla A, Awla D, Hartman H, et al. Platelets regulate P-selectin expression and leukocyte rolling in inflamed venules of the pancreas. Eur J Pharmacol. 2012; 682(1-3): 153–160.
- Bradley TD, Floras JS. Obstructive sleep apnoea and its cardiovascular consequences. Lancet. 2009; 373(9657): 82–93.
- Hung J, Whitford EG, Parsons RW, et al. Association of sleep apnoea with myocardial infarction in men. Lancet. 1990; 336(8710): 261–264.
- Gangwisch JE. A review of evidence for the link between sleep duration and hypertension. Am J Hypertens. 2014; 27(10): 1235–1242.
- Caballo C, Palomo M, Cases A, et al. NFκB in the development of endothelial activation and damage in uremia: an in vitro approach. PLoS One. 2012; 7(8): e43374.
- Ramirez JM, Garcia AJ, Anderson TM, et al. Central and peripheral factors contributing to obstructive sleep apneas. Respir Physiol Neurobiol. 2013; 189(2): 344–353.
- Ozkok A, Kanbay A, Odabas AR, et al. Obstructive sleep apnea syndrome and chronic kidney disease: a new cardiorenal risk factor. Clin Exp Hypertens. 2014; 36(4): 211–216.
- Stompór T, Rutkowski B, Biedunkiewicz B, et al. (Grupa PChN). Białkomocz. Forum Nefrol. 2009; 2(1): 50–59.
- Peralta CA, Jacobs DR, Katz R, et al. Association of pulse pressure, arterial elasticity, and endothelial function with kidney function decline among adults with estimated GFR >60 mL/min/1.73 m(2): the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). Am J Kidney Dis. 2012; 59(1): 41–49.
- Kanbay A, Buyukoglan H, Ozdogan N, et al. Obstructive sleep apnea syndrome is related to the progression of chronic kidney disease. Int Urol Nephrol. 2012; 44(2): 535–539.
- Chaszczewska-Markowska M, Sagan M, Bogunia-Kubik K. The renin–angiotensin–aldosterone system (RAAS) — physiology and molecular mechanisms of functioning. Post Hig Med Dosw. 2016; 70: 917–927.
- Abuyassin B, Sharma K, Ayas NT, et al. Obstructive sleep apnea and kidney disease: a potential bidirectional relationship? J Clin Sleep Med. 2015; 11(8): 915–924.
- Shlipak MG, Scherzer R, Abraham A, et al. Urinary markers of kidney injury and kidney function decline in HIV-infected women. J Acquir Immune Defic Syndr. 2012; 61(5): 565–573.
- Silverstein DM. Inflammation in chronic kidney disease: role in the progression of renal and cardiovascular disease. Pediatr Nephrol. 2009; 24(8): 1445–1452.
- Zajączkowska MM, Bieniaś B. Aktualny stan wiedzy na temat patogenezy, diagnostyki i leczenia przewlekłej choroby nerek. Med Og Nauk Zdr. 2013; 19(1): 1–7.
- Botros N, Concato J, Mohsenin V, et al. Obstructive sleep apnea as a risk factor for type 2 diabetes. Am J Med. 2009; 122(12): 1122–1127.
- Krajewska O, Skrypnik K, Kręgielska-Narożna M, et al. Wpływ długości i jakości snu na parametry antropometryczne, metaboliczne i ogólny stan zdrowia fizycznego i psychicznego. Forum Zab Metabol. 2017; 8(2): 47–55.
- Reichmuth KJ, Austin D, Skatrud JB, et al. Association of sleep apnea and type II diabetes: a population-based study. Am J Respir Crit Care Med. 2005; 172(12): 1590–1595.
- Sykut A, Barbara Śl, Jędrzejkiewicz B, et al. Zaburzenia snu jako powszechny problem społeczny — wybrane uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne. Pielęgniarstwo XXI wieku. 2017; 16(2): 53–59.
- Białkowska M. Etiopatogeneza otyłości. Post Nauk Med. 2011; 24(9): 765–769.
- Pikulska-Chrobak E, Wójcik J, Kozubska M, et al. Znaczenie insulinooporności w rozwoju uszkodzenia nerek. Forum Nefrol. 2017; 10(2): 144–148.
