Tom 15, Nr 1 (2018)
Nadciśnienie tętnicze
Opublikowany online: 2018-06-25
Wyświetlenia strony
4049
Wyświetlenia/pobrania artykułu
7459
Świadomość nadciśnienia tętniczego i innych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w populacji osób dorosłych
Choroby Serca i Naczyń 2018;15(1):14-22.
Streszczenie
Szerokie rozpowszechnienie chorób układu sercowo-naczyniowego (CVD) jest w dużej mierze spowodowane małą świadomością czynników ryzyka, szczególnie w populacji osób dorosłych. Celem pracy był przegląd wiedzy na temat znajomości czynników ryzyka sercowo-naczyniowego wśród osób dorosłych. Zakres wiedzy o potencjalnych przyczynach CVD jest niezwykle zróżnicowany i zależy od wielu czynników, między innymi: pochodzenia, poziomu wykształcenia, płci, wieku badanych. Największą świadomość na temat czynników ryzyka mają osoby pochodzące z dużych miast oraz lepiej wykształcone. Najlepiej identyfikowanymi przez dorosłych czynnikami ryzyka są nadwaga i otyłość, natomiast do czynników ryzyka, których świadomość jest najmniejsza, należą: cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej. Nie zawsze wysoki poziom wiedzy o czynnikach ryzyka powoduje poprawę stylu życia wśród badanych. Edukacja dorosłych, zarówno zdrowych, jak i chorych z CVD, na temat przyczyn i czynników ryzyka tych chorób jest konieczna. Poprawa wiedzy może zmniejszyć w tej grupie rozpowszechnienie CVD oraz liczbę zgonów w wyniku konsekwencji tych chorób.
Słowa kluczowe: czynniki ryzykachoroby układu sercowo-naczyniowegodorośli
Referencje
- Modrzejewski W, Musiał WJ. Stare i nowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego — jak zahamować epidemię miażdżycy? Część I. Klasyczne czynniki ryzyka. Forum Zab Metabol. 2010; 1(2): 106–114.
- Mielnik M, Steciwko A. Schorzenia sercowo-naczyniowe medyczną apokalipsą XXI wieku? Przew Lek. 2004; 61(3): 159–163.
- http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Causes_of_death_statistics/pl (20.10.2017).
- Koziński Ł, Krzymińska-Stasiuk E, Głogowska, A, et al. Analiza poziomu wiedzy o podstawowych czynnikach ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego z uwzględnieniem zależności społeczno-demograficznych — badanie ankietowe. Folia Cardiol Excerpta. 2012; 7(3): 170–176.
- Nowicki G, Ślusarska B, Brzezicka A. Analiza stanu wiedzy o czynnikach ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego wśród osób pracujących. Nursing Topics. 2009; 17(4): 321–327.
- Muszyński J, Żółtańska J, Michalczak W, et al. u życia dorosłych mieszkańców Dolnego Śląska w aspekcie zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym. Fam Med Prim Rev. 2016; 18(1): 33–38.
- Piwońska A, Piotrowski W, Piwoński J, et al. Cardiovascular health knowledge of the Polish population. Comparison of two national multi-centre health surveys: WOBASZ and WOBASZ II. Kardiol Pol. 2017; 75(7): 711–719.
- Zdrojewski T, Bandosz P, Szpakowski P, et al. Rozpowszechnienie głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w sce. Wyniki badania NATPOL PLUS. Kardiol Pol. 2004; 60(Suppl 4): 5–26.
- Yusuf S, Hawken S, Ounpuu S, et al. INTERHEART Study Investigators. Effect of potentially modifiable risk factors associated with myocardial infarction in 52 countries (the INTERHEART study): case-control study. Lancet. 2004; 364(9438): 937–952.
- Program Pol-MONICA bis Warszawa. Stan zdrowia ludności Warszawy w roku 2001. Instytut Kardiologii, Warszawa 2002.
- Program Pol-MONICA bis, byłe woj. Tarnobrzeskie. Stan zdrowia ludności byłego województwa tarnobrzeskiego w roku 2001. Instytut Kardiologii, Warszawa 2002.
- Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności Polski: Program WOBASZ. Stan zdrowia populacji polskiej w wieku 20–74 lata w okresie 2003–2005. Podstawowe wyniki badania przekrojowego. Próba ogólnopolska. Biblioteka Kardiologiczna IK, Warszawa 2005: 1–128.
- Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, et al. 2013 ESH/ESC guidelines for the management of arterial hypertension: the Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2013; 34(28): 2159–2219.
- Hering D, Kucharska W, Kara T, et al. Smoking is associated with chronic sympathetic activation in hypertension. Blood Press. 2010; 19(3): 152–155.
- Jarząbek K, Kozłowska A, Niedziela J, et al. Knowledge of risk factors for coronary artery disease in the population of Lublin and Swietokrzyskie voivodeships in Poland. Folia Cardiol. 2015; 10(1): 9–16.
- Prescott E, Hippe M, Schnohr P, et al. Smoking and risk of myocardial infarction in women and men: longitudinal population study. BMJ. 1998; 316(7137): 1043–1047.
- Law MR, Morris JK, Wald NJ. Environmental tobacco smoke exposure and ischaemic heart disease: an evaluation of the evidence. BMJ. 1997; 315(7114): 973–980.
- Kawachi I, Colditz GA, Stampfer MJ, et al. Smoking cessation in relation to total mortality rates in women. A prospective cohort study. Ann Intern Med. 1993; 119(10): 992–1000.
- Balwicki Ł, Zdrojewski T, Bandosz P, et al. Świadomość nadciśnienia tętniczego a palenie papierosów wśród dorosłych Polaków. Arterial Hypertens. 2010; 14(3): 196–200.
- Kannel WB, McGee D, Gordon T. A general cardiovascular risk profile: the Framingham study. Am J Cardiol. 1976; 38(1): 46–51.
- http://www.tnsglobal.pl/archiwumraportow/2002/01/01/jakie-alkohole-konsumuja-polacy/#more-1261 (20.10.2017).
- http://www.who.int/substance_abuse/publications/global_alcohol_report/profiles/pol.pdf (20.10 2017).
- Djoussé L, Ellison RC, Beiser A, et al. Alcohol consumption and risk of ischemic stroke: the Framingham study. Stroke. 2002; 33(4): 907–912.
- Europejskie wytyczne dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych w praktyce klinicznej — wersja skrócona. Czwarta Wspólna Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa ogicznego i innych towarzystw do spraw prewencji chorób sercowo-naczyniowych w praktyce klinicznej. Kardiol Pol. 2008; 66(Suppl 1): S1–S48.
- Taylor RS, Brown A, Ebrahim S, et al. Exercise-based rehabilitation for patients with coronary heart disease: systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Med. 2004; 116(10): 682–692.
- Zavaroni I, Bonora E, Pagliara M, et al. Risk factors for coronary artery disease in healthy persons with hyperinsulinemia and normal glucose tolerance. N Engl J Med. 1989; 320(11): 702–706.
- Nathan DM, Meigs J, Singer DE. The epidemiology of cardiovascular disease in type 2 diabetes mellitus: how sweet it is ... or is it? Lancet. 1997; 350(Suppl 1): SI4–SI9.
- Jousilahti P, Tuomilehto J, Vartiainen E, et al. Body weight, cardiovascular risk factors, and coronary mortality. 15-year follow-up of middle-aged men and women in eastern Finland. Circulation. 1996; 93(7): 1372–1379.
- Laakso M. Insulin resistance and coronary heart disease. Curr Opin Lipidol. 1996; 7(4): 217–226.
- Zięba M, Obuchowicz A. Wiedza młodzieży szkół ponadgimnazjalnych powiatu nowotarskiego na temat chorób krążenia i ich profilaktyki. Problemy Pielęgniarstwa. 2013; 21(1): 88–97.
- Kannel WB. Blood pressure as a cardiovascular risk factor: prevention and treatment. JAMA. 1996; 275(20): 1571–1576.
- Wong ND, Wilson PW, Kannel WB. Serum cholesterol as a prognostic factor after myocardial infarction: the Framingham study. Ann Intern Med. 1991; 115(9): 687–693.
- Sacks FM, Pfeffer MA, Moye LA, et al. The effect of pravastatin on coronary events after myocardial infarction in patients with average cholesterol levels. Cholesterol and Recurrent Events Trial investigators. N Engl J Med. 1996; 335(14): 1001–1009.
- Clearfield M, Whitney EJ, Weis S, et al. Primary prevention of acute coronary events with lovastatin in men and women with average cholesterol levels: results of AFCAPS/TexCAPS. Air Force/Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study. JAMA. 1998; 279(20): 1615–1622.
- LaRosa JC, He J, Vupputuri S, et al. Triglicerydes and coronary risk in women and the elderly. Arch Intern Med. 1997; 157(9): 961–968.
