Wtórna prewencja kardiologiczna u pacjentów po przebytym zawale serca
Streszczenie
Choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Spośród wszystkich zgonów z powodów sercowo-naczyniowych zgony wywołane zawałem serca (MI) stanowią około 10%. Ze względu na wysoką śmiertelność prewencja CVD stanowi duże wyzwanie dla zdrowia publicznego. Choć stosowane obecnie, nowoczesne metody diagnostyczne i lecznicze pozwalają na szybkie rozpoznanie i skuteczne leczenie chorych z MI, to deficytowy pozostaje obszar związany z prewencją wtórną. Polega ona na objęciu chorego kompleksową opieką specjalistyczną przez interdyscyplinarny zespół (lekarz kardiolog, fizjoterapeuta, pielęgniarka, psycholog oraz dietetyk). W tym modelu przewiduje się kompleksowe oddziaływanie w zakresie stosowania się pacjenta do farmakoterapii, redukcji narażenia na czynniki ryzyka i modyfikacji niekorzystnych zachowań zdrowotnych, a także edukację zdrowotną. Integralną częścią modelu jest program ćwiczeń fizycznych. Kompleksowe programy prewencji stanowią najskuteczniejszy sposób zmniejszenia umieralności z powodu CVD.
Słowa kluczowe: zawał sercawtórna prewencja kardiologicznakompleksowa rehabilitacja kardiologiczna
Referencje
- European Cardiovascular Disease Statistics. 2012 edition. European Heart Network and European Society of Cardiology. https://www.escardio.org/static_file/Escardio/Press-media/press-releases/2013/EU-cardiovascular-disease-statistics-2012.pdf. (15.06.2016).
- Strzelecki Z, Szymborski J. Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015.
- http://www.sha-education.com/Files/Saudi_Prevent2014/008001.pdf (15.06.2016).
- Pająk A. Nowy model wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych dla pacjentów po przebytym ostrym zespole wieńcowym. Cardiovascular Center Foundation, Kraków 2015.
- Występowanie, leczenie i prewencja wtórna zawałów serca w Polsce. Ocena na podstawie Narodowej Bazy Zawalów Serca AMI-PL 2009–2012. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — Państwowy Zakład Higieny, Śląski Uniwersytet Medyczny, Gdański Uniwersytet Medyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, Zabrze 2014.
- Piepoli M, Hoes A, Agewall S, et al. 2016 European Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice. European Heart Journal. 2016; 37(29): 2315–2381.
- Smith SC, Benjamin EJ, Bonow RO, et al. World Heart Federation and the Preventive Cardiovascular Nurses Association. AHA/ACCF Secondary Prevention and Risk Reduction Therapy for Patients with Coronary and other Atherosclerotic Vascular Disease: 2011 update: a guideline from the American Heart Association and American College of Cardiology Foundation. Circulation. 2011; 124(22): 2458–2473.
- Jankowski P., Niewada M., Bochenek A. i wsp. Optymalny model kompleksowej rehabilitacji i wtórnej prewencji. Raport z prac zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. http://docplayer.pl/7856345-Optymalny-model-kompleksowej-rehabilitacji-i-wtornej-prewencji.html. (15.06.2016).
- Klub Pacjenta. http://www.cardioclinic.pl/klub-pacjenta (15.06.2016).
- Siudak Z, Pers M, Dusza K, et al. The efficacy of an education-based secondary outpatient prevention programme after acute coronary syndrome hospitalisations and treatment in Poland. The Patient Club initiative. Kardiol Pol. 2016; 74(2): 185–191.
- Ornish D. Dr. Dean Ornish’s program for reversing heart disease. Random House, New York 1990.
- Ornish D, Brown SE, Scherwitz LW, et al. Can lifestyle changes reverse coronary heart disease? The Lifestyle Heart Trial. Lancet. 1990; 336(8708): 129–133.
