Wpływ czynników atmosferycznych oraz zewnętrznego pola elektromagnetycznego na częstotliwość nawrotów migotania przedsionków
Streszczenie
Migotanie przedsionków (AF) uznaje się za epidemię XXI wieku. Jest ono najczęściej występującą arytmią nadkomorową, dotyczącą nawet do 1,5% całej populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyka nawet 400 000 osób. Jest arytmią złośliwą, wspólnie z trzepotaniem przedsionków stanowi istotne wskazanie do leczenia przeciwzakrzepowego. Wynika to z powszechnie znanego i udowodnionego zwiększonego ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych w tym typie arytmii, z których najgroźniejszym jest udar mózgu. Niesie ze sobą także następstwa hemodynamiczne wynikające z utraty funkcji przedsionków. Z uwagi na tak kształtujące się dane
epidemiologiczne oraz wszelkie powstałe konsekwencje wynikające z obecności arytmii poszukuje się kolejnych czynników, które mogą wyzwalać jej napady, oraz metod przed nimi chroniących. W artykule starano się zwrócić uwagę na fakt, że warunki meteorologiczne, a także zewnętrzne pole elektromagnetyczne z nimi związane, są takimi czynnikami u niemałej grupy pacjentów. Do dalszych rozważań pozostaje, jak skutecznie uchronić pacjenta z napadowym AF przed ich niekorzystnym wpływem.
Słowa kluczowe: Migotanie przedsionków (AF) uznaje się za epidemię XXI wieku. Jest ono najczęściej występującą arytmią nadkomorowądotyczącą nawet do 15% całej populacji. Szacuje sięże w Polsce dotyka nawet 400 000 osób. Jest arytmią złośliwąwspólnie z trzepotaniem
Referencje
- Viskin S, Golovner M, Malov N, et al. Circadian variation of symptomatic paroxysmal atrial fibrillation. Data from almost 10 000 episodes. Eur Heart J. 1999; 20(19): 1429–1434.
- Kupari M, Koskinen P, Leinonen H. Double-peaking circadian variation in the occurrence of sustained supraventricular tachyarrhythmias. Am Heart J. 1990; 120(6 Pt 1): 1364–1369.
- Rostagno C, Taddei T, Paladini B, et al. The onset of symptomatic atrial fibrillation and paroxysmal supraventricular tachycardia is characterized by different circadian rhythms. Am J Cardiol. 1993; 71(5): 453–455.
- Yamashita T, Murakawa Y, Sezaki K, et al. Circadian variation of paroxysmal atrial fibrillation. Circulation. 1997; 96(5): 1537–1541.
- Clair WK, Wilkinson WE, McCarthy EA, et al. Spontaneous occurrence of symptomatic paroxysmal atrial fibrillation and paroxysmal supraventricular tachycardia in untreated patients. Circulation. 1993; 87(4): 1114–1122.
- Peckova M, Fahrenbruch CE, Cobb LA, et al. Weekly and seasonal variation in the incidence of cardiac arrests. Am Heart J. 1999; 137(3): 512–515.
- Godtfredson J. Atrial fibrillation, etiology course and prognosis: follow-up study of 1212 cases. University of Copenhagen, Munksgard 1975.
- Hessmann-Kosaris A. Wpływ pogody na samopoczucie. Diogenes, Warszawa 1998.
- Wożakowska-Kapłon B. Prognoza pogody dla migotania przedsionków. Kardiol Pol. 2008; 66: 964–965.
- Wytyczne dotyczące postępowania u chorych z migotaniem przedsionków. Kardiol Pol. 2010; 68(supl. VII): 487–566.
- Szczeklik A, Tendera M. Kardiologia. Podręcznik oparty na zasadach EBM. Tom I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2009: 423–436.
- Wattigney WA, Mensah GA, Croft JB. Increasing trends in hospitalization for atrial fibrillation in the United States, 1985 through 1999: implications for primary prevention. Circulation. 2003; 108(6): 711–716.
- Gajewski P. Migotanie przedsionków W: Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2015/2016. Medycyna Praktyczna, Kraków 2015: 196–204.
- Berent D, Ptaszyński P, Ruta J, et al. Kardiowersja elektryczna migotania przedsionków — 40 lat od wprowadzenia metody do praktyki klinicznej. Forum Kardiol. 2006; 11: 8–13.
- Michałkiewicz D, Chwiałkowski J, Dziuk M, et al. Wpływ warunków atmosferycznych na występowanie napadowego migotania przedsionków. Pol Merk Lek. 2006; 20: 265–269.
- Miric D, Ljutic D, Eterović D, et al. [The sirocco wind increases the onset of paroxysmal atrial fibrillation in patients in the central Dalmatian coastal region]. Lijec Vjesn. 1992; 114(5-8): 93–95.
- Fustinoni O, Saposnik G, Esnaolay R, et al. Higher frequency of atrial fibrillation associated with the colder seasons of the year and the air temperature on the day of ischemic stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2013; 22: 476–481.
- Frost L, Johnsen SP, Pedersen L, et al. Seasonal variation in hospital discharge diagnosis of atrial fibrillation: a population-based study. Epidemiology. 2002; 13(2): 211–215.
- Watanabe E, Kuno Y, Takasuga H, et al. Seasonal variation in paroxysmal atrial fibrillation documented by 24-hour Holter electrocardiogram. Heart Rhythm. 2007; 4(1): 27–31.
- Kózka M, Majda A, Rumian B. Uwarunkowania napadowych zaburzeń rytmu serca u pacjentów hospitalizowanych w oddziale kardiologii. Hygeia Public Health. 2015; 50: 119–126.
- Głuszak A, Kocoń S, Zuk K, et al. Episodes of atrial fibrillation and meteorological conditions. Kardiol Pol. 2008; 66(9): 958–962.
- Delyukov A, Didyk L. The effects of extra-low-frequency atmospheric pressure oscillations on human mental activity. Int J Biometeorol. 1999; 43(1): 31–37.
- Siemiński M. Fizyka zagrożeń środowiska. PWN, Warszawa 1994.
