Leczenie chorych w podeszłym wieku (≥ 80 lat) z zawałem serca bez uniesienia odcinka ST w referencyjnym ośrodku kardiologii interwencyjnej
Streszczenie
W Polsce odsetek osób w wieku 65 lat i starszym wynosi ponad 13%, a w wieku co najmniej 80 lat — ponad 3%. W prognozach na kolejne lata zakłada się dalsze, istotne starzenie się polskiej populacji. Choroba niedokrwienna serca, w tym przede wszystkim zawał serca, pozostaje jedną z ważniejszych przyczyn zgonów wśród osób w podeszłym wieku. Mniejsza liczba dowodów z badań klinicznych dotyczących leczenia osób w tym wieku powoduje, że zalecenia zawarte w wytycznych odnoszące się do leczenia tej grupy chorych są zwykle oparte na opiniach ekspertów. Niższa klasa zaleceń dotyczących postępowania u osób w podeszłym i bardzo podeszłym wieku przekłada się na praktykę kliniczną, ponieważ chorzy Ci rzadziej są leczeni zgodnie z wytycznymi. Celem pracy było określenie, czy kierowanie chorych w podeszłym wieku z zawałem serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI) do ośrodka referencyjnego z intencją leczenia inwazyjnego poprawia ich rokowanie wczesne oraz odległe. Analizę przeprowadzono, korzystając z danych gromadzonych w bazie hospitalizacji pacjentów Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu (SCCS) oraz w Ogólnopolskim Rejestrze Ostrych Zespołów Wieńcowych (PL-ACS) w latach 2004–2012. Do grupy chorych hospitalizowanych w SCCS dobrano metodą propensity score podobną grupę starszych chorych w wieku co najmniej 80 lat, leczonych zachowawczo w szpitalach i na oddziałach bez możliwości leczenia inwazyjnego. Chorzy leczeni w referencyjnym ośrodku kardiologii interwencyjnej istotnie częściej otrzymywali podczas hospitalizacji leki zalecane w wytycznych, takie jak tienopirydyny, inhibitory glikoproteiny IIb/IIIa, statyny, beta-adrenolityki oraz inhibitory konwertazy angiotensyny. W ośrodku kardiologii interwencyjnej angioplastykę wieńcową wykonano u 74% chorych, a pomostowanie aortalno-wieńcowe wykonano lub zaplanowano u 7,5%. W konsekwencji po koronarografii do leczenia zachowawczego (bez rewaskularyzacji) zakwalifikowano tylko niecałe 8% pacjentów. Powikłania podczas pobytu w grupie leczonej w referencyjnym ośrodku kardiologii interwencyjnej (udar ośrodkowego układu nerwowego, ponowny zawał serca, zgon) występowały podobnie często jak w grupie leczonej nieinwazyjnie dobranej metodą propensity score, częściej natomiast stwierdzano duże krwawienia w ośrodku inwazyjnym. Nie stwierdzono również istotnych różnic w zakresie wczesnej śmiertelności (30-dniowej) w badanych grupach. Natomiast śmiertelność roczna i 2-letnia były istotnie statystycznie niższe wśród chorych leczonych w ośrodku kardiologii interwencyjnej zarówno w porównaniu ze wszystkimi chorymi leczonymi w szpitalach nieinwazyjnych jak i dobranymi metodą propensity score. Nie zidentyfikowano podgrupy, w której leczenie w referencyjnym ośrodku kardiologii interwencyjnej wiązałoby się z gorszym rokowaniem. Podsumowując, leczenie w referencyjnym ośrodku kardiologii interwencyjnej oraz zastosowanie strategii inwazyjnej i nowoczesnej farmakoterapii zalecanej w wytycznych zmniejsza śmiertelność odległą chorych z NSTEMI w bardzo podeszłym wieku mimo obserwowanego wzrostu częstości dużych krwawień.
Słowa kluczowe: wiek podeszłyzawał serca bez uniesienia odcinka STleczenie inwazyjneośrodek referencyjny