Jakość życia w chorobie niedokrwiennej serca

Streszczenie

Podstawowym celem terapii medycznej jest zmniejszenie śmiertelności oraz poprawa jakości życia (QoL). Złożony charakter i różnorodność definicji określających QoL utrudniają rzetelną ocenę, dlatego są opracowywane profesjonalne narzędzia psychometryczne, wśród których do najczęściej stosowanego w chorobach układu sercowo-naczyniowego należy The MacNew Heart Disease Health-related Quality of Life Instrument. Powstał także międzynarodowy projekt The Euro Cardio QoL Project, którego celem jest opracowanie jednego wystandaryzowanego kwestionariusza do oceny QoL pacjentów kardiologicznych.Choroba niedokrwienna serca (IHD), jako choroba przewlekła, wpływa na QoL pacjentów w zakresie funkcjonowania w wymiarze fizycznym, psychicznym i społecznym, jak również w procesie leczenia. Z jednej strony, w codziennym życiu pacjenci z chorobami kardiologiczymi przejawiają wiele szkodliwych dla zdrowia zachowań, takich jak: palenie tytoniu, nieodpowiednia dieta, niedostateczna aktywność fizyczna, a także charakteryzują się niższym poczuciem własnej skuteczności, które może niekorzystnie wpływać na zaangażowanie chorego w proces zdrowienia oraz zmianę stylu życia. Z drugiej strony, IHD — zależnie od stopnia zaawansowania choroby — wpływa negatywnie na QoL poprzez ograniczenia na poziome fizycznym (dolegliwości dławicowe, zmniejszenie tolerancji wysiłku), dysfunkcje w obszarze poznawczo-emocjonalnym (depresja, niepokój, dystress) oraz zaburzenia w relacjach społecznych (gorsza jakość związku partnerskiego, zmniejszona aktywność zawodowa, izolacja społeczna). Dodatkowo QoL pogarszają obni­żona frakcja wyrzutowej lewej komory, wczesne zachorowanie na IHD, osobowość typu D oraz występowanie chorób współistniejących, takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Obecnie w randomizowanych badaniach klinicznych prowadzonych w dużych populacjach pacjentów (COURAGE, RITA, SYNTAX) ocena ogólnej QoL oraz wpływu różnych metod terapeutycznych na QoL jest standardem. Podstawą decyzji o wyborze metody leczenia w IHD (farmakoterapii, przezskórnej angioplastyki wieńcowej czy pomostowania aortalno-wieńcowego) powinna być analiza korzyści w zakresie zmniejszenia śmiertelności i QoL oraz ryzyka wystąpienia działań niepożądanych lub powikłań. W codziennej praktyce ważne są także edukacja chorych oraz motywowanie pacjenta do efektywnej współpracy w procesie leczenia.