dostęp otwarty
Przewlekła choroba nerek jako czynnik zwiększający ryzyko nefrotoksycznego działania leków oraz metody wykrywania polekowych uszkodzeń nerek
dostęp otwarty
Streszczenie
Leki mogą powodować uszkodzenie nerek poprzez różne mechanizmy, prowadząc do dysfunkcji kłębuszków nerkowych (glomerulopatia) i/lub cewek (tubulopatia, śródmiąższowe zapalenie nerek). Przewlekła choroba nerek jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka pogorszenia funkcji nerek w czasie stosowania nefrotoksycznych leków. Uszkodzona nerka wykazuje mniejszą zdolność adaptacji do niekorzystnych warunków wywołanych zadziałaniem czynnika szkodliwego.
Lekami często działającymi nefrotoksycznie są w szczególności inhibitory konwertazy angiotensyny, diuretyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki i niektóre leki onkologiczne. Większe bezpieczeństwo w przypadku stosowania tych leków zapewnia monitorowanie czynności nerek. Podstawowymi wskaźnikami służącymi do oceny funkcji nerek w trakcie stosowania leków nefrotoksycznych są stężenie kreatyniny w surowicy oraz współczynnik filtracji kłębuszkowej (GFR). Obecnie powszechnie stosowaną przez laboratoria analityczne metodą szacowania GFR jest uproszczony wzór MDRD. Rzadziej stosowanym wskaźnikiem służącym do oceny GFR jest stężenie cystatyny C w surowicy. Nowoczesnym, bardzo czułym wskaźnikiem, który może znaleźć zastosowanie w praktyce klinicznej, do oceny uszkodzenia nerek jest lipokaina (NGAL), której wartość odzwierciedla uszkodzenie komórek nabłonka cewek nerkowych. Wzrost stężenia w moczu NGAL obserwuje się już po 2 godzinach od zadziałania czynnika uszkadzającego, niezależnie od zmian GFR.
Streszczenie
Leki mogą powodować uszkodzenie nerek poprzez różne mechanizmy, prowadząc do dysfunkcji kłębuszków nerkowych (glomerulopatia) i/lub cewek (tubulopatia, śródmiąższowe zapalenie nerek). Przewlekła choroba nerek jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka pogorszenia funkcji nerek w czasie stosowania nefrotoksycznych leków. Uszkodzona nerka wykazuje mniejszą zdolność adaptacji do niekorzystnych warunków wywołanych zadziałaniem czynnika szkodliwego.
Lekami często działającymi nefrotoksycznie są w szczególności inhibitory konwertazy angiotensyny, diuretyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki i niektóre leki onkologiczne. Większe bezpieczeństwo w przypadku stosowania tych leków zapewnia monitorowanie czynności nerek. Podstawowymi wskaźnikami służącymi do oceny funkcji nerek w trakcie stosowania leków nefrotoksycznych są stężenie kreatyniny w surowicy oraz współczynnik filtracji kłębuszkowej (GFR). Obecnie powszechnie stosowaną przez laboratoria analityczne metodą szacowania GFR jest uproszczony wzór MDRD. Rzadziej stosowanym wskaźnikiem służącym do oceny GFR jest stężenie cystatyny C w surowicy. Nowoczesnym, bardzo czułym wskaźnikiem, który może znaleźć zastosowanie w praktyce klinicznej, do oceny uszkodzenia nerek jest lipokaina (NGAL), której wartość odzwierciedla uszkodzenie komórek nabłonka cewek nerkowych. Wzrost stężenia w moczu NGAL obserwuje się już po 2 godzinach od zadziałania czynnika uszkadzającego, niezależnie od zmian GFR.
Słowa kluczowe
przewlekła choroba nerek, leki nefrotoksyczne, antybiotyki aminoglikozydowe, inhibitory konwertazy angiotensyny, leki moczopędne, cisplatyna, inhibitory kalcyneuryny
Informacje o artykuleTytuł
Przewlekła choroba nerek jako czynnik zwiększający ryzyko nefrotoksycznego działania leków oraz metody wykrywania polekowych uszkodzeń nerek
Czasopismo
Numer
Strony
233-239
Data publikacji on-line
2015-09-11
Rekord bibliograficzny
Choroby Serca i Naczyń 2015;12(4):233-239.
Słowa kluczowe
przewlekła choroba nerek
leki nefrotoksyczne
antybiotyki aminoglikozydowe
inhibitory konwertazy angiotensyny
leki moczopędne
cisplatyna
inhibitory kalcyneuryny
Autorzy
Joanna Ficek
Jerzy Chudek