Zmiany elektrokardiograficzne oraz zaburzenia rytmu i funkcji układu autonomicznego serca w przebiegu otyłości

Streszczenie

Otyłość jest jedną z epidemii naszych czasów i często współistnieją z nią: nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia, cukrzyca oraz obturacyjny bezdech podczas snu. Udowodniono, że otyłość jest niezależnym czynnikiem ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych, w tym także zgonu. Obserwowana w grupie otyłych chorych zwiększona liczba zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych wynika głównie ze współistnienia licznych czynników ryzyka miażdżycy. Na podstawie badań eksperymentalnych i klinicznych wykazano, że otyłości towarzyszy aktywacja autonomicznego układu współczulnego oraz upośledzenie funkcji autonomicznego układu przywspółczulnego, a brak równowagi między tymi składowymi w obrębie serca może być przyczyną zagrażających życiu arytmii.

U osób z otyłością olbrzymią w standardowym elektrokardiogramie często obserwuje się liczne nieprawidłowości. Do najczęściej opisywanych odchyleń w tym badaniu należą: odchylenie w lewo osi załamków P i zespołów QRS, zmniejszenie amplitudy zespołów QRS w odprowadzeniach przedsercowych oraz zaburzenia repolaryzacji (zmiany załamków T, wydłużenie odstępu QT/QTc). Uzupełnienie diagnostyki o 24-godzinne monitorowanie EKG metodą Holtera nierzadko pozwala ujawnić potencjalnie groźne arytmie — oprócz częstej ekstrasytolii nad- i komorowej obserwuje się niekiedy napady migotania przedsionków i inne tachyarytmie. Kolejny element diagnostyki holterowskiej — badanie zmienności i turbulencji rytmu serca — pozwala ocenić funkcje układu autonomicznego i oszacować ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Terapia otyłości wpływa na regresję odchyleń elektrokardiograficznych, co jest wyrazem korzystnych zmian strukturalnych oraz poprawy funkcji układu autonomicznego serca i przekłada się na zmniejszenie zagrożenia groźnymi arytmiami oraz nagłym zgonem sercowym.