Niesteroidowe leki przeciwzapalne – fakty, mity i kontrowersje dotyczące ryzyka sercowo-naczyniowego oraz ryzyka powikłań ze strony przewodu pokarmowego

Streszczenie

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są jedną z najpowszechniej stosowanych grup leków z uwagi na ich przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe działania, które są pożądane i przynoszą korzyści w wielu schorzeniach. Zastosowanie NLPZ ogranicza jednak wysoka częstość występowania działań niepożądanych, szczególnie dotyczących przewodu pokarmowego i układu krążenia. Farmakoterapia NLPZ polega na balansowaniu między gastro- i kardio- toksycznością i powinna opierać się na ocenie korzyści i profilu bezpieczeństwa leku indywidualnie u każdego chorego.

Obecnie toczy się debata dotycząca bezpieczeństwa kardiologicznego, nie tylko selektywnych inhibitorów cyklooksygenazy-2 (COX-2), ale również klasycznych, nieselektywnych NLPZ. Przegląd badań klinicznych zamieszczony w poniższym artykule stanowi ocenę ryzyka i korzyści płynących z terapii NLPZ i próbę ustalenia, czy mamy w tym względzie do czynienia z „efektem klasy”, czy też istnieją różnice w profilu bezpieczeństwa nie tylko pomiędzy klasycznymi NLPZ i selektywnymi inhibitorami COX-2, ale również w każdej z tych grup z osobna. Dowody wskazują, że inhibitory COX-2 są związane z istotnie mniejszą częstością występowania wrzodów żołądka i dwunastnicy w porównaniu do tradycyjnych NLPZ. Jednak ten korzystny efekt jest minimalizowany, gdy pacjent stosuje równocześnie niskie dawki kwasu acetylosalicylowego. Zarówno COX-2 inhibitory jak również klasyczne NLPZ mogą zwiększać ryzyko sercowo - naczyniowe. Ryzyko sercowo - naczyniowe zależy od rodzaju NLPZ, wielkości dawki i czasu leczenia. Z niskimi dawkami celekoksybu prawdopodobnie wiąże się mniejsze ryzyko sercowo -naczyniowe, aczkolwiek wymaga to dodatkowego potwierdzenia w badaniach klinicznych o wysokiej wiarygodności, które obecnie są w toku.