Zgodnie z najnowszymi zaleceniami towarzystw diabetologicznych metformina stanowi podstawę terapii cukrzycy typu 2 i powinna być stosowana na każdym etapie rozwoju choroby. Stosowanie tego leku okazało się także skuteczne w hamowaniu progresji nieprawidłowej glikemii na czczo i upośledzonej tolerancji glukozy do cukrzycy typu 2 oraz w leczeniu zespołu policystycznych jajników. Obserwowane korzyści kliniczne z zastosowania metforminy w tych stanach wynikają przede wszystkim z poprawy insulinowrażliwości. Mechanizm działania metforminy jest jednak złożony i obejmuje wpływ nie tylko na gospodarkę węglowodanową, ale również na zaburzenia lipidowe, funkcję śródbłonka, stan zapalny, stres oksydacyjny i układ hemostazy. Plejotropowe efekty działania metforminy sprawiają, że w porównaniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi jest ona szczególnie skuteczna w zapobieganiu powikłaniom makroangiopatycznym cukrzycy typu 2. W dużym badaniu z randomizacją United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS) leczenie metforminą wiązało się z istotną redukcją ryzyka wystąpienia zawału serca i zmniejszeniem śmiertelności całkowitej, czego nie obserwowano w przypadku leczenia pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną. Wyniki ostatnich badań wskazują również na możliwe korzyści z terapii metforminą w populacji pacjentów z przewlekłą wyrównaną niewydolnością serca, przy ścisłym przestrzeganiu przeciwwskazań do jej włączania. W niniejszym artykule podsumowano te właściwości farmakodynamiczne metforminy, które sprawiają, że jest ona lekiem szczególnie przydatnym w terapii pacjentów chorych na cukrzycę typu 2 ze współistniejącymi powikłaniami sercowo-naczyniowymi.
Choroby Serca i Naczyń 2011, 8 (2), 78–85