Nadciśnienie tętnicze występuje u około 5–10% wszystkich kobiet w ciąży, a jego powikłania stanowią jedną z głównych przyczyn śmierci matki i płodu. Nadciśnienie tętnicze w ciąży rozpoznaje się przy wartościach ≥ 140 i/lub 90 mm Hg. Wyróżnia się następujące postaci nadciśnienia tętniczego w ciąży:
• przewlekłe, występujące przed ciążą lub przed 20. tygodniem jej trwania i utrzymujące się dłużej niż 42 dni po porodzie;
• wywołane ciążą, rozwijające się po 20. tygodniu jej trwania:
— bez białkomoczu;
— ze współistniejącym białkomoczem — stan przedrzucawkowy (pre-eklampsia) charakteryzujący się białkomoczem powyżej 3 g na dobę; występuje w przebiegu nadciśnienia przewlekłego lub nadciśnienia wywołanego ciążą po 20. tygodniu jej trwania; obrzęki obecne u 60% kobiet w ciąży nie stanowią obecnie kryterium rozpoznania stanu przedrzucawkowego;
• nieokreślone nadciśnienie tętnicze (objawowe lub bezobjawowe) rozpoznane po 20. tygodniu ciąży wymaga ponownej oceny po conajmniej 42 dniach od rozwiązania; jeżeli ciśnienie powraca do wartości prawidłowych, można rozpoznać nadciśnienie wywołane ciążą, jeśli jednak nadciśnienie nadal się utrzymuje, należy rozpoznać nadciśnienie przewlekłe.
W ramach leczenia u kobiet z nadciśnieniem przewlekłym zaleca się:
• postępowanie niefarmakologiczne, jeżeli wartości ciśnienia mieszczą się w granicach 140–149/90–99 mm Hg;
• przeciwwskazane jest zmniejszenie masy ciała (może spowodować zahamowanie wzrostu płodu);
• mała dawka kwasu acetylosalicylowego, jeśli w wywiadzie stwierdzono stan przedrzucawkowy w poprzedniej ciąży.
Leczenie farmakologiczne wprowadza się, gdy:
• ciśnienie skurczowe wynosi ≥ 140 mm Hg lub rozkurczowe ≥ 90 mm Hg u kobiet z nadciśnieniem wywołanym ciążą lub z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym i uszkodzeniami narządowymi;
• w innych przypadkach, gdy wartość ciśnienia wynosi ≥ 150/95 mmHg.
Lekami z wyboru są: metyldopa, labetalol, antagoniści wapnia i beta-adrenolityki. Przeciwwskazane jest stosowanie inhibitorów ACE i blokerów receptorów angiotensyny II, a stosowanie diuretyków jest nieuzasadnione, o ile nie współistnieje oliguria.