Metody oceny funkcji śródbłonka. Wazodylatacja tętnicy ramiennej po niedokrwieniu

Streszczenie

Śródbłonek produkuje i uwalnia substancje wazoaktywne, regulujące układ krzepnięcia i fibrynolizy oraz czynniki wzrostu. Zaburzenia funkcji śródbłonka przejawiają się zmianami właściwości antykoagulacyjnych i przeciwzapalnych, nieprawidłową modulacją wzrostu naczyń, a także dysregulacją remodelingu naczyń. Wśród substancji wazoaktywnych wydzielanych do krążenia istotną rolę spełnia zależny od śródbłonka czynnik wazodylatacyjny, którym jest tlenek azotu (NO, nitric oxide). Szczególne znaczenie badań prowadzonych nad śródbłonkiem wynika z faktu, że jego dysfunkcja - wtórna do zmniejszenia syntezy bądź aktywności NO - odgrywa istotną rolę we wczesnych etapach rozwoju miażdżycy. Funkcję śródbłonka można określić z wykorzystaniem badań odnoszących się zarówno do morfologii, jak i mechanicznej funkcji ściany naczynia. Użytecznych informacji dostarczają między innymi ocena kompleksu błona środkowa-śródbłonek (IMT, intima-media thickness), badanie podatności naczyń tętniczych (PWV, pulse wave velocity) oraz wskaźniki przebudowy naczyniowej. Uznaną metodą oceny funkcji śródbłonka jest metoda, za pomocą której określa się stopień rozszerzenia tętnicy ramiennej po uprzedniej okluzji tętnic przedramienia bądź proksymalnej części ramienia (FMD, flow-mediated dilatation). U osób zdrowych wartości FMD wynoszą 7-10%, zaś u pacjentów z miażdżycą wartość ta jest zmniejszona. Wskazaniami do FMD jest ocena ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych, wpływu nowej terapii na funkcje śródbłonka oraz uzupełnienie diagnostyki omdleń neurokardiogennych.