Plejotropowe działanie statyn

Streszczenie

Statyny, czyli inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymu A, wprowadzono do leczenia jako leki hipolipemizujące. Od tego momentu poznano wiele działań statyn niezależnych od mechanizmu obniżania stężenia cholesterolu. Plejotropizm leków z tej grupy przejawia się między innymi działaniem ochronnym na śródbłonek naczyniowy, stabilizacją blaszki miażdżycowej, efektem przeciwzapalnym oraz wpływem na układ krzepnięcia i fibrynolizy.
Działanie statyn wykorzystuje się w pierwotnej i wtórnej prewencji choroby wieńcowej, udaru niedokrwiennego, a także w zapobieganiu powikłaniom naczyniowym u chorych na cukrzycę. W przyszłości, być może, znajdą zastosowanie w leczeniu chorób autoimmunologicznych, neurodegeneracyjnych czy w transplantologii. Siła działania statyn zależy od rodzaju preparatu oraz od dawki. Zastosowanie dużych dawek wiąże się z większą skutecznością, ale także zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wzrost stężenia transaminaz, miopatia, a w skrajnych przypadkach nawet rabdomioliza.
Ze względu na wielokierunkowość działań statyny wykazują duży potencjał terapeutyczny. Obecnie są szeroko stosowane w kardiologii, ale ich przyszłość będzie prawdopodobnie związana również z innymi dziedzinami medycyny.