Nadciśnienie tętnicze a rozwój niewydolności serca - możliwości prewencji

Streszczenie

Niewydolność serca (HF, heart failure), z uwagi na wzrastającą częstość występowania oraz złe rokowanie, jest dużym wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Poprawa skuteczności farmakoterapii i procedur inwazyjnego leczenia choroby niedokrwiennej serca, prowadzące do zwiększenia przeżywalności osób po przebytym zawale serca, oraz częste współwystępowanie wieloletniego nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, niewydolności nerek i otyłości sprzyjają rozwojowi HF w populacji pacjentów w podeszłym wieku. Odrębny problem to postępujący przebieg choroby, cechujący się okresowymi zaostrzeniami, z czym wiąże się, wzrastająca w miarę progresji choroby, częstość kolejnych hospitalizacji oraz znaczne koszty - zarówno medyczne, jak i niemedyczne.
Najczęstszą przyczyną HF w populacji europejskiej jest choroba niedokrwienna serca (ok. 70%) i współistniejące z nią lub izolowane nadciśnienie tętnicze (ok. 60%). Obserwowany w nadciśnieniu przerost mięśnia lewej komory jest niezależnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego i rozwoju HF, a dysfunkcję rozkurczową lewej komory stwierdza się u 26-46% pacjentów w podeszłym wieku z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym, bez towarzyszących objawów HF. Dlatego właściwie prowadzona terapia hipotensyjna, wczesne rozpoznanie dysfunkcji rozkurczowej i zapobieganie jej progresji do objawowej HF wydają się mieć kluczowe znaczenie w postępowaniu terapeutycznym u chorego na nadciśnienie tętnicze.
Uważa się, że śmiertelność z powodu niewydolności rozkurczowej dorównuje śmiertelności spowodowanej niewydolnością skurczową serca. Co więcej, także wskaźniki rehospitalizacji i powikłań leczenia szpitalnego są podobne w grupie chorych z HF i zachowaną funkcją skurczową lewej komory oraz w grupie chorych z niewydolnością skurczową. Wyniki zakończonych do tej pory badań klinicznych wskazują, że najważniejszym celem skutecznej terapii hipotensyjnej u chorego bez organicznych zmian mięśnia sercowego jest obniżenie ciśnienia mające na celu zapobieganie rozwojowi przerostu lewej komory, natomiast u chorych z przerostem powinno się preferować grupy leków hipotensyjnych (inhibitory konwertazy angiotensyny, sartany, diuretyki oraz antagonistów wapnia) wpływające na jego ograniczenie.