Opieka nad pacjentami z niewydolnością serca wymaga spersonalizowanego podejścia, takiego które zapewnia jak najdłuższe przeżycie w najlepszym możliwym komforcie. Wobec szerokiego spektrum objawów z jakimi zmagają się pacjenci z niewydolnością krążenia szczególnie istotne jest odpowiednie dobranie leczenia farmakologicznego, na które składają się leki poprawiające rokowanie oraz leki objawowe. Poniższy przypadek dotyczy 70-letniego mężczyzny z zaawansowaną niewydolnością serca o etiologii kardiomiopatii niedokrwiennej, po przebytym ostrym zespole wieńcowym leczonym angioplastyką gałęzi przedniej zstępującej z implantacją stentu w 2017 r., który wyjściowo uskarżał się na duszność przy niewielkich wysiłkach, obrzęki, zawroty głowy i upadki. Pacjent otrzymywał optymalną farmakoterapię niewydolności serca, włącznie z ARNI. W badaniu przedmiotowym uwagę zwracały cechy retencji płynów zarówno w krążeniu płucnym jak i systemowym oraz hipotensja 88/62mmHg, przy miarowym rytmie zatokowym ok 60/min. W badaniach dodatkowych stwierdzono podwyższone stężenie NTproBNP 7645 pg/ml. W badaniu echokardiograficznym opisano powiększoną lewą komorę serca (51mm w skurczu), obniżoną frakcję wyrzutową lewej komory ok. 20%, poszerzoną do 27mm, niepodatną oddechowo żyłę główną dolną. W celu wykluczenia istotnych zmian w tętnicach wieńcowych wykonano koronarografię, w której opisano zwężenia naczyń wieńcowych maksymalne do 40%, bez restenozy w stentach i na tej podstawie zdecydowano o dalszym leczeniu zachowawczym. Zmodyfikowano farmakoterapię, z powodu hipotensji w miejsce ARNI włączono lisinopril, a z uwagi na utrzymujące się cechy retencji płynów do otrzymywanego diuretyku pętlowego (torasemid/furosemid) dołączono hydrochlorotiazyd. Po modyfikacji leczenia uzyskano wzrost wartości ciśnienia > 100/60mg, ustąpienie zawrotów głowy, osłabienia, a ostatecznie również wycofanie obrzęków, redukcję klasy NYHA z III na II i wydłużenie dystansu marszu. Wobec dobrej tolerancji leczenia włączono preparat skojarzony lisinoprilu i hydrochlorotiazydu co wpłynęło pozytywnie na compliance pacjenta. Pacjenci z niewydolnością serca stanowią heterogenną grupę, dlatego w leczeniu tak istotne jest dobranie optymalnej farmakoterapii, która opiera się na czterech filarach, tj. ARNI/ACEi, beta-blokerze, MRA, flozynie oraz leczeniu objawowym, ale jednocześnie jest spersonalizowana do potrzeb chorego. W tym przypadku istotnym problemem okazała się hipotensja doprowadzająca do upadków, a zamiana leku na lisinopril spowodowała wzrost ciśnienia i poprawę funkcjonowania pacjenta. Dzięki dołączeniu hydrochlorotiazydu obserwowano również ustąpienie objawów wynikających z przewodnienia.