Wstęp Wydzielana przez adipocyty leptyna jest białkiem biorącym udział w regulacji masy ciała, termogenezy oraz licznych procesach metabolicznych, a także wywierającym wpływ na wartości ciśnienia tętniczego. Celem pracy była ocena zależności między stężeniem leptyny a wartościami ciśnienia tętniczego oraz aktywnością układu współczulnego.

Materiał i metody Do badania zakwalifikowano 68 pacjentów, których podzielono na 3 grupy: grupa 1 — z zespołem metabolicznym (n = 31), grupa 2 — z nadciśnieniem tętniczym samoistnym (n = 22), grupa 3 — kontrolna (n = 15). U badanych oznaczono stężenie leptyny na czczo metodą radioimmunoenzymatyczną (RIA) oraz dokonano pomiarów: ciśnienia tętniczego skurczowego (SBP), rozkurczowego (DBP) oraz częstości pracy serca (HR) jako miary aktywności układu współczulnego. Ponadto wykonano podstawową ocenę parametrów antropometrycznych oraz gospodarki lipidowej i węglowodanowej w celu definicji grup.

Wyniki Średnie stężenie leptyny na czczo w trzech grupach wyniosło odpowiednio: 1 — 22,86 ± 10,52 ng/ml, 2 — 16,44 ± 11,02 ng/ml, 3 — 11,18 ± 5,87 ng/ml. Stwierdzono istotne różnice pomiędzy tymi grupami: 1 v. 2 i 3 oraz 2 v. 3. Kobiety z wszystkich grup badanych charakteryzowały się istotnie wyższymi stężeniami leptyny w porównaniu z mężczyznami. Średnie SBP i DBP u osób z zespołem metabolicznym wyniosło 164,7 ± 2,0 mm Hg i 91,3 ± 7,8 mm Hg, u osób z samoistnym nadciśnieniem tętniczym — 158,1 ± 2,4 mm Hg i 89,3 ± 6,7 mm Hg, w grupie kontrolnej — 130,6 ± 2,8 mm Hg i 76,1 ± 5,6 mm Hg. Stwierdzono istotne różnice między grupami — dotyczyły grupy 1 v. 3 oraz 2 v. 3. Średnia HR w trzech grupach wyniosła odpowiednio: 1 — 78,7 ± 10,3 uderzeń/min, 2 — 80,9 ± 11,0 uderzeń/ min (n = 22), 3 — 71,2 ± 5,6 uderzeń/min. Stwierdzono znaczące różnice między grupami: 1 v. 3 oraz 2 v. 3. Zarówno w grupie chorych z zespołem metabolicznym, jak i u pacjentów z samoistnym nadciśnieniem tętniczym stwierdzono istotne zależności między stężeniem leptyny a średnimi wartościami SBP i HR.

Wnioski
1. Chorzy z zespołem metabolicznym charakteryzują się najwyższymi stężeniami leptyny w surowicy krwi.
2. Zarówno w populacji szczupłych osób z nadciśnieniem, jak i chorych z zespołem metabolicznym wykazane korelacje między stężeniami leptyny a SBP i HR mogą świadczyć o istotnej roli tego białka w rozwoju nadciśnienia tętniczego samoistnego w mechanizmie zwiększonej aktywności układu współczulnego.