Wstęp Najczęstszą przyczyną nieskuteczności leczenia jest brak współpracy pacjenta z lekarzem zarówno w zakresie farmakoterapii, jak i zmiany stylu życia. Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego powstaje ogólnokrajowy program edukacyjny chorych z nadciśnieniem tętniczym. Celem niniejszej pracy była ocena zainteresowania chorych oraz wpływu edukacji na wiedzę pacjentów o chorobie i na kontrolę ciśnienia tętniczego.
Materiał i metody Grupy 6–8 chorych wzięły udział w 6-godzinnych szkoleniach prowadzonych przez odpowiednio przygotowanych pielęgniarkę i lekarza. W trakcie zajęć odbywających się w Katedrze Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Akademii Medycznej w Gdańsku i w 50 ośrodkach z województwa pomorskiego, przeszkolono odpowiednio 1074 i 926 chorych. Co dziesiąty edukowany podlegał ocenie. Pacjenci byli losowo dobierani do grupy edukacyjnej rozpoczynającej szkolenie natychmiast lub do grupy kontrolnej szkolonej po 6 miesiącach. Niniejszą analizą objęto 155 pacjentów — 74 z grupy edukacyjnej i 81 z grupy kontrolnej (52% kobiet, 48% mężczyzn; śr. wieku 55,7 ± 13,4; śr. BMI 29,3 ± 6,3 kg/m2, śr. ciśnienie tętnicze 146,1 ± 20,4/90,8 ± 12,9 mm Hg).
Wyniki Jedynie 11% chorych stwierdziło, że ma wystarczający zasób wiadomości dotyczących nadciśnienia tętniczego. Jednocześnie aż 95% chorych wyrażało chęć poszerzenia wiedzy na ten temat; 98% chorych chciało mierzyć ciśnienie tętnicze samodzielnie, jeżeli będzie to pomocne w leczeniu nadciśnienia. Wśród pacjentów po edukacji zanotowano średni spadek ciśnienia skurczowego (SBP) o 14,6 mm Hg (p < 0,003) i ciśnienia rozkurczowego (DBP) o 8,6 mm Hg (p < 0,006). W grupie kontrolnej spadek wartości ciśnienia wynosił odpowiednio 9,5 mm Hg i 6,1 mm Hg (p = 0,01 dla SBP i DBP). W grupie edukowanej w porównaniu z kontrolną stwierdzono wyższy stopień wiedzy dotyczącej znajomości normy ciśnienia, znajomości leków hipotensyjnych i postępowania podczas nagłego wzrostu ciśnienia.
Wnioski Obok rozszerzenia wiedzy dotyczącej choroby i jej powikłań, wśród chorych biorących udział w programie edukacyjnym PTNT, najważniejszym efektem programu jest lepsza kontrola ciśnienia tętniczego.