Wstęp Insulinooporność jest powszechnym zjawiskiem u chorych z nadciśnieniem tętniczym i nadwagą. Znacznie mniej prac poświęcono temu zjawisku u chorych szczupłych, u których w przypadku występowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego insulinooporność jest stwierdzana niemal w 50% przypadków. Związek zachodzący między insulinoopornością a nadciśnieniem tętniczym nie jest jednoznacznie określony. Sugeruje się, że udział insulinooporności w patomechanizmie nadciśnienia tętniczego może zachodzić także poprzez jej wpływ na syntezę endotelin. W piśmiennictwie można znaleźć wiele prac poświęconych zależnościom między insulinoopornością (i/lub hiperinsulinemią) a stężeniem endoteliny w surowicy krwi i nasileniem mikroalbuminurii u chorych z nadciśnieniem tętniczym otyłych lub z nadwagą. Nie analizowano dotychczas zależności u szczupłych chorych z nadciśnieniem tętniczym. Celem pracy było oznaczenie insulinooporności u chorych z nadciśnieniem tętniczym łagodnym i umiarkowanym z prawidłowym wskaźnikiem masy ciała (BMI). Kolejnym celem pracy było poszukiwanie wzajemnych zależności pomiędzy insulinoopornością, stężeniem endoteliny (ET) i wielkością dobowego wydalania albumin (UAE) w grupie badanych osób z nadciśnieniem.
Materiał i metody Badaniem objęto 20 nieotyłych chorych z nadciśnieniem tętniczym łagodnym lub umiarkowanym, z prawidłowym BMI. Insulinooporność oznaczano metodą euglikemicznej klamry metabolicznej według DeFronzo, obliczając tkankowy wychwyt glukozy M, którego odwrotność jest miarą insulinooporności. Oznaczenie stężenia ET w surowicy i albumin w dobowej zbiórce moczu wykonano za pomocą metod radioimmunologicznymi.
Wyniki Insulinooporność rozpoznano u 35% badanej populacji. Średnia wartość tkankowego wychwytu glukozy (M) wynosiła 273,03 ± 44,65 mg/(m² x min). Stężenie ET w surowicy krwi wynosiło 25,59 ± 8,00 pg/ml. Dobowe wydalanie albumin (UAE) kształtowało się na poziomie 25,92 ± 18,19 mg. Zaobserwowano istotne statystycznie korelacje między M a ET (r = –0,6486; p < 0,01), M a UAE (r = –0,7110; p < 0,001) oraz ET a UAE (r = 0,6566; p < 0,01).
Wnioski U 35% chorych nadciśnieniem tętniczym i prawidłowym BMI stwierdza się insulinooporność. Wykazano znamienną korelację między wartościami ciśnienia tętniczego a stopniem insulinooporności. U osób z nadciśnieniem tętniczym i prawidłowym BMI wykazano istotne zależności pomiędzy stopniem insulinooporności a stężeniem ET w surowicy krwi i wielkością UAE. Uzyskane przez autorów dane przemawiają za upośledzoną czynnością śródbłonka korelującą z zaburzeniami metabolicznymi u chorych z łagodnym lub umiarkowanym nadciśnieniem tętniczym i z prawidłowym współczynnikiem BMI.