Wstęp Istnieje opinia, że leki hipotensyjne podawane w stanach podwyższonego ciśnienia drogą podjęzykową powodują skuteczniejsze obniżenie ciśnienia niż preparaty podawane drogą doustną. Celem badania była ocena stężeń w surowicy oraz efektu działania: redukcji ciśnienia tętniczego po podaniu drogą podjęzykową [SL], doustną [PO] oraz podjęzykową i doustną [SL + PO] 5 mg nitrendipiny.
Materiał i metody Nitrendipinę w kroplach w dawce 5 mg podawano 12 chorym z podwyższonym ciśnieniem tętniczym (średnia wartość 167 ± 9/108 ± 9 mm Hg), w wieku 55 ± 9 lat, o masie ciała 81 ± 13 kg, w sposób randomizowany, z zastosowaniem placebo, drogą podjęzykową [SL] (utrzymanie leku w jamie ustnej przez 20 min i usunięcie pozostałości), doustną [PO] (połknięcie) oraz podjęzykową i doustną [SL + PO] (utrzymanie leku w jamie ustnej przez 20 min i połknięcie). Wartości ciśnienia rejestrowano za pomocą 24-godzinnej automatycznej rejestracji (SpaceLabs 90207), pomiary wykonywano co 10 minut. Stężenia nitrendipiny oznaczano w 16 próbkach krwi pobieranych w ciągu 8 godzin od podania leku metodą chromatografii cieczowej (HPLC), czułość wynosiła 2 ng/ml.
Wyniki Najwyższe stężenia nitrendipiny stwierdzono po podaniu PO: Cmax 32,8 ± 9 ng/ml (tmax 1,0 h) i po podaniu SL + PO: 33,8 ± 8 ng/ml (tmax 0,96 h) vs. SL: 15,1 ± 4 ng/ml (tmax 0,53 h). Porównywano stężenia i biodostępność nitrendipiny podanej 3 metodami po 15 min (0,25 h), gdyż późniejsze różnice wynikały z faktu wchłonięcia po podaniu SL w ciągu 20 minut tylko 2,81 mg leku (56,2% podanej dawki). Stężenia nitrendipiny po 0,25 h od podania wyniosły po podaniu PO: 14,4 ± 71 ng/ml, SL + PO: 10,1 ± 6,9 ng/ml, a po SL: 7,3 ± 3,4 ng/ml. Wartości AUCcałk po podaniu PO wynosiły: 90,5 ± 35 ng.h/ml (AUC po 0,25 h: 1,5). Wartości AUCcałk po podaniu SL + PO: 60,0 ± 29 ng.h/ml (AUC po 0,25 h: 0,9). Pole pod krzywą stężenie–czas po podaniu SL wyniosło tylko 12,8 ± 7 ng.h/ml (po 0,25 h: 1,1). Wchłanianie leku z przewodu pokarmowego było szybsze niż ze śluzówki jamy ustnej. Redukcja ciśnienia skurczowego [SBP] po 15 minutach wyniosła w porównaniu z placebo, odpowiednio, po podaniu PO: 7,1 mm Hg (p < 0,05), po podaniu SL + PO: 3,2 mm Hg (ns), a po podaniu SL: 5,5 mm Hg (ns). Istotna redukcja SBP wystąpiła po podaniu PO przez okres 0,25–10 h (maks. w 3 h, –17,2%) , po podaniu SL + PO przez okres 1–10 h (maks. 2,5 h, –14,9%). Redukcja powyżej 10% SBP wystąpiła po 1 h u wszystkich pacjentów po podaniu PO i SL + PO. Po podaniu drogą SL nie stwierdzono istotnej redukcji SBP.
Wnioski Wchłanianie nitrendipiny zachodziło szybciej z przewodu pokarmowego po połknięciu leku w porównaniu z podaniem SL. Tylko po podaniu leku PO oraz SL + PO występowało większe i dłużej utrzymujące się obniżenie ciśnienia. W praktyce nie istnieje czysta droga podjęzykowa podania leku: przy poleceniu utrzymywania leku pod językiem jedynie część jest wchłaniana ze śluzówki jamy ustnej, reszta jest połykana i wchłonięta z przewodu pokarmowego.