Wyniki badań z zakresu epidemiologii środowiskowej dostarczają licznych dowodów, że zanieczyszczenie powietrza pyłem PM10 i PM2,5 oraz dwutlenkiem siarki (SO2) zwiększa ryzyko występowania chorób sercowo-naczyniowych, wpływa na liczbę przyjęć w trybie pilnym na oddziały kardiologiczne, a także wpływa na wzrost umieralności specyficznej z powodu chorób układu krążenia, szczególnie w populacji osób po 65. roku życia. Coraz częściej istotne znaczenie przypisuje się działaniu aterogennemu i wzrostowi wartości ciśnienia tętniczego (BP, blood pressure) w odpowiedzi na narażenie środowiskowe. Celem prezentowanej pracy było zebranie danych z piśmiennictwa opisujących aktualne poglądy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza drobnym pyłem i dwutlenkiem siarki na wartość BP w populacji osób eksponowanych na zanieczyszczenie. Wyniki badań prowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych ujawniły bezpośredni wpływ pyłu (PM2,5 i PM10) oraz dwutlenku siarki (SO2) na wzrost BP. Obserwacje te znajdują potwierdzenie także w badaniach prowadzonych z udziałem ludzi. Sugeruje się, iż wzrost stężenia pyłu i SO2 wywołuje zapalną odpowiedź organizmu i tak zwany stres oksydacyjny z towarzyszącym im wzrostem stężenia cytokin prozapalnych, białka C-reaktywnego oraz leukocytozą. Odnotowano także istotne zaburzenia w regulacji autonomicznej oraz zmienne reakcje naczynioruchowe, z nagłą wazokonstrykcją włącznie. Populację szczególnie wrażliwą stanowią osoby starsze (po 65. rż.), chorzy na cukrzycę, dzieci oraz osoby z przewlekłymi chorobami układu krążenia i oddechowego, w tym astmą. Aktualne dane z piśmiennictwa sugerują, że narażenie ludzi nawet na niewielkie stężenia pyłu i/lub SO2 może prowadzić do wzrostu wartości ciśnienia tętniczego. Poprawa stanu zdrowia w zakresie chorób sercowo- naczyniowych będzie zatem możliwa przy jednoczesnych działaniach zmierzających do dalszej redukcji zanieczyszczeń oraz kontynuacji badań z zakresu toksykologii i epidemiologii środowiskowej, które dostarczą nowych, rzetelnych dowodów.
Nadciśnienie Tętnicze 2007, tom 11, nr 5, strony 435-442.