Zasadniczą rolę w regulacji układu krążenia odgrywają neurony ośrodkowego układu nerwowego kontrolujące aktywność układu autonomicznego i wydzielanie ważnych związków wazo- i kardioaktywnych. Sieć neuronalna związana z regulacją ciśnienia tętniczego obejmuje wiele obszarów mózgu i rdzenia kręgowego. Do nadmiernego pobudzenia neuronów odpowiedzialnych za wzrost ciśnienia tętniczego może dochodzić w wyniku zmian środowiska wewnętrznego mózgu (zmiany stężenia jonów, niedotlenienie, stres oksydacyjny, czynniki mechaniczne), wzmożonej stymulacji przez inne neurony lub czynniki neuroaktywne wytwarzane w samym mózgu lub docierające do niego z obwodu. Coraz większą uwagę przywiązuje się do bodźców zewnętrznych, do których należy długotrwały stres. Neurony ośrodkowego układu nerwowego kontrolujące czynność układu krążenia korzystają zarówno z klasycznych neurotransmiterów, jak i z niekonwencjonalnych mediatorów, takich jak: peptydy, czynniki ouabainopodobne i gazotransmitery. W długotrwałym podwyższeniu ciśnienia tętniczego szczególnie ważną rolę wydają się odgrywać neuropeptydy. Wiele związków należących do tej grupy wywołuje długotrwałe działanie włącznie z sensytyzacją na działanie innych czynników neuroregulacyjnych i przebudową sieci neuronalnej. Razem z klasycznymi transmiterami pośredniczą one w krótkotrwałej i długotrwałej regulacji ciśnienia tętniczego, gospodarki wodno-elektrolitowej, metabolizmu i reaktywności na bodźce stresowe. Coraz więcej argumentów przemawia za ich udziałem w przestrojeniu funkcji neuronów regulujących czynność układu krążenia w nadciśnieniu tętniczym. W pracy przedstawiono najważniejsze mechanizmy neurogennej regulacji układu krążenia i znaczenia czynnika neurogennego w patogenezie nadciśnienia tętniczego.