Rola stresu w dysfunkcjach seksualnych, na przykładzie rodziców dzieci chorych na epilepsję
Streszczenie
WSTĘP: W niniejszej pracy podjęto próbę przedstawienia, jak stres wynikający z sytuacji życiowej rodziców dzieci chorych na epilepsję wpływa na powstanie problemów i zaburzeń seksualnych. MATERIAŁ I METODY: W badaniu wzięło udział 67 rodziców, każda para z co najmniej jednym dzieckiem chorym na epilepsję. Autorka założyła następujące hipotezy: 1) osoby z wysokim natężeniem stresu będą częściej posiadały zaburzenia seksualne od osób z niższym natężeniem stresu; 2) u rodziców dzieci długotrwale chorych na padaczkę będą częściej występowały zaburzenia seksualne, w przeciwieństwie do rodziców z krótszą ekspozycją na skutki choroby swoich dzieci. W celu zweryfikowania postawionych hipotez użyto standaryzowanych kwestionariuszy służących ocenie natężenia stresu oraz ocenie zaburzeń seksualnych. WYNIKI: Według przeprowadzonych badań zaobserwowano istotne statystycznie różnice międzygrupowe w zakresie czternastu z dwudziestu badanych wymiarów zaburzeń seksualnych, między innymi: chęć i potrzeba kontaktów płciowych, częstość orgazmów, częstotliwość stosunków, podniecenie przed stosunkiem, odczucia podczas stosunku, w przypadku kobiet oceny samej siebie jako partnerki seksualnej. W pozostałych sześciu wymiarach natężenie stresu nie stanowiło czynnika różnicującego. WNIOSKI: W ocenie badania potwierdzono pierwszą hipotezę. Formułując drugą hipotezę, autorka kierowała się dwoma założeniami: po pierwsze doświadczenie stresu jest procesem, w którego przebiegu następują po sobie 3 fazy. Fazy te nazywane są przez `Selye kolejno: reakcją alarmową, stadium odporności, stadium wyczerpania. Po drugie epilepsja dziecka kreuje ciąg krytycznych wydarzeń, które powodują przewlekły stres u rodziców, prowadzący do wyczerpania organizmu. W badaniach obserwuje się odwrotną od zakładanej zależność —im dłuższy czas mijania od zdiagnozowanej choroby u dziecka, tym matki rzadsze zaburzenia seksualne. Wyniki badań sugerują, że następuje adaptacja do zmienionej sytuacji życiowej.
Słowa kluczowe: dysfunkcje seksualneepilepsjastres
Referencje
- Heszen I, Sęk H. Psychologia zdrowia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
- Selye H. Stres okiełznany. PZWL, Warszawa 1978.
- Terelak J. Psychologia stresu. Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2001.
- Twardowski A. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych. In: Obuchowska I. ed. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. WSiP, Warszawa 1999.
- Heszen I. Psychologia stresu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
- Strelau J. Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. GWP, Gdańsk 2005.
- Łosiak W. Psychologia stresu. Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa 2008.
- Jóźwiak S, Kotulska K. Padaczka. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2005: 11–18.
- Kędziora S. Wpływ przewlekłej choroby dziecka na funkcjonowanie rodziny. Nauczyciel i Szkoła. 2007(3-4): 57 –66.
- Twardowski A. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych. In: Obuchowska I. ed. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. WSiP, Warszawa 1999: Warszawa.
- Rozenek H, Owczarek K. „Padaczka u dziecka i jej wpływ na wybrane aspekty funkcjonowania rodziny” Vol. Neurologia Dziecięca. 2008; 17(34).
- Ogińska-Bulik N, Juczyński Z. Konsekwencje doświadczanych negatywnych wydarzeń życiowych – objawy stresu pourazowego i postraumatyczny wzrost. Psychiatria. 2012; 9.
- Lew-Starowicz Z. O seksie, partnerstwie i obyczajach. Wydawnictwo Współczesne, Warszawa 1988.
- Lew-Starowicz Z. Raport seksualności Polaków2002. SMG/KRC, Warszawa 2002.
- Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
- World Health Organization (2009). http://www.who.int/topics/chronic_diseases.
- Ogińska-Bulik N. Postraumatyczny rozwój w chorobie nowotworowej -rola prężności . Polskie Forum Psychologiczne. 2010; 15(2): 125–136.
