Psychoterapia w chorobach o podłożu autoimmunologicznym — czy istnieje potrzeba wspomagania psychologicznego chorych z ZZSK i ŁZS?
Abstract
Chorzy na łuszczycowe zapalenie stawów i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa znacznie częściej doświadczają sytuacji problemowych w swoim życiu. W tych grupach znacznie częściej niż w populacji ogólnej współwystępują z objawami somatycznymi zaburzenia sfery psychicznej. Uwarunkowania tego rodzaju trudności można traktować wieloczynnikowo z uwzględnieniem obszarów środowiska zarówno zewnętrznego, jak i sfery intrapsychicznej. Jedną z wielu rekomendowanych interwencji jest utrzymanie możliwie jak najdłużej chorego w jego zwyczajowych rolach życiowych i zawodowych. Zgodnie z wynikami znakomitej większości badań, długotrwała nieobecność w pracy niesie za sobą zazwyczaj negatywne skutki dla pacjentów — im dłużej nie pracują, tym trudniejszy psychicznie jest dla nich powrót do pracy. Podstawą
jednak minimalizacji problemów psychologicznych jest ich wczesna diagnostyka przy przyjęciu zdemedykalizowanej
postawy lekarza reumatologa oraz bliska współpraca z innymi specjalistami — psychologiem i psychiatrą.
Forum Reumatol. 2019, tom 5, nr 3: 129–136
Keywords: łuszczycowe zapalenie stawówzesztywniające zapalenie stawów kręgosłupapsychologiapsychoterapia
References
- https://luszczyce.pl.
- https://www.luszczyca.pl.
- Kulikowski K. Psychologiczny i medyczny kontekst jakości życia osób z chorobami reumatycznymi. Reumatologia. 2014; 52: 200–206.
- Akkoc N. Are spondyloarthropathies as common as rheumatoid arthritis worldwide? A review. Curr Rheumatol Rep. 2008; 10(5): 371–378.
- Zimmermann-Górska I, Klama K. Ocena czynników opóźniających rozpoznanie i leczenie (fizjoterapia, farmakoterapia) u chorych na spondyloartropatie W. Innowacyjność i tradycja w fizjoterapii. Borowicz A (red). WSEIT. 2017: 44–50.
- Zheltoukhova K., Bevan S., Reich A., Zdolni do pracy? Choroby układu mięśniowo-szkieletowego a rynek pracy w Polsce. . www.theworkfoundation.com.
- Dagfinrud H, Mengshoel AM, Hagen KB, et al. Health status of patients with ankylosing spondylitis: a comparison with the general population. Ann Rheum Dis. 2004; 63(12): 1605–1610.
- Wiland P. Fizjoterapia w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa. Rehabilitacja w Praktyce. 2013; 1: 44–48.
- Boonen A, Chorus A, Landewé R, et al. Manual jobs increase the risk of patients with ankylosing spondylitis withdrawing from the labour force, also when adjusted for job related withdrawal in the general population. Ann Rheum Dis. 2002; 61(7): 658.
- Boonen A, Chorus A, Miedema H, et al. Withdrawal from labour force due to work disability in patients with ankylosing spondylitis. Ann Rheum Dis. 2001; 60(11): 1033–1039.
- Lewicki M, Dutkiewicz B, Widuchowska M, et al. [Biological agents in treatment of psoriatic arthritis]. Pol Merkur Lekarski. 2008; 25(145): 97–100.
- Wallenius M, Skomsvoll JF, Koldingsnes W, et al. Work disability and health-related quality of life in males and females with psoriatic arthritis. Ann Rheum Dis. 2009; 68(5): 685–689.
- Nojszewska E, Miller J. Raport Otwarcia - System Ochrony Zdrowia w Polsce. Zeszyty Towarzystwa Ekonomistów Polskich. 2008; 11: 45–60.
- Sierakowska M, Jolanta Lewko J, Krajewska K, et al. Jak żyć z przewlekłą chorobą reumatyczną — rola pielęgniarki w edukacji pacjentów. Problemy Pielęgniarstwa. 2008; 16: 199–204.
- Strohal R, Kirby B, Puig L, et al. Psoriasis Expert Panel. Psoriasis beyond the skin: an expert group consensus on the management of psoriatic arthritis and common co-morbidities in patients with moderate-to-severe psoriasis. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2014; 28(12): 1661–1669.
- Yurdakul FG, Garip Y, Koçak R, et al. FRI0439 Psychiatric disorders associated with ankylosing spondylitis. Poster Presentations. 2017.
- Stokłosa T. Psychoneuroimmunologia. In: Gołąb J, Jakóbisiak M, Lasek W. ed. Immunologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002: 326–336.
- Juszkiewicz-BorowiecM.: Udział stresu wetiopatogenezie wybranych chorób skóry. Przegl Dermatol. 1999; 86: 61–65.
- Kimyai-Asadi A, Usman A. The role of psychological stress in skin disease. J Cutan Med Surg. 2001; 5(2): 140–145.
- Sáez-Rodríguez M, Noda-Cabrera A, Alvarez-Tejera S, et al. The role of psychological factors in palmoplantar pustulosis. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2002; 16(4): 325–327.
- Zaher HA. E.M., AminM.E., RakhawyM.Y.: Coping with depression and anxiety in patients with psoriasis. Egypt J Psychiatr. 2010; 31: 57–63.
- Basińska MA, Szymańska L. Związek nastroju z cechami choroby u osób z łuszczycą. Przegl Dermatol. 2013; 100: 146–153.
- Basińska MA, Kasprzak A. Związek między strategiami radzenia sobie ze stresem a akceptacją choroby w grupie osób chorych na łuszczycę. Przegl Dermatol. 2012; 99: 692–700.
- Gordon T, Edwards WS. Pacjent Jako Partner (Making the Patient Your Partner). Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1999.
- Borrell-Carrió F, Suchman AL, Epstein RM. The biopsychosocial model 25 years later: principles, practice, and scientific inquiry. Ann Fam Med. 2004; 2(6): 576–582.
- Shrey DE, Lacerte M. Principles and Practices of Disability Management in Industry. FL:GR Press Inc, Winter Park 1994.
- Chorus AMJ, Miedema HS, Boonen A, et al. Quality of life and work in patients with rheumatoid arthritis and ankylosing spondylitis of working age. Ann Rheum Dis. 2003; 62(12): 1178–1184.
- https://www.thisaslife.com/.
- https://www.novartis.pl/.
