Leukocytoklastyczne zapalenie naczyń indukowane leczeniem biologicznym — opis przypadku i przegląd piśmiennictwa
Abstract
Leczenie biologiczne jest coraz częściej stosowane w leczeniu chorób reumatycznych. Inhibitory czynnika martwicy nowotworów alfa (TNF-alfa) są zazwyczaj dobrze tolerowane i stosunkowo rzadko powodują działania niepożądane. Jednakże pojawia się coraz więcej doniesień o rozwoju procesów autoimmunologicznych związanych z leczeniem anty-TNF-alfa. W niniejszym artykule przedstawiono przypadek pacjenta z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, u którego doszło do rozwoju leukocytoklastycznego zapalenia naczyń po leczeniu adalimumabem. Dokonano także krótkiego przeglądu piśmiennictwa dotyczącego tego stosunkowo rzadkiego powikłania leczenia biologicznego.
Keywords: leukocytoklastyczne zapalenie naczyńleczenie biologiczneinhibitory TNF-alfaadalimumab
References
- Kossard S. Defining lymphocytic vasculitis. Australas J Dermatol. 2000; 41(3): 149–155.
- Micheletti RG, Werth VP, Micheletti RG, et al. Small vessel vasculitis of the skin. Rheum Dis Clin North Am. 2015; 41(1): 21–32, vii.
- Chen KR, Carlson JA, Chen KR, et al. Clinical approach to cutaneous vasculitis. Am J Clin Dermatol. 2008; 9(2): 71–92.
- Carlson JA, Carlson JA. The histological assessment of cutaneous vasculitis. Histopathology. 2010; 56(1): 3–23.
- Antiga E, Verdelli A, Bonciani D, et al. Drug-induced cutaneous vasculitides. G Ital Dermatol Venereol. 2015; 150(2): 203–210.
- Chew AL, Bennett A, Smith CH, et al. Successful treatment of severe psoriasis and psoriatic arthritis with adalimumab. Br J Dermatol. 2004; 151(2): 492–496.
- Fiorino G, Danese S, Pariente B, et al. Paradoxical immune-mediated inflammation in inflammatory bowel disease patients receiving anti-TNF-α agents. Autoimmun Rev. 2014; 13(1): 15–19.
- Perez-Alvarez R, Pérez-de-Lis M, Ramos-Casals M, et al. BIOGEAS study group, BIOGEAS study group. Biologics-induced autoimmune diseases. Curr Opin Rheumatol. 2013; 25(1): 56–64.
- Haraoui B, Haraoui B, Haraoui B. Differentiating the efficacy of tumor necrosis factor inhibitors. J Rheumatol Suppl. 2005; 74(5 Suppl1): 3–7.
- Weinblatt ME, Bathon JM, Kremer JM, et al. Safety and efficacy of etanercept beyond 10 years of therapy in North American patients with early and longstanding rheumatoid arthritis. Arthritis Care Res (Hoboken). 2011; 63(3): 373–382.
- Ramos-Casals M, Brito-Zerón P, Muñoz S, et al. Autoimmune diseases induced by TNF-targeted therapies: analysis of 233 cases. Medicine (Baltimore). 2007; 86(4): 242–251.
- Ramos-Casals M, Brito-Zerón P, Soto MJ, et al. Autoimmune diseases induced by TNF-targeted therapies. Best Pract Res Clin Rheumatol. 2008; 22(5): 847–861.
- Baert F, Noman M, Vermeire S, et al. Influence of immunogenicity on the long-term efficacy of infliximab in Crohn's disease. N Engl J Med. 2003; 348(7): 601–608.
- Numakura T, Tamada T, Nara M, et al. Simultaneous development of sarcoidosis and cutaneous vasculitis in a patient with refractory Crohn's disease during infliximab therapy. BMC Pulm Med. 2016; 16: 30.
- Pink AE, Fonia A, Allen MH, et al. Antinuclear antibodies associate with loss of response to antitumour necrosis factor-alpha therapy in psoriasis: a retrospective, observational study. Br J Dermatol. 2010; 162(4): 780–785.
