Rola oreksyn w patofizjologii uzależnień — podstawy teoretyczne i implikacje kliniczne

Streszczenie

Oreksyny odgrywają istotną rolę w szerokim spektrum funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Zaangażowane są w regulację homeostazy energetycznej, metabolizmu, stanu czuwania i snu, odpowiedzi na stres, patofizjologię zaburzeń nastroju i lęku. Szereg prac z ostatnich lat wskazuje na rolę oreksyn w patofizjologii uzależnień. Postuluje się udział oreksyny A i oreksyny B oraz ich białek receptorowych: OX1R oraz OX2R. Neuromodulacja oreksynergiczna jest istotnym elementem kontroli dopaminergicznego szlaku mezokortykolimbicznego (układ nagrody). Ekspresja i aktywność oreksyn zmienia się pod wpływem dostarczanych substancji psychoaktywnych oraz podniet behawioralnych, a leki antagonistyczne wobec receptorów oreksynowych mogą być potencjalnym celem farmakoterapii uzależnień. W pracy opisano anatomię i fizjologię układu oreksynergicznego, jego powiązania z układem nagrody oraz badania przedkliniczne i kliniczne, dotyczące zmian w modulacji oreksynowej zachodzących u zwierząt i ludzi uzależnionych.