dostęp otwarty

Tom 17, Nr 1 (2020)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2020-03-05
Pobierz cytowanie

Arypiprazol — monoterapia?

Agata Szulc
·
Psychiatria 2020;17(1):29-35.

dostęp otwarty

Tom 17, Nr 1 (2020)
Artykuły przeglądowe
Opublikowany online: 2020-03-05

Streszczenie

Praktyka łączenia dwóch, lub nawet więcej, leków przeciwpsychotycznych, jest bardzo częsta, nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Stosuje się ją nawet u 2/3 pacjentów. Często podkreśla się, że takie działanie może mieć niekiedy uzasadnienie w ostrej fazie leczenia i/lub u pacjentów lekoopornych, nie powinno jednak być rutynową praktyką. Politerapia może również wystąpić wtedy, kiedy pacjent ma więcej niż jedną diagnozę, a także w trakcie zmiany jednego leku na drugi (switching) lub gdy osiągnięcie odpowiedniej dawki jednego leku jest niemożliwe ze względu na możliwe działania niepożądane. Ważna jest w takiej sytuacji ocena długoterminowych działań niepożądanych łączenia dwóch lub więcej leków, ponieważ takie działania w większości przypadków mogą się nasilać. Do obserwowanych w sytuacji polifarmakoterapii należą między innymi przyrost masy ciała, nietolerancja glukozy, hiperlipidemia, objawy pozapiramidowe, wzrost prolaktyny, wydłużenie odcinka QTc i nadmierna sedacja. Arypiprazol jest jednym z leków przeciwpsychotycznych II generacji, inaczej — atypowych, znanym od kilkunastu lat. Wiele badań naukowych, prób klinicznych, potwierdza jego skuteczność w schizofrenii i chorobie afektywnej dwubiegunowej. Jest też lekiem często stosowanym w politerapii. Niniejszy artykuł dostarcza przeglądu informacji na temat zastosowania arypiprazolu w monoterapii, która powinna się stać rutynową praktyką w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Streszczenie

Praktyka łączenia dwóch, lub nawet więcej, leków przeciwpsychotycznych, jest bardzo częsta, nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Stosuje się ją nawet u 2/3 pacjentów. Często podkreśla się, że takie działanie może mieć niekiedy uzasadnienie w ostrej fazie leczenia i/lub u pacjentów lekoopornych, nie powinno jednak być rutynową praktyką. Politerapia może również wystąpić wtedy, kiedy pacjent ma więcej niż jedną diagnozę, a także w trakcie zmiany jednego leku na drugi (switching) lub gdy osiągnięcie odpowiedniej dawki jednego leku jest niemożliwe ze względu na możliwe działania niepożądane. Ważna jest w takiej sytuacji ocena długoterminowych działań niepożądanych łączenia dwóch lub więcej leków, ponieważ takie działania w większości przypadków mogą się nasilać. Do obserwowanych w sytuacji polifarmakoterapii należą między innymi przyrost masy ciała, nietolerancja glukozy, hiperlipidemia, objawy pozapiramidowe, wzrost prolaktyny, wydłużenie odcinka QTc i nadmierna sedacja. Arypiprazol jest jednym z leków przeciwpsychotycznych II generacji, inaczej — atypowych, znanym od kilkunastu lat. Wiele badań naukowych, prób klinicznych, potwierdza jego skuteczność w schizofrenii i chorobie afektywnej dwubiegunowej. Jest też lekiem często stosowanym w politerapii. Niniejszy artykuł dostarcza przeglądu informacji na temat zastosowania arypiprazolu w monoterapii, która powinna się stać rutynową praktyką w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

arypiprazol, monoterapia, schizofrenia, zaburzenie afektywne dwubiegunowe

Informacje o artykule
Tytuł

Arypiprazol — monoterapia?

Czasopismo

Psychiatria

Numer

Tom 17, Nr 1 (2020)

Typ artykułu

Artykuł przeglądowy

Strony

29-35

Opublikowany online

2020-03-05

Wyświetlenia strony

795

Wyświetlenia/pobrania artykułu

771

DOI

10.5603/PSYCH.2020.0005

Rekord bibliograficzny

Psychiatria 2020;17(1):29-35.

Słowa kluczowe

arypiprazol
monoterapia
schizofrenia
zaburzenie afektywne dwubiegunowe

Autorzy

Agata Szulc

Referencje (33)
  1. Szulc A, Więdlocha M, Marcinowicz P. Arypiprazol. Via Medica, Gdańsk 2018.
  2. Szulc A, Więdlocha M. Arypiprazol – częściowy agonizm, pelna skuteczność. Psychiatria. 2017; 14(1): 1–6.
  3. de Bartolomeis A, Tomasetti C, Iasevoli F. Update on the Mechanism of Action of Aripiprazole: Translational Insights into Antipsychotic Strategies Beyond Dopamine Receptor Antagonism. CNS Drugs. 2015; 29(9): 773–799.
  4. FDA U. Inventor drug approval package, Abilify (aripiprazole) tablets. http: //www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/drugsatfda/index.cfm?fuseaction=Search.DrugDetails2002..
  5. Charakterystyka produktu leczniczego Abilify. http: //leki.urpl.gov.pl/files/Abilify_ tabl_15mg .pdf..
  6. Szulc A, Samochowiec J, Gałecki P, et al. Recommendations for the treatment of schizophrenia with negative symptoms. Standards of pharmacotherapy by the Polish Psychiatric Association (Polskie Towarzystwo Psychiatryczne), part 1. Psychiatria Polska. 2019; 53(3): 497–524.
  7. Sparshatt A, Taylor D, Patel MX, et al. A systematic review of aripiprazole--dose, plasma concentration, receptor occupancy, and response: implications for therapeutic drug monitoring. J Clin Psychiatry. 2010; 71(11): 1447–1456.
  8. Huhn M, Nikolakopoulou A, Schneider-Thoma J, et al. Comparative efficacy and tolerability of 32 oral antipsychotics for the acute treatment of adults with multi-episode schizophrenia: a systematic review and network meta-analysis. Lancet. 2019; 394(10202): 939–951.
  9. Leucht S, Cipriani A, Spineli L, et al. Comparative efficacy and tolerability of 15 antipsychotic drugs in schizophrenia: a multiple-treatments meta-analysis. Lancet. 2013; 382(9896): 951–962.
  10. Ribeiro EL, de Mendonça Lima T, Vieira ME, et al. Efficacy and safety of aripiprazole for the treatment of schizophrenia: an overview of systematic reviews. Eur J Clin Pharmacol. 2018; 74(10): 1215–1233.
  11. Keck PE, Marcus R, Tourkodimitris S, et al. Aripiprazole Study Group. A placebo-controlled, double-blind study of the efficacy and safety of aripiprazole in patients with acute bipolar mania. Am J Psychiatry. 2003; 160(9): 1651–1658.
  12. Sachs G, Sanchez R, Marcus R, et al. Aripiprazole Study Group. Aripiprazole in the treatment of acute manic or mixed episodes in patients with bipolar I disorder: a 3-week placebo-controlled study. J Psychopharmacol. 2006; 20(4): 536–546.
  13. Suppes T, Eudicone J, McQuade R, et al. Efficacy and safety of aripiprazole in subpopulations with acute manic or mixed episodes of bipolar I disorder. J Affect Disord. 2008; 107(1-3): 145–154.
  14. Brown R, Taylor MJ, Geddes J. Aripiprazole alone or in combination for acute mania. Cochrane Database Syst Rev. 2013(12): CD005000.
  15. Muneer A. The Treatment of Adult Bipolar Disorder with Aripiprazole: A Systematic Review. Cureus. 2016; 8(4): e562.
  16. Li DJ, Tseng PT, Stubbs B, et al. Efficacy, safety and tolerability of aripiprazole in bipolar disorder: An updated systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2017; 79(Pt B): 289–301.
  17. Takeshima M. Treating mixed mania/hypomania: a review and synthesis of the evidence. CNS Spectr. 2017; 22(2): 177–185.
  18. Betzler F, Stöver LA, Sterzer P, et al. Mixed states in bipolar disorder - changes in DSM-5 and current treatment recommendations. Int J Psychiatry Clin Pract. 2017; 21(4): 244–258.
  19. Chakrabarty T, Keramatian K, Yatham LN. Treatment of mixed features in bipolar disorder: an updated view. Curr Psychiatry Rep. 2020; 22(3): 15.
  20. Zareifopoulos N, Panayiotakopoulos G. Treatment options for acute agitation in psychiatric patients: theoretical and empirical evidence. Cureus. 2019; 11(11): e6152.
  21. Jarema M. Standardy leczenia farmakologicznego niektórych zaburzeń psychicznych. Wydanie 2. Wyd. Via Medica, Gdańsk. : 2015.
  22. Poyurovsky M, Bergman J, Pashinian A, et al. Beneficial effect of low-dose mirtazapine in acute aripiprazole-induced akathisia. Int Clin Psychopharmacol. 2014; 29(5): 296–298.
  23. Citrome L, Eramo A, Francois C, et al. Lack of tolerable treatment options for patients with schizophrenia. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015; 11: 3095–3104.
  24. Di Sciascio G, Riva MA. Aripiprazole: from pharmacological profile to clinical use. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015; 11: 2635–2647.
  25. Englisch S, Zink M. Combined antipsychotic treatment involving clozapine and aripiprazole. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2008; 32(6): 1386–1392.
  26. Belvederi Murri M, Guaglianone A, Bugliani M, et al. Second-generation antipsychotics and neuroleptic malignant syndrome: systematic review and case report analysis. Drugs R D. 2015; 15(1): 45–62.
  27. Weiss C, Weiller E, Baker RA, et al. The effects of brexpiprazole and aripiprazole on body weight as monotherapy in patients with schizophrenia and as adjunctive treatment in patients with major depressive disorder: an analysis of short-term and long-term studies. Int Clin Psychopharmacol. 2018; 33(5): 255–260.
  28. Galling B, Roldán A, Rietschel L, et al. Safety and tolerability of antipsychotic co-treatment in patients with schizophrenia: results from a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Expert Opin Drug Saf. 2016; 15(5): 591–612.
  29. Hatta K, Sugiyama N, Ito H. Switching and augmentation strategies for antipsychotic medications in acute-phase schizophrenia: latest evidence and place in therapy. Ther Adv Psychopharmacol. 2018; 8(6): 173–183.
  30. Ijaz S, Bolea B, Davies S, et al. Antipsychotic polypharmacy and metabolic syndrome in schizophrenia: a review of systematic reviews. BMC Psychiatry. 2018; 18(1): 275.
  31. Lin SK. Antipsychotic Polypharmacy: A Dirty Little Secret or a Fashion? Int J Neuropsychopharmacol. 2019 [Epub ahead of print].
  32. Wróbel K, Szulc A. Schizofrenia z przeważającymi objawami negatywnymi 2019 – badanie epidemiologiczno-społeczne. Psychiatria. 2019; 16(3): 107–113.
  33. Kasper S, Lerman MN, McQuade RD, et al. Efficacy and safety of aripiprazole vs. haloperidol for long-term maintenance treatment following acute relapse of schizophrenia. Int J Neuropsychopharmacol. 2003; 6(4): 325–337.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Wydawcą serwisu jest VM Media Group sp z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail:  viamedica@viamedica.pl