Przyszłość nowych technologii w diagnozie psychologicznej i psychoterapii. Analiza jakościowa na podstawie metody delfickiej
Streszczenie
Wstęp. Telepsychologia i telepsychiatria jako część dziedziny eZdrowia (eHealth) współcześnie dynamicznie rozwijają nowe metody pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi z wykorzystaniem aplikacji mobilnych, programów komputerowych, przenośnych sensorów, chatbotów, sztucznej inteligencji, rzeczywistości wirtualnej, rzeczywistości rozszerzonej i robotów społecznych. Celem badania była eksploracja odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób nowe technologie będą wykorzystywane w przyszłości w diagnozie psychologicznej i psychoterapii. Materiał i metody. W badaniu jakościowym opartym na metodzie delfickiej udział wzięło 12 ekspertów - psychologów, psychoterapeutów, informatyków i filozofów. Badanie przeprowadzano za pomocą wywiadów częściowo ustrukturyzowanych. Pytania dotyczyły zastosowania nowych technologii w diagnozie psychologicznej i psychoterapii w bliskiej przyszłości (do 2030 roku) oraz odległej przyszłości (do 2070 roku). Wyniki. W okresie dekady eksperci spodziewają się wzrostu popularności terapii online, metod monitorowania stanu psychosomatycznego i wirtualnej rzeczywistości. Zdania ekspertów są podzielone w ocenie zmian w długim okresie - wahają się między futurystycznymi rozwiązaniami, (np. czytanie w myślach) a powrotem do tradycyjnych metod. Eksperci są zdania, że zawody związane z ochroną zdrowia psychicznego nie zostaną wyparte przez maszyny, a bezpośrednia relacja terapeutyczna między klientem a terapeutą pozostanie niezastąpiona. Wnioski. Nowe technologie będą stosowane z większą częstotliwością w dziedzinie diagnozy psychologicznej i psychoterapii. Klinicyści powinni być świadomi możliwości i ograniczeń stosowania nowych rozwiązań.
Słowa kluczowe: technologie w psychologiimHealthtelepsychologiametoda delficka
Referencje
- Urząd Komunikacji Elektronicznej. Badanie opinii publicznej w zakresie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych oraz preferencji konsumentów. Raport z badania klientów indywidualnych. 2019. Warszawa, Gdańsk. https://uke.gov.pl/download/gfx/uke/pl/defaultaktualnosci/36/286.
- Fairburn CG, Patel V. The impact of digital technology on psychological treatments and their dissemination. Behav Res Ther. 2017; 88: 19–25.
- World Health Organization. eHealth at WHO. https://www.who.int/ehealth/about/en/ (21.06.2020).
- American Psychological Association. What are Telehealth and Telepsychology? 2014. https://www.apa.org/pi/disability/resources/publications/telepsychology?tab=1 (21.06.2020).
- Clough B, Casey L. The smart therapist: A look to the future of smartphones and mHealth technologies in psychotherapy. Professional Psychology: Research and Practice. 2015; 46(3): 147–153.
- Habitics. Daylio – Dziennik, Pamiętnik, Monitor Nastroju. Wersja 1.35.2. Dostęp: Google Play (1.12.2020).
- Headspace for Meditation, Mindfulness and Sleep. Headspace: Meditation & Sleep. Wersja 4.21.0. Dostęp: Google Play (1.12.2020).
- youper. The science behind youper. https://www.youper.ai/science (21.06.2020).
- Woebot health. Woebot: Your Self-Care Expert. Wersja 3.26.3. Dostęp: Google Play (1.12.2020).
- Touchkin. Wysa: stress, depression & anxiety therapy chatbot. Wersja 2.4.1. Dostęp: Google Play (1.12.2020).
- stem4. Calm Harm – manages self harm. Wersja 4.3.0. Dostęp: Google Play (1.12.2020).
- Riva G. Virtual reality: an experiential tool for clinical psychology. British Journal of Guidance & Counselling. 2009; 37(3): 337–345.
- Kurzyńska E. Program "Oblicza Medycyny": Gogle 3D pomogą w pokonaniu fobii społecznej. Puls medycyny. 2019 styczeń 07. https://pulsmedycyny.pl/wirtualna-rzeczywistosc-pomoze-w-pokonaniu-fobii-spolecznej-949771 (15.10.2020).
- Tobis S, Miret J, Piñeiro L. Robot społeczny - definicja i zastosowanie. Geriatria. 2018; 12(3): 247–250.
- Scoglio AAj, Reilly ED, Gorman JA, et al. Use of Social Robots in Mental Health and Well-Being Research: Systematic Review. J Med Internet Res. 2019; 21(7): e13322.
- Stefaniak I, Sorokosz K, Janicki A, et al. Use of an avatar in cognitive-behavioural therapy of a person who is chronically experiencing negative auditory hallucinations – case study. Postępy Psychiatrii i Neurologii. 2017; 26(4): 275–289.
- Polit K. Technika we współczesnych koncepcjach filozoficznych. Annales UMCS. Sectio I (Filozofia, Socjologia). 2014; 39(2): 113–119.
- Sztombka W. Hansa Jonasa etyka odpowiedzialności. Ethos. 1994; 7(1-2): 25–26.
- Keulartz J, Schermer M, Korthals M, et al. Ethics in technological culture: a programmatic proposal for a pragmatist approach. Sci Technol Human Values. 2004; 29(1): 3–29.
- Norcross J, Pfund R, Prochaska J. Psychotherapy in 2022: A Delphi poll on its future. Professional Psychology: Research and Practice. 2013; 44(5): 363–370.
- McKee MG. Biofeedback: an overview in the context of heart-brain medicine. Cleve Clin J Med. 2008; 75 Suppl 2: S31–S34.
- Shiffman S, Stone AA, Hufford MR. Ecological momentary assessment. Annu Rev Clin Psychol. 2008; 4: 1–32.
- Newman MG. Technology in psychotherapy: an introduction. J Clin Psychol. 2004; 60(2): 141–145.
- Babicki M, Kotowicz K, Piotrowski P, et al. Areas of stigma and discrimination of mentally ill people among Internet respondents in Poland. Psychiatria Polska. 2018; 52(1): 93–102.
- Imel ZE, Caperton DD, Tanana M, et al. Technology-enhanced human interaction in psychotherapy. J Couns Psychol. 2017; 64(4): 385–393.
