dostęp otwarty
Tom 16, Nr 4 (2019)
Praca badawcza (oryginalna)
Opublikowany online: 2019-09-17
Pobierz cytowanie
Negatywne i pozytywne zmiany potraumatyczne u kobiet, które doświadczyły przemocy domowej — rola poznawczego przetwarzania traumy
1
Psychiatria 2019;16(4):201-211.
Afiliacje- Instytut Psychologii Uniwersytet Łódzki, Smugowa 10/12, 91-433 Łódź, Polska
dostęp otwarty
Tom 16, Nr 4 (2019)
Prace oryginalne
Opublikowany online: 2019-09-17
Streszczenie
Wstęp: Wśród uwarunkowań negatywnych i pozytywnych następstw wynikających z doświadczenia zdarzenia traumatycznego
szczególną rolę pełni poznawcze przetwarzanie traumy. Celem podjętych badań było ustalenie związku między
przetwarzaniem poznawczym, ujmowanym w postaci poznawczych strategii radzenia sobie z traumą, a negatywnymi
i pozytywnymi zmianami potraumatycznymi u kobiet, które doświadczyły przemocy domowej. Wskaźnikiem negatywnych
następstw traumy były objawy zaburzenia po stresie traumatycznym (PTSD), a pozytywnych — potraumatyczny
wzrost (PTG).
Materiał i metody: Analizie poddano wyniki uzyskane od 63 kobiet, które doświadczyły przemocy domowej. Wiek
badanych mieścił się w zakresie 19–71 lat (M = 42,25, SD = 14,81). W badaniach wykorzystano trzy standardowe narzędzia
pomiaru, tj. Listę Zaburzeń po Stresie Traumatycznym, Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju i Skalę Poznawczego
Przetwarzania Traumy, a także opracowaną na użytek badań ankietę.
Wyniki: Strategie negatywne okazały się dodatnio powiązane z PTSD i ujemnie z PTG, a pozytywne — ujemnie z PTSD
i dodatnio z PTG. Szczególną rolę pełni strategia rozwiązania/akceptacji, która okazała się głównym predyktorem zarówno
negatywnych — zmniejszając nasilenie PTSD, jak pozytywnych zmian — sprzyjając występowaniu PTG.
Wnioski: Częstsze podejmowanie pozytywnych, a rzadsze negatywnych strategii radzenia sobie z traumą przez osoby,
które doświadczyły zdarzeń traumatycznych, sprzyja procesowi adaptacji i rozwojowi człowieka.
Streszczenie
Wstęp: Wśród uwarunkowań negatywnych i pozytywnych następstw wynikających z doświadczenia zdarzenia traumatycznego
szczególną rolę pełni poznawcze przetwarzanie traumy. Celem podjętych badań było ustalenie związku między
przetwarzaniem poznawczym, ujmowanym w postaci poznawczych strategii radzenia sobie z traumą, a negatywnymi
i pozytywnymi zmianami potraumatycznymi u kobiet, które doświadczyły przemocy domowej. Wskaźnikiem negatywnych
następstw traumy były objawy zaburzenia po stresie traumatycznym (PTSD), a pozytywnych — potraumatyczny
wzrost (PTG).
Materiał i metody: Analizie poddano wyniki uzyskane od 63 kobiet, które doświadczyły przemocy domowej. Wiek
badanych mieścił się w zakresie 19–71 lat (M = 42,25, SD = 14,81). W badaniach wykorzystano trzy standardowe narzędzia
pomiaru, tj. Listę Zaburzeń po Stresie Traumatycznym, Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju i Skalę Poznawczego
Przetwarzania Traumy, a także opracowaną na użytek badań ankietę.
Wyniki: Strategie negatywne okazały się dodatnio powiązane z PTSD i ujemnie z PTG, a pozytywne — ujemnie z PTSD
i dodatnio z PTG. Szczególną rolę pełni strategia rozwiązania/akceptacji, która okazała się głównym predyktorem zarówno
negatywnych — zmniejszając nasilenie PTSD, jak pozytywnych zmian — sprzyjając występowaniu PTG.
Wnioski: Częstsze podejmowanie pozytywnych, a rzadsze negatywnych strategii radzenia sobie z traumą przez osoby,
które doświadczyły zdarzeń traumatycznych, sprzyja procesowi adaptacji i rozwojowi człowieka.
Pobierz cytowanie
Słowa kluczowe
zaburzenie po stresie traumatycznym, potraumatyczny wzrost, przetwarzanie poznawcze traumy, kobiety, przemoc domowa
Informacje o artykuleTytuł
Negatywne i pozytywne zmiany potraumatyczne u kobiet, które doświadczyły przemocy domowej — rola poznawczego przetwarzania traumy
Czasopismo
Numer
Typ artykułu
Praca badawcza (oryginalna)
Strony
201-211
Opublikowany online
2019-09-17
Wyświetlenia strony
966
Wyświetlenia/pobrania artykułu
845
Rekord bibliograficzny
Psychiatria 2019;16(4):201-211.
Słowa kluczowe
zaburzenie po stresie traumatycznym
potraumatyczny wzrost
przetwarzanie poznawcze traumy
kobiety
przemoc domowa
Autorzy
Nina Jolanta Ogińska-Bulik
Referencje (36)- Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku, Dziennik Ustaw nr 180 poz. 1493. isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20051801493.
- Statystyka.policja.pl/wybrane statystyki.
- Różyńska J. Niezbędnik pracownika socjalnego. Przemoc wobec kobiet w rodzinie. Centrum Praw Kobiet, Warszawa 2013.
- Dąbkowska M. Zaburzenia stresowe pourazowe u kobiet jako wynik przemocy ze strony partnera. Alkoholizm i Narkomania. 2009; 22(1): 11–20.
- APA. DSM-5. 2013, http://dx.doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596.
- Gałecki P, Święcicki Ł. Kryteria diagnostyczne w DSM-5. Edra Urban & Partner, Wrocław 2015.
- McLean CP, Morris SH, Conklin P, et al. Trauma Characteristics and Posttraumatic Stress Disorder among Adolescent Survivors of Childhood Sexual Abuse. J Fam Violence. 2014; 29(5): 559–566.
- Ogińska-Bulik N. Ruminacje a skutki traumy u kobiet doświadczających przemocy w rodzinie. Roczniki Psychologiczne. 2016; 19(4): 627–642.
- Tedeschi RG, Calhoun LG. The Posttraumatic Growth Inventory: measuring the positive legacy of trauma. J Trauma Stress. 1996; 9(3): 455–471.
- Tedeschi RG, Calhoun LG. Posttraumatic growth: Conceptual foundations and empirical evidence. Psychol Inq. 2004; 15: 1–8.
- Ogińska-Bulik N. Dwa oblicza traumy. Negatywne i pozytywne skutki zdarzeńtraumatycznych u pracowników służb ratowniczych. Wyd Difin, Warszawa 2015.
- Cobb AR, Tedeschi RG, Calhoun LG, et al. Correlates of posttraumatic growth in survivors of intimate partner violence. J Trauma Stress. 2006; 19(6): 895–903.
- Counselman-Carpenter E, Redcay A. Mining for Posttraumatic Growth (PTG) in Sexual Minority Women Who Survive Intimate Partner Violence: A Conceptual Perspective. Behavioral Sciences. 2018; 8(9): 77.
- Draucker CB. Learning the harsh realities of life: sexual violence, disillusionment, and meaning. Health Care Women Int. 2001; 22(1-2): 67–84.
- Elderton A, Berry A, Chan C. A Systematic Review of Posttraumatic Growth in Survivors of Interpersonal Violence in Adulthood. Trauma Violence Abuse. 2017; 18(2): 223–236.
- Lev-Wiesel R, Amir M, Besser A. Posttraumatic growth among female survivors of childhood sexual abuse in relation to the perpetrator identity. J Loss Trauma. 2004; 10(1): 7–17.
- Senter K, Caldwell K. Spirituality and the maintenance of change: A phenomenological study of women who leave abusive relationships. Contemp Fam Ther. 2002; 24(4): 543–564.
- Ulloa E, Guzman ML, Salazar M, et al. Posttraumatic growth and sexual violence: A literature review. J Aggress Maltreat Trauma. 2016; 25(3): 286–304.
- Ogińska-Bulik N. Wzrost po traumie związanej z doświadczaniem przemocy w rodzinie u dzieci i ich matek. Pedagogika Rodziny. 2013; 3(4): 89–100.
- Calhoun L, Cann A, Tedeschi R. The Posttraumatic Growth Model: Sociocultural Considerations. Posttraumatic Growth and Culturally Competent Practice. 2012: 1–14.
- Ehlers A, Clark D. A cognitive model of posttraumatic stress disorder. Behaviour Research and Therapy. 2000; 38(4): 319–345.
- Foa E, Ehlers A, Clark D, et al. The Posttraumatic Cognitions Inventory (PTCI): Development and validation. Psychological Assessment. 1999; 11(3): 303–314.
- Horowitz MJ. Stress response syndromes. Jason Aronson Inc., New York 1976.
- Nalipay JN, Mordeno I, Saavedra RL. Cognitive processing, PTSD symptoms, and the mediating role of posttraumatic cognitions. Philippine Journal of Psychology. 2015; 48(2): 3–26.
- Stockton H, Hunt N, Joseph S. Cognitive processing, rumination, and posttraumatic growth. J Trauma Stress. 2011; 24(1): 85–92.
- Williams R, Davis M, Millsap R. Development of the cognitive processing of trauma scale. Clin Psychol Psychother. 2002; 9(5): 349–360.
- Taylor SE. Positive illusions: Creative self-deception and the healthy mind. Basic Books, New York 1989.
- Weathers F, Litz B, Keane T, Palmieri P, Marx B, Schnurr P. The PTSD Checklist for DSM–5 (PCL-5). the National Center for PTSD; 2013, www.ptsd.va.gov.
- Ogińska-Bulik N, Juczyński Z, Lis-Turlejska M, et al. Polska adaptacja PTSD Check List for DSM-5 – PCL-5. Doniesienie wstępne/Polish adaptation of the PTSD Checklist for DSM-5 – PCL-5. A preliminary communication. Przegląd Psychologiczny. 2018; 61(2): 281–285.
- Ogińska-Bulik N. Juczyński, Z. Rozwój potraumatyczny – charakterystyka i pomiar. Psychiatria. 2010; 7(4): 129–142.
- Ogińska-Bulik N, Juczyński Z. Poznawcze przetwarzanie traumy – polska adaptacja the Cognitive Processing Cognitive Processing of Trauma Scale/Cognitive processing of trauma – Polish adaptation of the Cognitive Processing of Trauma Scale. Przegląd Psychologiczny. 2018; 61(2): 153–187.
- Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. Cognitive processing of trauma as a predictor of the negative and positive consequences of experienced traumatic events/Poznawcze przetwarzanie traumy jako wyznacznik negatywnych i pozytywnych konsekwencji doświadczonych zdarzeń traumatycznych. Adv Psychiatry Neurol. 2018; 27(4): 318–333.
- Ogińska-Bulik N, Michalska P. The Relationship Between Emotional Processing Deficits and Posttraumatic Stress Disorder Symptoms Among Breast Cancer Patients: The Mediating Role of Rumination. J Clin Psychol Med Settings. 2019 [Epub ahead of print].
- Iverson KM, King MW, Cunningham KC, et al. Rape survivors' trauma-related beliefs before and after Cognitive processing therapy: associations with PTSD and depression symptoms. Behav Res Ther. 2015; 66: 49–55.
- Kaysen D, Lindgren K, Bolton P, et al. Adaptation of Cognitive Processing Therapy for Torture Survivors in Kurdistan, Iraq. Psychol Trauma. 2013; 5(2): 184–192.
- Lechner SC, Antoni MH. Posttraumatic growth and group-based intervention for persons dealing with cancer: What have we learned so far? Psychol Inq. 2004; 15(1): 35–41.
