dostęp otwarty
Tom 15, Nr 2 (2018)
Praca badawcza (oryginalna)
Opublikowany online: 2018-06-27
Pobierz cytowanie
Związek między wypaleniem zawodowym i wtórnym stresem traumatycznym wśród pielęgniarek pracujących w opiece paliatywnej
1
Psychiatria 2018;15(2):63-69.
Afiliacje- , Smugowa 10/12, 91-433 Łódź, Polska
dostęp otwarty
Tom 15, Nr 2 (2018)
Prace oryginalne
Opublikowany online: 2018-06-27
Streszczenie
Wstęp: Wypalenie zawodowe i wtórny stres traumatyczny to główne konsekwencje doświadczanego stresu w pracy u osób pomagającym ofiarom traumy lub cierpiącym. Podjęte badania miały na celu sprawdzenie czy istnieje związek między wypaleniem zawodowym a wtórnym stresem traumatycznym. Analizowano także, które komponenty wypalenia są predyktorami wtórnego stresu traumatycznego i które objawy wtórnego stresu traumatycznego pozwalają na przewidywanie wypalenia.
Materiał i metody: Analizie poddano wyniki uzyskane od 132 pielęgniarek, w wieku 22-72 lata (M=46,01, SD=10,69), pracujących w opiece paliatywnej. W badaniach wykorzystano opracowaną na użytek badań ankietę oraz dwa standardowe narzędzia pomiaru, tj. Oldenburski Inwentarz Wypalenia Zawodowego (OLBI) oraz Skalę Wtórnego Stresu Traumatycznego.
Wyniki: Uzyskane wyniki potwierdziły dodatni związek między wypaleniem zawodowym a wtórnym stresem traumatycznym w badanej grupie pielęgniarek. Wykazano także, że głównym predyktorem wtórnego stresu traumatycznego jest brak zaangażowania w pracę, a predyktorem wypalenia jest unikanie.
Wnioski: Wypalenie zawodowe, a zwłaszcza jego komponent w postaci braku zaangażowania w pracę, zdaje się zwiększać ryzyko pojawienia się innych negatywnych konsekwencji stresu w pracy, w tym objawów wtórnego stresu traumatycznego.
Streszczenie
Wstęp: Wypalenie zawodowe i wtórny stres traumatyczny to główne konsekwencje doświadczanego stresu w pracy u osób pomagającym ofiarom traumy lub cierpiącym. Podjęte badania miały na celu sprawdzenie czy istnieje związek między wypaleniem zawodowym a wtórnym stresem traumatycznym. Analizowano także, które komponenty wypalenia są predyktorami wtórnego stresu traumatycznego i które objawy wtórnego stresu traumatycznego pozwalają na przewidywanie wypalenia.
Materiał i metody: Analizie poddano wyniki uzyskane od 132 pielęgniarek, w wieku 22-72 lata (M=46,01, SD=10,69), pracujących w opiece paliatywnej. W badaniach wykorzystano opracowaną na użytek badań ankietę oraz dwa standardowe narzędzia pomiaru, tj. Oldenburski Inwentarz Wypalenia Zawodowego (OLBI) oraz Skalę Wtórnego Stresu Traumatycznego.
Wyniki: Uzyskane wyniki potwierdziły dodatni związek między wypaleniem zawodowym a wtórnym stresem traumatycznym w badanej grupie pielęgniarek. Wykazano także, że głównym predyktorem wtórnego stresu traumatycznego jest brak zaangażowania w pracę, a predyktorem wypalenia jest unikanie.
Wnioski: Wypalenie zawodowe, a zwłaszcza jego komponent w postaci braku zaangażowania w pracę, zdaje się zwiększać ryzyko pojawienia się innych negatywnych konsekwencji stresu w pracy, w tym objawów wtórnego stresu traumatycznego.
Pobierz cytowanie
Słowa kluczowe
wypalenie zawodowe, wtórny stres traumatyczny, pielęgniarki, opieka paliatywna
Informacje o artykuleTytuł
Związek między wypaleniem zawodowym i wtórnym stresem traumatycznym wśród pielęgniarek pracujących w opiece paliatywnej
Czasopismo
Numer
Typ artykułu
Praca badawcza (oryginalna)
Strony
63-69
Opublikowany online
2018-06-27
Wyświetlenia strony
2609
Wyświetlenia/pobrania artykułu
4820
Rekord bibliograficzny
Psychiatria 2018;15(2):63-69.
Słowa kluczowe
wypalenie zawodowe
wtórny stres traumatyczny
pielęgniarki
opieka paliatywna
Autorzy
Nina Jolanta Ogińska-Bulik
Referencje (27)- Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Annu Rev Psychol. 2001; 52: 397–422.
- Wilczek-Rużyczka E. Wypalenie zawodowe a empatia u lekarzy i pielęgniarek . Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
- Demerouti E, Demerouti E, Bakker A, et al. The Convergent Validity of Two Burnout Instruments. Eur J Psychol Assess. 2003; 19(1): 12–23.
- Demerouti E, Mostert K, Bakker AB. Burnout and work engagement: a thorough investigation of the independency of both constructs. J Occup Health Psychol. 2010; 15(3): 209–222.
- Baka Ł, Basińska B. Psychometryczne właściwości polskiej wersji Oldenburskiego Kwestionariusza Wypalenia Zawodowego (Olbi). Med Prac. 2016; 77(1): 29–41.
- Wilczek-Różyczka E. Empatia a wypalenie zawodowe u pielęgniarek. Sztuka Leczenia. 2006; 2: 71–76.
- Rak A, Gaweł G, Kowal A. Syndrom wypalenia zawodowego u pielęgniarek. Sztuka Leczenia. 2000; 2: 71–76.
- Lewandowska A, Litwin B. Wypalenie zawodowe jako zagrożenie w pracy pielęgniarki. In: Kojder I. (ed.). Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Wyd. Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Szczecin 2009; s. : 86–89.
- Pytka D, Doboszyńska A, Kądalska E, et al. Wypalenie pielęgniarek pracujących w wybranych hospicjach stacjonarnych województwa mazowieckiego. Medycyna Paliatywna w Praktyce. 2010; 4(3): 105–110.
- Bride BE. Prevalence of secondary traumatic stress among social workers. Soc Work. 2007; 52(1): 63–70.
- Figley CR. Compassion fatigue: psychotherapists' chronic lack of self care. J Clin Psychol. 2002; 58(11): 1433–1441.
- Shoji K, Bock J, Cieslak R, et al. Cultivating secondary traumatic growth among healthcare workers: the role of social support and self-efficacy. J Clin Psychol. 2014; 70(9): 831–846.
- Radko J. Wtórny zespół stresu pourazowego w pracy strażaków i pracowników pogotowia ratunkowego – przegląd badań. Opuscola Sociologica. 2013; 3(5): 73–82.
- Shoji K, Lesnierowska M, Smoktunowicz E, et al. What comes first, job burnout or secondary traumatic stress? Findings from two longitudinal studies from the U.S. and Poland. PLOS ONE. 2015; 10(8): e0136730.
- Craig CD, Sprang G. Compassion satisfaction, compassion fatigue, and burnout in a national sample of trauma treatment therapists. Anxiety Stress Coping. 2010; 23(3): 319–339.
- Cieslak R, Anderson V, Bock J, et al. Secondary Traumatic Stress Among Mental Health Providers Working With the Military. The Journal of Nervous and Mental Disease. 2013; 201(11): 917–925.
- Manning-Jones S, Terte Ide, Stephens C. Secondary traumatic stress, vicarious posttraumatic growth, and coping among health professionals: A comparison study. N Z J Psychol. 2016; 45(1): 20–29.
- Manning-Jones S, Terte Ide, Stephens C. The Relationship Between Vicarious Posttraumatic Growth and Secondary Traumatic Stress Among Health Professionals. Journal of Loss and Trauma. 2017; 22(3): 256–270.
- Cieslak R, Shoji K, Douglas A, et al. A meta-analysis of the relationship between job burnout and secondary traumatic stress among workers with indirect exposure to trauma. Psychol Serv. 2014; 11(1): 75–86.
- Halbesleben J, Demerouti E. The construct validity of an alternative measure of burnout: Investigating the English translation of the Oldenburg Burnout Inventory. Work & Stress. 2005; 19(3): 208–220.
- Bride B, Robinson M, Yegidis B, et al. Development and validation of the secondary traumatic stress scale. Res Soc Work Pract. 2016; 14(1): 27–35.
- Hobfoll SE. Conservation of resources. A new attempt at conceptualizing stress. Am Psychol. 1989; 44(3): 513–524.
- Hobfoll SE. Stres, kultura i społeczność. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
- Palm KM, Polusny MA, Follette VM. Vicarious traumatization: potential hazards and interventions for disaster and trauma workers. Prehosp Disaster Med. 2004; 19(1): 73–78.
- Pietrzak RH, Johnson DC, Goldstein MB, et al. Psychological resilience and postdeployment social support protect against traumatic stress and depressive symptoms in soldiers returning from Operations Enduring Freedom and Iraqi Freedom. Depress Anxiety. 2009; 26(8): 745–751.
- Rogala A, Smoktunowicz E, Żukowska K, et al. The helpers’ stress: Effectiveness of a web-based intervention for professionals working with trauma survivors in reducing job burnout and improving work engagement. Medycyna Pracy. 2016; 67(2): 223–237.
- Ogińska-Bulik N. Dwa oblicza traumy – negatywne i pozytywne skutki zdarzeń traumatycznych u pracowników służb ratowniczych. Difin, Warszawa 2015.
