Wstęp: U 20% chorych na schizofrenię stwierdza się wzmożone pragnienie i zaburzenia elektrolitowe. Osoby te cechuje cięższy przebieg choroby oraz zaburzenia poznawcze, pogarszające współpracę oraz utrudniające regularne przyjmowanie płynów i posiłków. Hiponatremii mogą towarzyszyć dysfunkcje wykonawcze, utrudniające tworzenie i realizację planu działań złożonych i zwiększające ryzyko upadków u osób starszych. Istnieje związek pomiędzy zaburzeniami funkcji wykonawczych a systemami pamięci i uwagi, w tym pamięcią wzrokową. Celem pracy była ocena przedłużonego wpływu hiponatremii przy przyjęciu na pamięć wzrokową badaną w okresie 7 dni przed wypisem, po normalizacji stężenia sodu w surowicy. Materiał i metody: Hospitalizowani na całodobowych oddziałach psychiatrycznych z rozpoznaniem psychozy schizofrenicznej (ICD-10 F2×), bez obciążeń somatycznych, bez diuretyków i litu. Grupy: badana n = 11 z łagodną hiponatremią euwolemiczną w dniach 0–5 (< 135 mmol/l, mediana 133,6 mmol/l, 15% populacji F2× z hiponatremią); kontrolna n = 22 z normonatremią (135–145 mmol/l). Wiek 47 v. 39 lat (p = 0,05), kobiety 64%, czas trwania choroby 17 v. 11 lat (p = 0,032), liczba hospitalizacji 29 v. 11 (p = 0,1), polidypsja 64 v. 41%, brak różnic dawki leku przeciwpsychotycznego. Normalizacja natremii: dni 0–6 (46%), 7–28 (18%), > 28 (27%). Zastosowano jednorazowe badanie pamięci wzrokowej testami Bentona (BVRT) i figurą złożoną Reya (CROFT) oraz ogólną ocenę poznawczą testem MMSE w grupie badanej i kontrolnej w okresie stabilizacji objawowej; porównania w całych podgrupach oraz w parach (zgodność: płeć, wiek, rozpoznanie, czas trwania choroby), test t lub U Manna-Whnitneya, współczynniki korelacji r Pearsona, p < 0,05. Wyniki: W zakresie wyników MMSE, BVRT (liczba wyników poprawnych, błędów, różnice względne) oraz CROFT (wynik sekundowy i punktowy): pomiędzy pełnymi grupami badaną i kontrolną brak istotnych różnic; w 11 parach większe braki danych, niższy wynik sumaryczny MMSE (p = 0,08) i sekundowy CROFT część B (p = 0,06). Wnioski: 1. Podejrzenie artefaktycznego charakteru różnic. 2. Możliwość przedłużonego obniżenia funkcjonowania poznawczego u chorych ze schizofrenią i hiponatremią. 3. Brak wpływu hiponatremii na praksję konstrukcyjną, ale możliwa indukcja zaburzeń funkcji wykonawczych kontrolujących przebieg procesów pamięciowych. 4. Brak odrębnej oceny znaczenia polidypsji z uwagi na niewielkie liczebności. 5. Możliwość nakładania się efektów krótko- i długookresowych. 6. Konieczne zastosowanie baterii testów o podwyższonej czułości.