dostęp otwarty
Zaburzenia psychiczne współistniejące z chorobą Hashimoto — przegląd piśmiennictwa
Afiliacje- Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź
dostęp otwarty
Streszczenie
Choroba Hashimoto (ChH) jest przewlekłą, zapalną chorobą tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. Obecnie uważa
się ją za najpowszechniejszą chorobę autoimmunizacyjną na świecie oraz za najczęstszą przyczynę niedoczynności tarczycy
na obszarach bogatych w jod. Zaburzenia depresyjne często współwystępują z ChH, zwłaszcza u kobiet w okresie
poporodowym i okołomenopauzalnym. W grupie chorych z podwyższonym mianem autoprzeciwciał przeciwtarczycowych
anty-TPO opisywano również zwiększone ryzyko występowania choroby afektywnej dwubiegunowej z szybką zmianą
faz oraz zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Niedocenianą i mało znaną jednostką chorobową związaną z ChH jest
encefalopatia Hashimoto, której spektakularne objawy mogą imitować poważne choroby ośrodkowego układu nerwowego.
Szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia glikokortykosteroidami zwykle powoduje całkowite
ustąpienie objawów i powrót do zdrowia.
Streszczenie
Choroba Hashimoto (ChH) jest przewlekłą, zapalną chorobą tarczycy o podłożu autoimmunologicznym. Obecnie uważa
się ją za najpowszechniejszą chorobę autoimmunizacyjną na świecie oraz za najczęstszą przyczynę niedoczynności tarczycy
na obszarach bogatych w jod. Zaburzenia depresyjne często współwystępują z ChH, zwłaszcza u kobiet w okresie
poporodowym i okołomenopauzalnym. W grupie chorych z podwyższonym mianem autoprzeciwciał przeciwtarczycowych
anty-TPO opisywano również zwiększone ryzyko występowania choroby afektywnej dwubiegunowej z szybką zmianą
faz oraz zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Niedocenianą i mało znaną jednostką chorobową związaną z ChH jest
encefalopatia Hashimoto, której spektakularne objawy mogą imitować poważne choroby ośrodkowego układu nerwowego.
Szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia glikokortykosteroidami zwykle powoduje całkowite
ustąpienie objawów i powrót do zdrowia.
Słowa kluczowe
choroba Hashimoto, choroba tarczycy o podłożu autoimmunologicznym, depresja, zaburzenia lękowe, encefalopatia Hashimoto
Informacje o artykuleTytuł
Zaburzenia psychiczne współistniejące z chorobą Hashimoto — przegląd piśmiennictwa
Czasopismo
Numer
Typ artykułu
Artykuł przeglądowy
Strony
209-216
Opublikowany online
2017-11-30
Wyświetlenia strony
6448
Wyświetlenia/pobrania artykułu
36792
Rekord bibliograficzny
Psychiatria 2017;14(4):209-216.
Słowa kluczowe
choroba Hashimoto
choroba tarczycy o podłożu autoimmunologicznym
depresja
zaburzenia lękowe
encefalopatia Hashimoto
Autorzy
Marta Broniarczyk-Czarniak
Referencje (53)- Caturegli P, De Remigis A, Rose NR. Hashimoto thyroiditis: clinical and diagnostic criteria. Autoimmun Rev. 2014; 13(4-5): 391–397.
- Bjoro T, Holmen J, Kruger O, et al. Prevalence of thyroid disease, thyroid dysfunction and thyroid peroxidase antibodies in a large, unselected population. The Health Study of Nord-Trondelag (HUNT). European Journal of Endocrinology. 2000; 143(5): 639–647.
- Boelaert K, Newby PR, Simmonds MJ, et al. Prevalence and relative risk of other autoimmune diseases in subjects with autoimmune thyroid disease. Am J Med. 2010; 123(2): 183.e1–183.e9.
- Bocchetta A, Traccis F, Mosca E, et al. Bipolar disorder and antithyroid antibodies: review and case series. Int J Bipolar Disord. 2016; 4(1): 5.
- Degner D, Meller J, Bleich S, et al. Affective disorders associated with autoimmune thyroiditis. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 2001; 13(4): 532–533.
- Carta MG, Hardoy MC, Carpiniello B, et al. A case control study on psychiatric disorders in Hashimoto disease and Euthyroid Goitre: not only depressive but also anxiety disorders are associated with thyroid autoimmunity. Clin Pract Epidemiol Ment Health. 2005; 1: 23.
- Engum A, Bjøro T, Mykletun A, et al. Thyroid autoimmunity, depression and anxiety; are there any connections? An epidemiological study of a large population. J Psychosom Res. 2005; 59(5): 263–268.
- Giynas Ayhan M, Uguz F, Askin R, et al. The prevalence of depression and anxiety disorders in patients with euthyroid Hashimoto's thyroiditis: a comparative study. Gen Hosp Psychiatry. 2014; 36(1): 95–98.
- Kirim S, Keskek SO, Köksal F, et al. Depression in patients with euthyroid chronic autoimmune thyroiditis. Endocr J. 2012; 59(8): 705–708.
- Degner D, Haust M, Meller J, et al. Association between autoimmune thyroiditis and depressive disorder in psychiatric outpatients. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 2015; 265(1): 67–72.
- Lin IC, Chen HH, Yeh SY, et al. Risk of Depression, Chronic Morbidities, and l-Thyroxine Treatment in Hashimoto Thyroiditis in Taiwan: A Nationwide Cohort Study. Medicine (Baltimore). 2016; 95(6): e2842.
- Leyhe T, Hügle M, Gallwitz B, et al. Increased occurrence of severe episodes in elderly depressed patients with elevated anti-thyroid antibody levels. Int J Geriatr Psychiatry. 2009; 24(7): 779–781.
- Bektas Uysal H, Ayhan M. Autoimmunity affects health-related quality of life in patients with Hashimoto's thyroiditis. Kaohsiung J Med Sci. 2016; 32(8): 427–433.
- Müssig K, Künle A, Säuberlich AL, et al. Thyroid peroxidase antibody positivity is associated with symptomatic distress in patients with Hashimoto's thyroiditis. Brain Behav Immun. 2012; 26(4): 559–563.
- Pop VJ, Maartens LH, Leusink G, et al. Are autoimmune thyroid dysfunction and depression related? J Clin Endocrinol Metab. 1998; 83(9): 3194–3197.
- Pop VJ, Wijnen HA, Lapkienne L, et al. The relation between gestational thyroid parameters and depression: a reflection of the downregulation of the immune system during pregnancy? Thyroid. 2006; 16(5): 485–492.
- Harris B, Othman S, Davies JA, et al. Association between postpartum thyroid dysfunction and thyroid antibodies and depression. BMJ. 1992; 305(6846): 152–156.
- Nicol-Smith L. Causality, menopause, and depression: a critical review of the literature. BMJ. 1996; 313(7067): 1229–1232.
- Cina SJ, Perper JA. Is lymphocytic (hashimoto) thyroiditis associated with suicide? Am J Forensic Med Pathol. 2009; 30(3): 235–237.
- Hardoy MC, Cadeddu M, Serra A, et al. A pattern of cerebral perfusion anomalies between major depressive disorder and Hashimoto thyroiditis. BMC Psychiatry. 2011; 11: 148.
- Quinque EM, Karger S, Arélin K, et al. Structural and functional MRI study of the brain, cognition and mood in long-term adequately treated Hashimoto's thyroiditis. Psychoneuroendocrinology. 2014; 42: 188–198.
- Zettinig G, Asenbaum S, Fueger BJ, et al. Increased prevalence of sublinical brain perfusion abnormalities in patients with autoimmune thyroiditis: evidence of Hashimoto's encephalitis? Clin Endocrinol (Oxf). 2003; 59(5): 637–643.
- Leyhe T, Ethofer T, Bretscher J, et al. Low performance in attention testing is associated with reduced grey matter density of the left inferior frontal gyrus in euthyroid patients with Hashimoto's thyroiditis. Brain Behav Immun. 2013; 27(1): 33–37.
- Lin CL, Yang SN, Shiah IS. Acute mania in a patient with hypothyroidism resulting from Hashimoto's Thyroiditis. Gen Hosp Psychiatry. 2013; 35(6): 683.e1–683.e2.
- Khemka D, Ali JA, Koch CA. Primary hypothyroidism associated with acute mania: case series and literature review. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2011; 119(8): 513–517.
- Oomen H, Schipperijn A, Drexhage HA. The prevalence of affective disorder and in particular of a rapid cycling of bipolar disorder in patients with abnormal thyroid function tests. Clinical Endocrinology. 1996; 45(2): 215–223.
- Bartalena L, Pellegrini L, Meschi M, et al. Evaluation of thyroid function in patients with rapid-cycling and non-rapid-cycling bipolar disorder. Psychiatry Research. 1990; 34(1): 13–17.
- Kupka RW, Nolen WA, Post RM, et al. High rate of autoimmune thyroiditis in bipolar disorder: lack of association with lithium exposure. Biol Psychiatry. 2002; 51(4): 305–311.
- Morer A, Viñas O, Lázaro L, et al. Subtyping obsessive-compulsive disorder: clinical and immunological findings in child and adult onset. J Psychiatr Res. 2006; 40(3): 207–213.
- Geracioti T, Kling M, Post R, et al. Antithyroid Antibody-Linked Symptoms in Borderline Personality Disorder. Endocrine. 2003; 21(2): 153–158.
- BRAIN L. HASHIMOTO'S DISEASE AND ENCEPHALOPATHY. The Lancet. 1966; 288(7462): 512–514.
- Shaw PJ, Walls TJ, Newman PK, et al. Hashimoto's encephalopathy: a steroid-responsive disorder associated with high anti-thyroid antibody titers--report of 5 cases. Neurology. 1991; 41(2 ( Pt 1)): 228–233.
- Mocellin R, Walterfang M, Velakoulis D. Hashimoto's encephalopathy : epidemiology, pathogenesis and management. CNS Drugs. 2007; 21(10): 799–811.
- Chong JY, Rowland LP, Utiger RD. Chong JY, Rowland LP. : Utiger.
- Olmez I, Moses H, Sriram S, et al. Diagnostic and therapeutic aspects of Hashimoto's encephalopathy. J Neurol Sci. 2013; 331(1-2): 67–71.
- Galluzzi S, Geroldi C, Zanetti O, et al. Hashimoto's encephalopathy in the elderly: relationship to cognitive impairment. J Geriatr Psychiatry Neurol. 2002; 15(3): 175–179.
- McCabe DJ, Burke T, Connolly S, et al. Amnesic syndrome with bilateral mesial temporal lobe involvement in Hashimoto's encephalopathy. Neurology. 2000; 54(3): 737–739.
- Castillo P, Woodruff B, Caselli R, et al. Steroid-responsive encephalopathy associated with autoimmune thyroiditis. Arch Neurol. 2006; 63(2): 197–202.
- Koros C, Economou A, Mastorakos G, et al. A selective memory deficit caused by autoimmune encephalopathy associated with Hashimoto thyroiditis. Cogn Behav Neurol. 2012; 25(3): 144–148.
- Arain A, Abou-Khalil B, Moses H. Hashimoto's encephalopathy: documentation of mesial temporal seizure origin by ictal EEG. Seizure. 2001; 10(6): 438–441.
- Ferlazzo E, Raffaele M, Mazzù I, et al. Recurrent status epilepticus as the main feature of Hashimoto's encephalopathy. Epilepsy Behav. 2006; 8(1): 328–330.
- Sawka AM, Fatourechi V, Boeve BF, et al. Rarity of encephalopathy associated with autoimmune thyroiditis: a case series from Mayo Clinic from 1950 to 1996. Thyroid. 2002; 12(5): 393–398.
- Roep B. Molecular Mimicry in Autoimmune Neurological Disease after Viral Infection. Current Medicinal Chemistry. 2003; 10(19): 1945–1953.
- Mahmud FH, Lteif AN, Renaud DL, et al. Steroid-responsive encephalopathy associated with Hashimoto's thyroiditis in an adolescent with chronic hallucinations and depression: case report and review. Pediatrics. 2003; 112(3 Pt 1): 686–690.
- Müssig K, Bartels M, Gallwitz B, et al. Hashimoto's encephalopathy presenting with bipolar affective disorder. Bipolar Disord. 2005; 7(3): 292–297.
- Lu T, Zhou Z, Wu A, et al. Febrile Hashimoto's encephalopathy associated with Hashitoxicosis. Acta Neurol Belg. 2015; 115(4): 811–813.
- Papathanasopoulos P, Mallioris K, Karanasios P, et al. Febrile Hashimoto's encephalopathy. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2000; 68(6): 795.
- Ozbey N. Febrile Hashimoto Encephalopathy Mimicking Thyroid Storm. The Endocrinologist. 2002; 12(6): 497–499.
- Cantón A, de Fàbregas O, Tintoré M, et al. Encephalopathy associated to autoimmune thyroid disease: a more appropriate term for an underestimated condition? J Neurol Sci. 2000; 176(1): 65–69.
- Tamagno G, Federspil G, Murialdo G. Clinical and diagnostic aspects of encephalopathy associated with autoimmune thyroid disease (or Hashimoto's encephalopathy). Intern Emerg Med. 2006; 1(1): 15–23.
- Chong JiY, Rowland LP. What's in a NAIM? Hashimoto encephalopathy, steroid-responsive encephalopathy associated with autoimmune thyroiditis, or nonvasculitic autoimmune meningoencephalitis? Arch Neurol. 2006; 63(2): 175–176.
- Kothbauer-Margreiter I, Sturzenegger M, Komor J, et al. Encephalopathy associated with Hashimoto thyroiditis: Diagnosis and treatment. Journal of Neurology. 1996; 243(8): 585–593.
- Katoh N, Yoshida T, Shimojima Y, et al. An 85-year-old case with Hashimoto's encephalopathy, showing spontaneous complete remission. Intern Med. 2007; 46(18): 1613–1616.
